- فصل اول: کلیات 4
- 1. مفهوم شناسی 4
- ب) فرهنگ 4
- الف) زیارت 4
- اشاره 4
- 2. اهمیت زیارت 5
- 3. تاریخچه زیارت 7
- 4. فلسفه زیارت اهل بیت 9
- 5. نقش اماکن زیارتی در ایجاد ارتباط با خدا 10
- 7. زیارت با معرفت 14
- 6. زیارت و تعظیم شعائر دینی 14
- 8. زیارت، اظهار وفاداری نسبت به ائمه اطهار (ع) 18
- اشاره 20
- 1.آثار دنیایی 20
- الف) رفع مشکلات 20
- فصل دوم: آثار تشرّف 20
- اشاره 20
- ب) افزایش روزی و طول عمر 21
- ج) شفای درد و بیماری 22
- د) آرامش روح 24
- و) افزایش محبت و دوستی اهل بیت (ع) 25
- ه_) تقرب به خداوند 25
- الف) نعمت های بهشتی 26
- 2. آثار اخروی 26
- اشاره 26
- ج) آمرزش گناهان 27
- ب) شفاعت اهل بیت 27
- د) ایمنی از عذاب 28
- و) گذشتن از صراط 29
- ه_) ایمنی از هراس و وحشت روز قیامت 29
- ز) همسایگی با رسول خدا صلی الله علیه و آله 30
- 1. آداب پیش از تشرّف 31
- ب) اخلاص و رضای خدا 31
- اشاره 31
- اشاره 31
- الف) آمادگی روحی پیش از تشرّف 31
- فصل سوم: آداب تشرّف 31
- د) نماز و دعا پیش از عزیمت 32
- ج) شوق زیارت 32
- ه_) زاد و توشه حلال 33
- 2. آداب هنگام تشرّف 34
- اشاره 34
- الف) غسل زیارت 34
- و) یاد و ذکر خدا 34
- ب) توقف و تأمل 35
- ج) اذن دخول 36
- د) متانت و وقار 37
- ه_) ذکر تکبیر (گفتن الله اکبر) 38
- و) آهسته سخن گفتن 38
- ز) خواندن زیارت نامه 39
- ح) نماز زیارت 40
- ط) حضور در نماز جماعت 41
- ک) وداع 42
- اشاره 42
- 3. آداب پس از تشرّف 42
- الف) دگرگونی روحی 42
- ی) تکریم و احترام خادمان حرم 42
- ب) تصمیم بر بازگشت دوباره 43
- ج) سوغات و هدیه 44
- 1. زیارت و خرافات 46
- فصل چهارم: آسیب شناسی زیارت 46
- اشاره 46
- 2. غلوّ در زیارت 50
- 3. بدعت گذاری در زیارت 52
- 4. رعایت نکردن آداب تشرّف 54
- 5. توجه و اهتمام به خرید سوغات 57
- 6. سوءاستفاده مخالفان از رفتار و حرکت های نادرست مسلمانان 59
- 7. بی توجهی به حقوق همراهان در سفر 62
- 8. رعایت نکردن شئونات اسلامی در اماکن زیارتی 64
- 9. تغییر فرهنگ زیارت به سیاحت 66
- 10. عادی شدن زیارت و از دست رفتن فرصت ها 68
- 11. بی توجهی به قداست اماکن زیارتی 70
- 12. ناآشنایی به تعامل با دیگر ملیت ها 71
- 13. اسراف 72
- اشاره 74
- فصل پنجم: با برنامه سازان 74
- 1. نقد عملکرد رسانه و توصیه ها 75
- اشاره 76
- الف) پخش احادیث زیارت 76
- اشاره 76
- 2. پیشنهاد های برنامه ای 76
- زیارت امیرمؤمنان، علی(ع) 77
- ایام مرتبط با امام حسین (ع)، عاشورا، نیمه شعبان، روز عرفه، عید فطر و عید قربان 78
- زیارت امام حسن (ع) و دیگر امامان 79
- زیارت امام رضا (ع) 79
- ب) پخش زیارت علما هنگام حضور در مکان های زیارتی 80
- ج) تهیه ویژه برنامه هایی از سیره علما درباره زیارت 80
- ه_) پخش جلوه های زیارت 81
- د) پخش میزگرد های تخصصی 81
- 3. پرسش های مردمی 82
- و) گفت وگو با علما 82
- ز) گزارش ویژه 82
- 4. پرسش های کارشناسی 84
- کتاب نامه 87
- کتاب ها 87
- نشریه ها 89
زیارت می تواند نمادی از علاقه و محبت درونی و نشانه دین داری زائر باشد؛ چراکه دین چیزی جز محبت نیست.(1)
اگر در دوره زندگی پیامبر مردم برای طلب رحمت و مغفرت الهی به محضر ایشان می آمدند، پس از رحلت نیز این ارتباط ادامه دارد، چنان که در زیارت ایشان می خوانیم:
وَ اِذ لَمْ اُلْحِقْکَ حَیّاً فَقَد قَصَدْتُک بَعد مَوتِک عَالماً اَنَّ حُرْمَتِک مَیْتاً کَحُرْمَتِکَ حَیّاً فَکُنْ لی بِذلک عِندَ اللهِ شاهِداً. (2)
اگر در زمان حیات شما موفق به دیدار شما نشدم، اکنون قصد زیارت شما کردم واعتقاد دارم که احترام نهادن به شما بعد از مرگ، مانند زمان حیاتتان است، پس نزد خدا بر احوال من شاهد باش.
به دیگر سخن، فلسفه اصلی زیارت، عمل به این آیه شریفه است: «قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلاّ الْمَوَدّه فِی الْقُرْبی؛ بگو من از شما پاداشی جز دوستی خویشاوندان خودم نمی خواهم». (شوری: 23)
آیت الله بهجت، حفظه الله، می گوید:
زیارت مشاهد ائمه(ع) به منزله ملاقات آنها و دیدار حضرت حجت عج الله تعالی فرجه الشریف است. آنها در هر جا ناظرند. هرگاه انسان به یکی از آنها متوجه شود، مانند آن است که به همه آنان متوجه شده وهمه را زیارت کرده است.(3)
5. نقش اماکن زیارتی در ایجاد ارتباط با خدا
5. نقش اماکن زیارتی در ایجاد ارتباط با خدا
حضور در اماکن زیارتی و درک فضای معنوی آن، انسان را به کمال می رساند. ازاین رو، خدای بزرگ از انسان های باایمان خواسته است که برای نزدیک شدن به درگاهش، برای خود وسیله و اسباب فراهم آورند:
1- امام باقر(ع): «هل الدّین الا الحبّ.... اَلدّینُ هُوَ الْحُبُّ وَ الْحُبُّ هُوَ الدِّینُ»، وسائل الشیعه، ج 16، ص 171.
2- بحارالانوار، ج 97، ص 162.
3- محمود اکبری، ره توشه زیارت، قم، شهاب الدین، 1384، چ 2، ص 37.