- اشاره 4
- 1. اصل حرمت و کرامت 4
- 2. حرمت و کرامت شخص پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 4
- فصل اول: کلیات 4
- 3. عزت پیامبر در دعوت 7
- فصل دوم: گونه شناسی حرمت و کرامت در سیره نبوی 10
- اشاره 10
- 1. حرمت وکرامت انسانی 11
- اشاره 11
- الف) حرمت قشرهای ضعیف 11
- ب) حرمت همه مردم 13
- ج) حرمت زن 15
- د) حرمت دشمن 23
- یک _ سوء استفاده نکردن از ضعف دشمن 23
- اشاره 23
- دو _ حرمت اسیر 24
- سه _ پای بندی به عهد و پیمان با دشمن 25
- چهار _ رعایت حق دشمن 25
- پنج _ فایده رسانی به دشمن 26
- شش _ هدایت دشمن 26
- اشاره 28
- اشاره 28
- 2. حرمت و کرامت رتبه های سِنی 28
- الف) حرمت کودک ونوجوان 28
- یک _ سلام کردن به کودکان 28
- دو _ مقدم داشتن کودک و نوجوان بر بزرگ سالان 28
- چهار _ با احترام صدا کردن 29
- پنج _ شرکت در بازی کودکان 29
- سه _ عیادت از کودکان بیمار 29
- شش _ اهمیت دادن به کودکان 30
- یک _ بهار سازندگی 32
- ب) حرمت جوان 32
- اشاره 32
- دو _ اعتماد به توان مندی جوان 33
- اول _ نخستین نماینده و آخرین فرمانده پیامبر 33
- اشاره 33
- سوم _ فرمانده نبرد با رومیان 34
- دوم _ نخستین فرماندار مکه 34
- ج) حرمت بزرگ سالان و ریش سفیدان 35
- 3. حرمت و کرامت جماعت 36
- اشاره 38
- الف) حرمت پدر و مادر 38
- 4. حرمت و کرامت خویشان 38
- ب) حرمت فرزندان 40
- ج) حرمت دیگر خویشاوندان 45
- 5. حرمت و کرامت دینی 47
- الف) حرمت مسلمان 47
- اشاره 47
- ب) حرمت مؤمن 49
- 6 . حرمت و کرامت سببی 51
- اشاره 51
- الف) حرمت میهمان 52
- ب) حرمت هم نشین 53
- ج) حرمت دوستان 56
- د) حرمت همسایه 58
- فصل سوم: روش شناسی حرمت و کرامت در سیره نبوی 61
- اشاره 61
- 1. روش تربیتی 62
- اشاره 62
- اشاره 62
- الف) روش مدارا 62
- یک _ ضرورت مدارا 63
- دو _ مدارا با دشمن (عفو و گذشت) 64
- سه _ مدارا با مردم (مهربانی) 67
- چهار _ مدارا به معنای دوری از خشونت 69
- پنج _ مدارا در قالب تشویق 70
- یک _ تشویق به اندیشه ورزی 71
- ب) روش تشویق 71
- اشاره 71
- دو _ تشویق به دانش اندوزی 74
- الف) روش اعطای آزادی 75
- یک _ پرهیز از اجبار در تبلیغ دین 75
- اشاره 75
- 2. روش تبلیغی 75
- اشاره 75
- دو _ احترام به باورهای دیگران 77
- سه _ انتقادپذیری 79
- ب) روش عزت بخشی 80
- اشاره 80
- یک _ هجرت 81
- دو _ جهاد 82
- سه _ حکومت 82
- چهار _ توجه به جایگاه اجتماعی 83
- پنج _ فروتنی 84
- ج) روش مشارکت (پیش گامی) 88
- د) روش مشورت 89
- اشاره 91
- ه_) روش ترویج ارزش های انسانی 91
- یک _ رعایت عهد و پیمان 92
- دو _ امانت داری 93
- سه _ پای بندی به وعده 94
- چهار _ سرزنش نکردن 95
- پنج _ دشنام ندادن 97
- شش _ خیانت نکردن 97
- هفت _ احترام به دیگران 98
- هشت _ رعایت مکارم اخلاق 99
- نه _ تأکید بر عزت مندی 101
- کتاب نامه 104
د) حرمت دشمن
اشاره
د) حرمت دشمن
هنگامی که آتش جنگ برافروخته و هیجان شیطانی انسان ها برانگیخته می شود، دیگر هیچ مانعی برای ضربه زدن به طرف مقابل وجود ندارد. به ویژه زمانی که یک طرف، خود را غالب ببیند، هر اقدامی را علیه طرف مقابل جایز می داند.
راز برخورد اخلاقی و انسانی پیامبر با دشمن در این نکته نهفته است که نگاه پیامبر به دشمن فقط یک نگاه دشمنانه نیست، بلکه در پس آن، نگاه مصلحانه و تربیتی نهفته است. پیامبر در پی کینه توزی و انتقام جویی نبود، بلکه در پی اصلاح و تربیت بود. بنابراین، حتی به دشمن خود نیز از سر مهربانی می نگریست.
یک _ سوء استفاده نکردن از ضعف دشمن
یک _ سوء استفاده نکردن از ضعف دشمن
پیامبر هنگام ورود به مکه فرمود: «لاتَثْرِیبَ عَلَیْکُمْ الْیَوْمَ؛ امروز هیچ سرزنشی بر شما نیست.» این در حالی بود که قریش و مشرکان، بدترین دشمنی ها را با پیامبر انجام داده و در جنگ های گوناگون، بسیاری از یاران و عزیزان پیامبر را شهید کرده بودند. وقتی پیامبر بر آنها چیره شد، برخلاف دیگر رهبران سیاسی، در اندیشه انتقام گیری نبود، بلکه همه را بخشید و درخواست برخی از یاران خود را برای انتقام گیری رد کرد و در پاسخ آنها گفت: «امروز روز رحمت و گذشت است.»(1) پیامبر پس از پیروزی و فتح مکه، حتی انتقام عموی خود، حمزه را از قاتلش نگرفت و او را رها کرد.(2)
رسم عرب و یهود این بود که با فریب و حیله گری در پی رسیدن به هدف
1- تاریخ طبری، ج 2، ص 337.
2- اسماعیل بن کثیر، السیره النبویه، ج 3، ص36.