- کتاب توبه 1
- اشاره 1
- اشاره 3
- رکن اول-در حقیقت توبه 3
- وجوب توبه و فضیلت آن 5
- وجوب توبه فوری است 14
- وجوب توبه همگانی است 17
- توبه اگر شرایطش فراهم شده باشد بی گمان مقبول خواهد بود 26
- اقسام گناهان و نسبت آنها با صفات انسان 32
- رکن دوّم-در آنچه باید از آن توبه کرد و آن گناهان صغیره و کبیره است. 32
- اشاره 32
- چگونگی توزیع درجات بهشت و درکات دوزخ در آخرت بر اساس 49
- اشاره 68
- 1-اصرار بر صغیره و ادامۀ آن؛ 68
- آنچه گناهان صغیره را کبیره می کند 68
- 2-گناه را کوچک بشمارد، 69
- 3-به گناه صغیره شادمان شود 70
- 4-به پرده پوشی و حلم خداوند و مهلتی که به او داده است اعتنا نکند 71
- 5-گناهی را که مرتکب می شود اظهار و پس از ارتکاب،آن را بازگو کند 71
- 6-بجاآورندۀ گناه عالمی باشد که مردم به او اقتدا می کنند، 72
- رکن سوّم-در توبۀ کامل و شرائط و ادامۀ آن تا پایان عمر 73
- اشاره 73
- طبقۀ اوّل-گنهکاری است که بر توبۀ خود تا پایان عمر استقامت می ورزد؛ 94
- اقسام بندگان در دوام توبه 94
- اشاره 94
- طبقۀ دوم 95
- طبقه سوّم-آن که توبه کند و مدّتی بر توبه اش استقامت ورزد، 97
- طبقۀ چهارم-توبه کند و مدّتی بر توبه استقامت ورزد 98
- آنچه توبه کننده باید در صورت ارتکاب گناهی یا از روی قصد و غلبۀ 100
- رکن چهارم-در داوری توبه و طریقۀ گشودن عقدۀ اصرار بر گناه 107
- اشاره 107
- سوّم-بیمار چاره ای ندارد جز این که به سخنان پزشک که او را به اجمال از خوردن 108
- اوّل-به اجمال تصدیق کند که بیماری و تندرستی اسبابی دارد 108
- دوم-آن که بیمار ناگزیر است به پزشک معیّنی اعتقاد پیدا کند 108
- چهارم-سخنان پزشک را در آنچه اختصاص به بیماری او دارد و در آنچه بر او لازم 109
- اشاره 126
- فضیلت صبر 127
- اشاره 127
- بخش اوّل-در صبر 127
- حقیقت صبر و معنای آن 131
- صبر نیمی از ایمان است 138
- نامهای مختلف صبر در نسبت به آنچه باید از آن صبر کرد 140
- اقسام صبر بر حسب اختلاف در قوّت و ضعف 141
- مواردی که به صبر نیاز است و بنده در هیچ حال از آن بی نیاز نیست 145
- داروی صبر و آنچه برای صبر کردن می توان از آن کمک گرفت 158
- بخش دوم-در شکر 168
- اشاره 168
- اشاره 168
- رکن اوّل-فضیلت شکر 168
- تعریف شکر و حقیقت آن 172
- توضیح معنای شکر نسبت به خداوند 180
- تمیز میان آنچه محبوب و مکروه خداست 191
- اشاره 209
- بیان حقیقت نعمت و اقسام آن 209
- رکن دوّم-چیزی که باید بر آن شکر کرد و آن نعمت است 209
- نموداری از نعمتهای بسیار خداوند و تسلسل و بی شمار بودن آنها 230
- اشاره 230
- 1-نعمتهای خداوند در آفرینش اسباب ادراک 231
- 2-اقسام نعمتهایی که در آفرینش ادراکات است. 234
- 3-نعمتهای خداوند در آفرینش قدرت و ادوات حرکت 236
- 5-نعمتهای خداوند در اسبابی که رسانندۀ خوردنیها هستند. 249
- 6-در اصلاح خوردنیها 250
- 7-در اصلاح مصلحان 252
- 8-نعمتهای خداوند در آفرینش فرشتگان 254
- رکن سوم 269
- بیان سبب اجتماع صبر و شکر بر یک چیز. 269
- اشاره 269
- برتری نعمت بر بلا 282
