کرامت انسان از دیدگاه خاتم پیامبران صلی الله علیه و آله صفحه 2

ولی محور اخلاق اسلامی، احساس شخصیت انسانی است. اگر می گوییم انسان ارزشمند است، یعنی جوهره ای ارزشمند دارد که انسانیت اوست. بر همین اساس می گوییم مکتب اسلام، مکتب انسانیت دوستی است، نه مکتب انسان دوستی.»(1) پس انسان ها می توانند از فطرت خود؛ یعنی ارزش های انسانی (انسانیت)، منحرف و به حیوانی انسان نما تبدیل شوند.

ارتباط سازنده با هر موجودی، فقط با توجه ویژه به ارزش ها و ظرفیت های آن موجود به دست می آید. ارزش طلا در زینت؛ ارزش آهن در استحکام؛ ارزش لباس در پوشش؛ ارزش گندم در نان و ارزش هر موجودی بر اساس انتظار از کارآیی اوست. بنابراین، استفاده بیهوده از هر موجودی به معنای ضایع کردن و نادیده گرفتن آن موجود است. انسان نیز ارزش و اصالتی دارد که بر اساس آن، هدف مشخصی را دنبال می کند.

خداوند بزرگ درباره انسان می فرماید: «وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنی آدَمَ؛ و به راستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم.» (اسراء: 70) انسان نه تنها خود کرامت دارد، بلکه نسبت به دیگر موجودات نیز از کرامت نسبی بهره مند است: «فَضَّلْناهُمْ عَلی کَثیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضیلاً؛ آنها را بر بسیاری از آفریده های خود برتری آشکاری دادیم.» (اسراء: 70)؛ زیرا انسان در اصل، منسوب به خداست: «وَ نَفَخْتُ فیهِ مِنْ رُوحی؛ و از روح خویش در آن دمیدم.» (ص:72)(2) ارتباط با انسان از این جنبه که موجودی الهی است، شرایط ویژه ای دارد. از نظر اسلام، انسان، موجودی شرور و بدذات نیست. ازاین رو، اگر در زندگی به انحراف کشیده می شود، از ارزش های ذاتی و درونی خود دور شده و