- اشاره 4
- فصل اول: کلیات 4
- 1. اصل حرمت و کرامت 4
- 2. حرمت و کرامت شخص پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 4
- 3. عزت پیامبر در دعوت 7
- اشاره 10
- فصل دوم: گونه شناسی حرمت و کرامت در سیره نبوی 10
- اشاره 11
- 1. حرمت وکرامت انسانی 11
- الف) حرمت قشرهای ضعیف 11
- ب) حرمت همه مردم 13
- ج) حرمت زن 15
- د) حرمت دشمن 23
- یک _ سوء استفاده نکردن از ضعف دشمن 23
- اشاره 23
- دو _ حرمت اسیر 24
- سه _ پای بندی به عهد و پیمان با دشمن 25
- چهار _ رعایت حق دشمن 25
- شش _ هدایت دشمن 26
- پنج _ فایده رسانی به دشمن 26
- 2. حرمت و کرامت رتبه های سِنی 28
- اشاره 28
- الف) حرمت کودک ونوجوان 28
- دو _ مقدم داشتن کودک و نوجوان بر بزرگ سالان 28
- یک _ سلام کردن به کودکان 28
- اشاره 28
- سه _ عیادت از کودکان بیمار 29
- پنج _ شرکت در بازی کودکان 29
- چهار _ با احترام صدا کردن 29
- شش _ اهمیت دادن به کودکان 30
- یک _ بهار سازندگی 32
- ب) حرمت جوان 32
- اشاره 32
- اول _ نخستین نماینده و آخرین فرمانده پیامبر 33
- دو _ اعتماد به توان مندی جوان 33
- اشاره 33
- دوم _ نخستین فرماندار مکه 34
- سوم _ فرمانده نبرد با رومیان 34
- ج) حرمت بزرگ سالان و ریش سفیدان 35
- 3. حرمت و کرامت جماعت 36
- الف) حرمت پدر و مادر 38
- 4. حرمت و کرامت خویشان 38
- اشاره 38
- ب) حرمت فرزندان 40
- ج) حرمت دیگر خویشاوندان 45
- 5. حرمت و کرامت دینی 47
- اشاره 47
- الف) حرمت مسلمان 47
- ب) حرمت مؤمن 49
- 6 . حرمت و کرامت سببی 51
- اشاره 51
- الف) حرمت میهمان 52
- ب) حرمت هم نشین 53
- ج) حرمت دوستان 56
- د) حرمت همسایه 58
- اشاره 61
- فصل سوم: روش شناسی حرمت و کرامت در سیره نبوی 61
- 1. روش تربیتی 62
- اشاره 62
- الف) روش مدارا 62
- اشاره 62
- یک _ ضرورت مدارا 63
- دو _ مدارا با دشمن (عفو و گذشت) 64
- سه _ مدارا با مردم (مهربانی) 67
- چهار _ مدارا به معنای دوری از خشونت 69
- پنج _ مدارا در قالب تشویق 70
- ب) روش تشویق 71
- اشاره 71
- یک _ تشویق به اندیشه ورزی 71
- دو _ تشویق به دانش اندوزی 74
- الف) روش اعطای آزادی 75
- یک _ پرهیز از اجبار در تبلیغ دین 75
- اشاره 75
- 2. روش تبلیغی 75
- اشاره 75
- دو _ احترام به باورهای دیگران 77
- سه _ انتقادپذیری 79
- ب) روش عزت بخشی 80
- اشاره 80
- یک _ هجرت 81
- دو _ جهاد 82
- سه _ حکومت 82
- چهار _ توجه به جایگاه اجتماعی 83
- پنج _ فروتنی 84
- ج) روش مشارکت (پیش گامی) 88
- د) روش مشورت 89
- اشاره 91
- ه_) روش ترویج ارزش های انسانی 91
- یک _ رعایت عهد و پیمان 92
- دو _ امانت داری 93
- سه _ پای بندی به وعده 94
- چهار _ سرزنش نکردن 95
- شش _ خیانت نکردن 97
- پنج _ دشنام ندادن 97
- هفت _ احترام به دیگران 98
- هشت _ رعایت مکارم اخلاق 99
- نه _ تأکید بر عزت مندی 101
- کتاب نامه 104
کنند. هیچ گاه روا نمی داشت هنگامی که سوار بود، افرادی در رکاب او پیاده راه بروند. ایشان می فرمود: «شما به فلان مکان بروید و من هم می آیم و در آنجا به هم می رسیم. حرکت کردن پیاده در کنار سواره سبب غرور سواره و ذلت پیاده می شود.»(1) مردم هرچند به یکدیگر نیازمندند، ولی نباید نیازمندی خود را نشان دهند، بلکه با عزت نفس نیز می توان نیاز خود را اظهار کرد. آن حضرت می فرماید: «اُطْلُبُوا الْحَوائِجَ بِعِزَّهِ الْأَنْفُسِ فَاِنَّ الاُمُورَ تَجْرِی بِالْمَقادِیرِ؛ در جست وجوی نیازمندی ها، عزت نفس داشته باشید؛ زیرا جریان کارها با تقدیر و اندازه است».(2)
از نظر رسول خدا صلی الله علیه و آله، جنگ با دشمن، وسیله ای برای رسیدن به هدف ها است، ولی تنها وسیله نیست، بلکه یک وسیله و آن هم آخرین آن است. آن حضرت اگر می توانست دیگران را به صلح دعوت کند، هرگز به جنگ و قهر راضی نمی شد. صلح حدیبیه، مثال عملی خوبی برای این مورد است.(3) در طول زندگی پربرکت پیامبر، عهدنامه ها و پیمان های گوناگون بسته شد که هدف همه آنها، هدایت انسان ها به راه درست، با صلح و صفا و پرهیز از جنگ بود.
ج) حرمت زن
ج) حرمت زن
در زمان جاهلیت، زن حرمت و منزلتی در برابر مرد نداشت. در چنین فضای ظالمانه ای که زن اسیر مرد و در خدمت لذت طلبی او بود و وجود دختر و تولد او مایه ننگ بود، سخن گفتن از ارزش زن بیانگر اوج عظمت خواهی و عزت طلبی اسلام درباره مقام و جایگاه زن است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله همواره در پی از میان بردن فرهنگ جاهلی و جای گزین کردن آن با فرهنگ مترقی اسلام
1- ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1371، ج 12، ص 123.
2- کنز العمال، ج 6، ص 518، ح 16805.
3- نجاح طائی، السیره النبویه، بیروت، دارالهدی لاحیاء التراث، 1424 ه_ . ق، ج 2، ص40.