عالی همتان: کار و همت در سخن و سیره اندیشمندان و عارفان مسلمان صفحه 27

کسی که خدا را طلب کرده است و هم نشینی با حضرت حق آرزوی اوست، باید چشم از غیر او، اعم از نعمت های دنیایی یا مقامات معنوی بپوشاند. مردانه قدم بردارد و مجنون وار به دنبال او باشد. از فداکاری در راه او دریغ نداشته باشد و همه چیز خود را خالصانه فدای محبوب کند.

در ره منزل لیلی که خطرهاست در آن

شرط اولْ قدم آن است که مجنون باشی

البته با این همه، این مطلب را نیز باید دانست که خداوند تبارک و تعالی خود مشتاق تر است که بندگانش به وصال او نایل آیند. در حدیث قدسی آمده است: «مَن تَقَرَّب اِلیَّ شِبراً تَقَرَّبتُ اِلَیه ذِراعاً؛ هر کس یک وجب به من نزدیک شود، من به او یک ذراع نزدیک می شوم».(1)

عجیب تر اینکه این اشتیاق خدا، فقط مربوط به بندگان صالح و کسانی که در راه او قدم برمی دارند نیست، بلکه مربوط به تمامی بندگانش [می شود]، حتی کسانی که به او پشت کرده اند.

در حدیث قدسی دیگری آمده است: «لَو عَلِمَ المُدبِرون کَیفَ اشتیاقی بِهِم لَماتوا شَوقاً؛ اگر کسانی که به من پشت کرده اند و روی از من برگردانده اند، بدانند که اشتیاق من نسبت به ملاقات آنها چقدر زیاد است، از اشتیاقِ این بشارت، قالب تهی خواهند کرد».(2)

5. ملا عبد الصمد همدانی

«ای عزیز! قدم درنِهْ که آدمی صنیع خداست و قوتی در او هست که روی به هرچه آورد و سست نشود، از پیش بَرد.» از اینجاست که بزرگان گفته اند:

اگر گویی که بتوانم، قدم درنه که بتوانی

و گر گویی که نتوانم، برو بنشین که نتوانی