- پیشگفتار 1
- اشاره 3
- جنبه های اجتماعی در پزشکی قدیم و جدید 3
- پیشگیری یا درمان 5
- تاریخچه پزشکی 8
- نارسایی پزشکی در عصر حاضر 14
- سخنی درباره سوگندنامه های پزشکی 17
- سوگندنامه بقراط 19
- اشاره 21
- تعریف علم اخلاق 21
- موضوع علم اخلاق 23
- هدف علم اخلاق 23
- اقسام اخلاق 24
- اهمیت علم اخلاق در اسلام 24
- کلیاتی در مورد اخلاق پزشکی 25
- اشاره 27
- اهمیت پزشکی 27
- اهمیت پزشکی از نظر اسلام 28
- مقام پزشک در جامعه اسلامی 30
- مقام و منزلت بیمار از دیدگاه اسلام 32
- روابط پزشک و بیمار 35
- اخلاق پزشکی در کلیله و دمنه 39
- اشاره 43
- درباره رازداری 43
- حفظ راز 44
- انواع رازها 44
- راز پزشکی 46
- ویژگیهای لازم برای دانشجو واستاد علوم پزشکی 51
- دانش پزشکی 52
- اشاره 52
- تندرستی و صحت جسم 52
- شرایط طبیب خوب 52
- حُسن اخلاق 53
- وظایف پزشک 54
- صفات برجسته یک پزشک 55
- اشاره 62
- مشاوره 62
- ارجاع بیمار به متخصص 63
- اختلاف عقیده پزشک و مشاور 64
- سخنی درباره مشاوره 64
- آداب نسخه نویسی و تجویز دارو 65
- اشاره 65
- نسخه و مشخصات آن 66
- برخی مسایل دیگر 69
- مرگ بی درد و رنج یا تسریع مرگ بیمار 72
- اشاره 72
- اخلاق پزشکی در حوادث پیش بینی نشده 73
- قسمتی از آئین نامه نظام پزشکی 74
- انواع بیماران 76
- شرایط معلم اخلاق پزشکی 77
- اشاره 79
- چگونگی عیادت از بیماران 79
- اهمیت عیادت از بیماران 79
- نکاتی دیگر 81
- مواردی که بیماران در ارتباط با پزشک باید رعایت کنند 83
- سخن آخر 85
- برخی منابع دیگر 86
اهمیت علم اخلاق در اسلام
یکی از ارکان سه گانه اسلام(1) اخلاق است. پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله یکی از اهداف بعثت خود را کامل ساختن مکارم اخلاق، اعلام کرده است. تعداد زیادی از آیات قرآن مجید، دارای مطالب اخلاقی ارزنده ای است که برای سوق دادن بشر به سوی کمال واقعی اهمیت فراوانی می یابد. خداوند متعال، پیامبر اکرم را با عبارت: «اِنَّک لعلی خلق عظیم»(2) توصیف کرده است.
اقسام اخلاق
اخلاق به دو دسته تقسیم می شود: 1- محاسن اخلاق 2- مکارم اخلاق.
محاسن اخلاق : صفاتی مانند مسواک زدن، خوشرویی، متبسم بودن، احترام به مردم، ادب در گفتار، عیادت بیماران و تسلیت مصیبت زدگان درشمار محاسن اخلاق معرفی شده اند. محاسنِ اخلاق، مردم را به ادب و احترام متقابل وادار می سازد و در جامعه، مهر و محبّت به وجود می آورد.
مکارم اخلاق: صفاتی از قبیل رعایت حق و فضیلت، به کاربستن عدل و انصاف، وفای به عهد، امانت، فداکاری و جوانمردی، ایثار و مواسات جزء مکارم اخلاق است.
اخلاق پزشکی در اسلام: عبارت است از قوانینی که رفتار پزشکان را با همدیگر و بیمارانشان تنظیم می کند. پزشکان باید خود را به عادات و رسوم پسندیده مجهز کنند و از اَعمال نکوهیده و ناپسند اجتناب ورزند.