ثواب الاعمال و عقاب الاعمال صفحه 607

(همانا مکر

و فریب و خیانت در آتش است) هر آینه من در مکر از همه مردم عرب پیش بودم.

کیفر کسی که ظلم کند

(1) 1- عبد اللَّه بن سلیمان گوید: امام باقر علیه السّلام فرمود: ظلم و ستم در این جهان، خود ظلمات جهان دیگر است.

شرح: ممکن است مقصود از ظلمات معنی حقیقی آن باشد که تاریکی است پس معنی چنین می شود که شخص ستمکار در عالم آخرت باندازه ستمی که کرده تاریکی او را احاطه میکند، و ممکن است منظور از ظلمات سختیها و هراسهای قیامت باشد چنان که در آیه شریفه قُلْ مَنْ یُنَجِّیکُمْ مِنْ ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ ظلمات بسختیها و هراسها تفسیر شده است و سابقا در ص 531 در کیفر مانع الزّکاه شرح مختصری راجع بتبدیل شدن ظلم بظلمات در روز قیامت داده شده مراجعه شود.

(2) 2- غالب بن محمّد «1» از شخصی روایت کرده که امام صادق علیه السّلام در معنی کلام خداوند عزّ و جلّ که فرموده: إِنَّ رَبَّکَ لَبِالْمِرْصادِ «2» (هر آینه خدای تو در کمینگاه است) فرمود: بر پل صراط پاسگاهی است که از آن نتواند گذشت

(1) کذا، و لم أجده.

(2) الفجر: 14.