- اشاره 4
- 1. اصل حرمت و کرامت 4
- 2. حرمت و کرامت شخص پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 4
- فصل اول: کلیات 4
- 3. عزت پیامبر در دعوت 7
- اشاره 10
- فصل دوم: گونه شناسی حرمت و کرامت در سیره نبوی 10
- 1. حرمت وکرامت انسانی 11
- الف) حرمت قشرهای ضعیف 11
- اشاره 11
- ب) حرمت همه مردم 13
- ج) حرمت زن 15
- د) حرمت دشمن 23
- یک _ سوء استفاده نکردن از ضعف دشمن 23
- اشاره 23
- دو _ حرمت اسیر 24
- سه _ پای بندی به عهد و پیمان با دشمن 25
- چهار _ رعایت حق دشمن 25
- پنج _ فایده رسانی به دشمن 26
- شش _ هدایت دشمن 26
- اشاره 28
- دو _ مقدم داشتن کودک و نوجوان بر بزرگ سالان 28
- 2. حرمت و کرامت رتبه های سِنی 28
- الف) حرمت کودک ونوجوان 28
- یک _ سلام کردن به کودکان 28
- اشاره 28
- پنج _ شرکت در بازی کودکان 29
- سه _ عیادت از کودکان بیمار 29
- چهار _ با احترام صدا کردن 29
- شش _ اهمیت دادن به کودکان 30
- ب) حرمت جوان 32
- یک _ بهار سازندگی 32
- اشاره 32
- دو _ اعتماد به توان مندی جوان 33
- اشاره 33
- اول _ نخستین نماینده و آخرین فرمانده پیامبر 33
- دوم _ نخستین فرماندار مکه 34
- سوم _ فرمانده نبرد با رومیان 34
- ج) حرمت بزرگ سالان و ریش سفیدان 35
- 3. حرمت و کرامت جماعت 36
- الف) حرمت پدر و مادر 38
- اشاره 38
- 4. حرمت و کرامت خویشان 38
- ب) حرمت فرزندان 40
- ج) حرمت دیگر خویشاوندان 45
- الف) حرمت مسلمان 47
- اشاره 47
- 5. حرمت و کرامت دینی 47
- ب) حرمت مؤمن 49
- اشاره 51
- 6 . حرمت و کرامت سببی 51
- الف) حرمت میهمان 52
- ب) حرمت هم نشین 53
- ج) حرمت دوستان 56
- د) حرمت همسایه 58
- فصل سوم: روش شناسی حرمت و کرامت در سیره نبوی 61
- اشاره 61
- 1. روش تربیتی 62
- اشاره 62
- اشاره 62
- الف) روش مدارا 62
- یک _ ضرورت مدارا 63
- دو _ مدارا با دشمن (عفو و گذشت) 64
- سه _ مدارا با مردم (مهربانی) 67
- چهار _ مدارا به معنای دوری از خشونت 69
- پنج _ مدارا در قالب تشویق 70
- ب) روش تشویق 71
- یک _ تشویق به اندیشه ورزی 71
- اشاره 71
- دو _ تشویق به دانش اندوزی 74
- اشاره 75
- الف) روش اعطای آزادی 75
- یک _ پرهیز از اجبار در تبلیغ دین 75
- 2. روش تبلیغی 75
- اشاره 75
- دو _ احترام به باورهای دیگران 77
- سه _ انتقادپذیری 79
- ب) روش عزت بخشی 80
- اشاره 80
- یک _ هجرت 81
- دو _ جهاد 82
- سه _ حکومت 82
- چهار _ توجه به جایگاه اجتماعی 83
- پنج _ فروتنی 84
- ج) روش مشارکت (پیش گامی) 88
- د) روش مشورت 89
- اشاره 91
- ه_) روش ترویج ارزش های انسانی 91
- یک _ رعایت عهد و پیمان 92
- دو _ امانت داری 93
- سه _ پای بندی به وعده 94
- چهار _ سرزنش نکردن 95
- پنج _ دشنام ندادن 97
- شش _ خیانت نکردن 97
- هفت _ احترام به دیگران 98
- هشت _ رعایت مکارم اخلاق 99
- نه _ تأکید بر عزت مندی 101
- کتاب نامه 104
کند.
یکی از نشانه های نفاق و دورویی، تخلف از وعده است. رسول خدا صلی الله علیه و آله در وصیتی به علی علیه السلام می فرماید: «برای منافق سه نشانه وجود دارد: دروغ گویی در سخن؛ تخلّف در وعده و خیانت در اعتماد ورزی».(1)
حمیاء می گوید:
پیش از بعثت با آن حضرت وعده ای کردم، در مکانی قرار گذاشتیم، ولی من آن را دو روز فراموش کردم. روز سوم به نزد آن حضرت رفتم. پس از دیدنم به من فرمود: ای جوان مرد! مرا به سختی انداختی. من سه روز در این مکان به انتظار تو نشسته ام.(2)
امام جعفر صادق علیه السلام می فرماید:
رسول الله با مردی در کنار صخره ای قرار گذاشت و گفت: من اینجا می مانم تا تو بیایی. مرد دیر کرد تا آنجا که گرمای خورشید، آزاردهنده شد. اصحاب به پیامبر گفتند: ای کاش به سایه می رفتید. پیامبر فرمود: من در همین جا با او وعده کرده ام. اگر او نیاید، او تخلف کرده است، نه من.(3)
چهار _ سرزنش نکردن
چهار _ سرزنش نکردن
تحقیر و سرزنش، عیب جویی و طعنه به دیگران، همه از مصداق های رذیلت های اخلاقی و نادیده گرفتن کرامت انسانی است که به شدت از آنها نهی شده است. در مقابل، پوشاندن عیب ها و پنهان کردن آنها، از جمله حرمت گزاری به انسان به شمار می آید. «روزی صفیّه، همسر پیامبر در حالی که اشک می ریخت، نزد آن حضرت آمد. پیامبر از ماجرا پرسید. گفت: عایشه مرا سرزنش می کند و
1- وصایا الرسول لزوج البتول، ص 52.
2- مکارم الاخلاق، ص 21.
3- مکارم الاخلاق، ص 24.