- اشاره 4
- 2. حرمت و کرامت شخص پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 4
- 1. اصل حرمت و کرامت 4
- فصل اول: کلیات 4
- 3. عزت پیامبر در دعوت 7
- اشاره 10
- فصل دوم: گونه شناسی حرمت و کرامت در سیره نبوی 10
- 1. حرمت وکرامت انسانی 11
- الف) حرمت قشرهای ضعیف 11
- اشاره 11
- ب) حرمت همه مردم 13
- ج) حرمت زن 15
- یک _ سوء استفاده نکردن از ضعف دشمن 23
- د) حرمت دشمن 23
- اشاره 23
- دو _ حرمت اسیر 24
- سه _ پای بندی به عهد و پیمان با دشمن 25
- چهار _ رعایت حق دشمن 25
- شش _ هدایت دشمن 26
- پنج _ فایده رسانی به دشمن 26
- اشاره 28
- اشاره 28
- الف) حرمت کودک ونوجوان 28
- 2. حرمت و کرامت رتبه های سِنی 28
- دو _ مقدم داشتن کودک و نوجوان بر بزرگ سالان 28
- یک _ سلام کردن به کودکان 28
- چهار _ با احترام صدا کردن 29
- پنج _ شرکت در بازی کودکان 29
- سه _ عیادت از کودکان بیمار 29
- شش _ اهمیت دادن به کودکان 30
- ب) حرمت جوان 32
- یک _ بهار سازندگی 32
- اشاره 32
- اول _ نخستین نماینده و آخرین فرمانده پیامبر 33
- دو _ اعتماد به توان مندی جوان 33
- اشاره 33
- دوم _ نخستین فرماندار مکه 34
- سوم _ فرمانده نبرد با رومیان 34
- ج) حرمت بزرگ سالان و ریش سفیدان 35
- 3. حرمت و کرامت جماعت 36
- الف) حرمت پدر و مادر 38
- اشاره 38
- 4. حرمت و کرامت خویشان 38
- ب) حرمت فرزندان 40
- ج) حرمت دیگر خویشاوندان 45
- 5. حرمت و کرامت دینی 47
- الف) حرمت مسلمان 47
- اشاره 47
- ب) حرمت مؤمن 49
- 6 . حرمت و کرامت سببی 51
- اشاره 51
- الف) حرمت میهمان 52
- ب) حرمت هم نشین 53
- ج) حرمت دوستان 56
- د) حرمت همسایه 58
- فصل سوم: روش شناسی حرمت و کرامت در سیره نبوی 61
- اشاره 61
- 1. روش تربیتی 62
- الف) روش مدارا 62
- اشاره 62
- اشاره 62
- یک _ ضرورت مدارا 63
- دو _ مدارا با دشمن (عفو و گذشت) 64
- سه _ مدارا با مردم (مهربانی) 67
- چهار _ مدارا به معنای دوری از خشونت 69
- پنج _ مدارا در قالب تشویق 70
- یک _ تشویق به اندیشه ورزی 71
- اشاره 71
- ب) روش تشویق 71
- دو _ تشویق به دانش اندوزی 74
- اشاره 75
- یک _ پرهیز از اجبار در تبلیغ دین 75
- اشاره 75
- الف) روش اعطای آزادی 75
- 2. روش تبلیغی 75
- دو _ احترام به باورهای دیگران 77
- سه _ انتقادپذیری 79
- ب) روش عزت بخشی 80
- اشاره 80
- یک _ هجرت 81
- سه _ حکومت 82
- دو _ جهاد 82
- چهار _ توجه به جایگاه اجتماعی 83
- پنج _ فروتنی 84
- ج) روش مشارکت (پیش گامی) 88
- د) روش مشورت 89
- اشاره 91
- ه_) روش ترویج ارزش های انسانی 91
- یک _ رعایت عهد و پیمان 92
- دو _ امانت داری 93
- سه _ پای بندی به وعده 94
- چهار _ سرزنش نکردن 95
- شش _ خیانت نکردن 97
- پنج _ دشنام ندادن 97
- هفت _ احترام به دیگران 98
- هشت _ رعایت مکارم اخلاق 99
- نه _ تأکید بر عزت مندی 101
- کتاب نامه 104
1. حرمت وکرامت انسانی
اشاره
1. حرمت وکرامت انسانی
برخی موارد حرمت گزاردن بر دیگران، نه برای این است که آنها مرد یا زن هستند، فرزند یا همکارند یا نسبت های دیگری دارند، بلکه تنها برای این است که آنها انسان هستند و از این نظر در مقایسه با دیگر موجودات، جایگاه والاتری دارند. پس باید به این جایگاه توجه شود. اکنون به ترتیب، سیره رفتاری پیامبر را در رعایت کرامت انسانی گروه های متفاوت اجتماعی بررسی می کنیم.
الف) حرمت قشرهای ضعیف
الف) حرمت قشرهای ضعیف
از میان قشرهای ضعیف، سه گروه بردگان، خادمان و مستمندان در نگاه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله ارزش ویژه ای داشتند. انس بن مالک، غلام پیامبر می گوید:
من ده سال به پیامبر خدمت کردم و حال آنکه در این ده سال بر من چهره درهم نکشید؛ (یعنی مرا در هیچ کاری ملامت نکرد.)(1)
او در ترسیم محبت پیامبر و حرمت گزاری آن حضرت به غلامان خود می گوید:
هیچ دستی را به نرمی دست پیامبر ندیدم. او هرگز به من نگفت چرا چنین کردی و چرا چنین نکردی.(2)
در زمان جاهلیت و حتی پس از آن، زدن بردگان و غلامان مرسوم بود، ولی پیامبر هرگز خادم خود را نزد.(3) هم نشینی با خادمان و غذاخوردن با آنها همواره امری ناپسند بود، ولی پیامبر در زمانی که غرور و نخوت، جامعه جاهلی را فراگرفته بود، این سنت ناپسند را شکست و به پاس داشت حرمت انسانی،
1- محمد بن سعد ابن سعد، الطبقات الکبری، تهران، نشر نو، 1369، ج 8، ص 82 .
2- احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، بیروت، دارالنشر، 1398ه_ . ق، ج 1، ص 464.
3- الطبقات الکبری، ج 8، ص 276.