- 1. اصل حرمت و کرامت 4
- اشاره 4
- فصل اول: کلیات 4
- 2. حرمت و کرامت شخص پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 4
- 3. عزت پیامبر در دعوت 7
- اشاره 10
- فصل دوم: گونه شناسی حرمت و کرامت در سیره نبوی 10
- اشاره 11
- 1. حرمت وکرامت انسانی 11
- الف) حرمت قشرهای ضعیف 11
- ب) حرمت همه مردم 13
- ج) حرمت زن 15
- یک _ سوء استفاده نکردن از ضعف دشمن 23
- اشاره 23
- د) حرمت دشمن 23
- دو _ حرمت اسیر 24
- سه _ پای بندی به عهد و پیمان با دشمن 25
- چهار _ رعایت حق دشمن 25
- پنج _ فایده رسانی به دشمن 26
- شش _ هدایت دشمن 26
- اشاره 28
- دو _ مقدم داشتن کودک و نوجوان بر بزرگ سالان 28
- یک _ سلام کردن به کودکان 28
- الف) حرمت کودک ونوجوان 28
- 2. حرمت و کرامت رتبه های سِنی 28
- اشاره 28
- چهار _ با احترام صدا کردن 29
- پنج _ شرکت در بازی کودکان 29
- سه _ عیادت از کودکان بیمار 29
- شش _ اهمیت دادن به کودکان 30
- ب) حرمت جوان 32
- اشاره 32
- یک _ بهار سازندگی 32
- دو _ اعتماد به توان مندی جوان 33
- اشاره 33
- اول _ نخستین نماینده و آخرین فرمانده پیامبر 33
- سوم _ فرمانده نبرد با رومیان 34
- دوم _ نخستین فرماندار مکه 34
- ج) حرمت بزرگ سالان و ریش سفیدان 35
- 3. حرمت و کرامت جماعت 36
- اشاره 38
- الف) حرمت پدر و مادر 38
- 4. حرمت و کرامت خویشان 38
- ب) حرمت فرزندان 40
- ج) حرمت دیگر خویشاوندان 45
- اشاره 47
- 5. حرمت و کرامت دینی 47
- الف) حرمت مسلمان 47
- ب) حرمت مؤمن 49
- 6 . حرمت و کرامت سببی 51
- اشاره 51
- الف) حرمت میهمان 52
- ب) حرمت هم نشین 53
- ج) حرمت دوستان 56
- د) حرمت همسایه 58
- فصل سوم: روش شناسی حرمت و کرامت در سیره نبوی 61
- اشاره 61
- 1. روش تربیتی 62
- اشاره 62
- اشاره 62
- الف) روش مدارا 62
- یک _ ضرورت مدارا 63
- دو _ مدارا با دشمن (عفو و گذشت) 64
- سه _ مدارا با مردم (مهربانی) 67
- چهار _ مدارا به معنای دوری از خشونت 69
- پنج _ مدارا در قالب تشویق 70
- ب) روش تشویق 71
- یک _ تشویق به اندیشه ورزی 71
- اشاره 71
- دو _ تشویق به دانش اندوزی 74
- اشاره 75
- 2. روش تبلیغی 75
- یک _ پرهیز از اجبار در تبلیغ دین 75
- الف) روش اعطای آزادی 75
- اشاره 75
- دو _ احترام به باورهای دیگران 77
- سه _ انتقادپذیری 79
- ب) روش عزت بخشی 80
- اشاره 80
- یک _ هجرت 81
- سه _ حکومت 82
- دو _ جهاد 82
- چهار _ توجه به جایگاه اجتماعی 83
- پنج _ فروتنی 84
- ج) روش مشارکت (پیش گامی) 88
- د) روش مشورت 89
- اشاره 91
- ه_) روش ترویج ارزش های انسانی 91
- یک _ رعایت عهد و پیمان 92
- دو _ امانت داری 93
- سه _ پای بندی به وعده 94
- چهار _ سرزنش نکردن 95
- شش _ خیانت نکردن 97
- پنج _ دشنام ندادن 97
- هفت _ احترام به دیگران 98
- هشت _ رعایت مکارم اخلاق 99
- نه _ تأکید بر عزت مندی 101
- کتاب نامه 104
خود بودند. این عادت بد در میان مشرکان نیز رواج یافته بود. پس از اسلام، پیامبر، مردم را ازقتل دیگران بازداشت و فرمود: «الایمانُ، قَیِّدُ الفَتْک؛ ایمان، مهارکننده خیانت است».(1)
مسلمانان هرگز مجاز نبودند در مقابل دشمن به هرکاری دست بزنند. آنها نمی توانستند خانه ها، باغ ها و چاه های آب را ویران کنند. مسلمانان حق نداشتند با زنان و کودکان وارد جنگ شوند. پیامبر آنان را از کشتن زنان وکودکان باز می داشت. رسول خدا صلی الله علیه و آله حتی راضی نمی شد منابع حیاتی دشمن از میان برود. هنگامی که مسلمانان در جنگ بدر بر آب مسلط شدند، با وجود اینکه قریش ابتدا آب را بر مسلمانان بستند، آن حضرت، قریش را از آب محروم نکرد.
دو _ حرمت اسیر
دو _ حرمت اسیر
در گذشته رسم بر این بود که اسیران بی ارزش را از میان می بردند، ولی در فرهنگ اسلامی، اسیر، انسان است و باید محترم شمرده شود، هر چند از هدایت شدن او ناامید باشیم. حضرت محمد صلی الله علیه و آله همواره می فرمود: «به اسیران جنگی مهربانی کنید و با آنها خوش رفتار باشید.»(2) برای نمونه، اسیرانی که در جنگ بدر به اسارت مسلمانان درآمدند، در خانه های انصار نگه داری می شدند. گویی آنان در میهمانی به سر می بردند، نه اسارت. دل سوزی نسبت به اسیران و رعایت اصول انسانی در برخورد با آنها در دستور کار پیامبر قرار داشت. در جنگ ذات السلاسل، هنگامی که اسیران را در زنجیر می آوردند، پیامبر به علی علیه السلام فرمود:
1- ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص 65 .
2- سیدهاشم رسولی محلاتی، تاریخ تحلیلی اسلام، تهران، 1372، چ 1، ج 5، ص358.