- بیان آن که صبر افضل است یا شکر 285
- اشاره 298
- بخش اول-در رجا 299
- حقیقت رجا 299
- اشاره 299
- فضیلت رجا و ترغیب به آن 304
- داروی رجا و آنچه سبب حصول حال رجا و غلبۀ آن می شود 308
- اشاره 323
- حقیقت خوف 323
- درجات خوف و اختلاف آن در قوّت و ضعف 326
- اقسام خوف در نسبت به آنچه از آن بیم است 328
- فضیلت خوف و ترغیب به آن 331
- بیان این که آیا افضل غلبۀ خوف است یا رجا یا اعتدال آنها 339
- دارویی که حالت خوف بدان حاصل می شود 343
- معنای بدی عاقبت 352
- احوال پیامبران و اولیاء و فرشتگان(علیهم السلام)در خوف 366
- اشاره 375
- بخش اول-در فقر 376
- حقیقت فقر و اختلاف حالات فقر و نامهای او 376
- فضیلت مطلق فقر 383
- فضیلتی که ویژۀ فقیران راضی و قانع و راستگوست 389
- فضیلت فقر بر توانگری 392
- آداب فقیر در حالت فقر 396
- آداب فقیر در قبول عطای بدون درخواست 398
- حرمت خواهش بدون ضرورت و آداب فقیر مضطر 403
- مقدار دارایی که با آن سؤال حرام می شود 411
- اشاره 414
- حقیقت زهد 414
- بخش دوم-در زهد 414
- فضیلت زهد 421
- درجات زهد و اقسام آن 429
- زهد در چیزهایی که از ضرورتهای زندگی است 438
- نشانه های زهد 444
- گفتار امام صادق(علیه السلام)در زهد 446
- اشاره 453
- اشاره 454
- بخش اول-فضیلت توکّل 454
- حقیقت توحید که ریشۀ توکّل است 458
- بخش دوم این کتاب در احوال توکّل و اعمال آن است 487
- اشاره 487
- حالت توکّل 488
- قسم اوّل-در جلب آنچه نافع است 498
- اعمال متوکّلان 498
- اشاره 498
- قسم سوم-در مباشرت اسبابی که ضرری را که بیم آن است دفع می کند 512
- قسم چهارم-سعی در دفع ضرر مانند درمان بیماری و جز آن 517
کتاب توبه
اشاره
(1)این نخستین کتاب از بخش منجیات المحجّه البیضاء فی تهذیب الاحیاء است.
بسم اللّه الرّحمن الرّحیم و به نستعین خداوندی را می ستایم که هر کتابی به ستایش او و هر گفتاری با نام او آغاز می شود.
بهشتیان در سرای آخرت به سپاس او متنعّم می شوند،و تیره بختان با نام او تسلّی می یابند؛هر چند در پیش روی آنها پرده انداخته شده؛و میان آنها و نیک بختان باره ای کشیده شده است: لَهُ بابٌ باطِنُهُ فِیهِ الرَّحْمَهُ وَ ظاهِرُهُ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذابُ .
در پیشگاه او توبه می کنیم،توبۀ کسی که ایمان دارد او ربّ الأرباب و مسبّب الاسباب است و به او امید داریم؛امید کسی که یقین دارد او فرمانروایی مهربان و آمرزنده و توبه پذیر است و این امید خود را با بیم می آمیزیم بیم؛و امید کسی که شکّ ندارد او با این که آمرزندۀ گناهان و پذیرندۀ توبۀ گنهکاران است کیفردهنده ای سخت می باشد.
بر پیامبرش محمّد(صلی الله علیه و آله)و بر خاندان پاک او و یاران گرامی اش درود می فرستیم؛ درودی که ما را در روز عرض(اعمال)و حساب از هول مطّلع برهاند،و قرب الهی و فرجام نیک را برای ما فراهم سازد.
امّا بعد.توبه از گناهها و بازگشت به سوی پرده پوش عیبها و دانای غیبها،آغاز راه سالکان و سرمایۀ رستگاران،و نخستین گام مریدان،و کلید هدایت منحرفان،و آغاز