خودشناسی صفحه 48

در قرآن مجید هست که اهل جهنم ، پنج بار با پروردگار سخن می گویند. علت آن را ما نمی دانیم. هر پنج مرتبه هم یک درخواست دارند و یک پاسخ می شنوند. این پنج مرتبه سخنشان این است که خدایا! تو می توانی ما را از جهنم بیرون بیاوری ، ما را به دنیا برگردان تا همان کسی شویم که تو می خواهی ؛ یعنی آن گوهرهای گرانی که در وجود ما گذاشتی ، بشناسیم. پیامبر می فرماید : در جهنم انسان همه چیز را به خاطر می آورد ، در بهشت

هم انسان همه چیز را از یاد می برد ؛ چون بهشت جای به خاطر آوردن چیزی نیست. بهشت جای استراحت است. اگر انسان بخواهد دوباره یاد گذشته کند ، ممکن است ناراحت شود. نیازی هم نیست که انسان در بهشت به یاد دنیا بیفتد. مسافرتی داشته است به نام عبودیت و انواع رنج ها ، زحمت ها و مشقت ها را در این مسیر تحمل کرده است. مردن که فرا می رسد ، ملک الموت می آید برای این که فضای استراحت به او بدهد. در ایام استراحت ، چنان او را مست می کنند که در آن مستی ، فقط لذت می برد. جای هیچ چیز دیگری نیست. کسانی که دارای مقامات عالی هستند ، « مِنَ اللّه » لذت می برند. آنان که دارای مقام متوسط هستند ، « مِنَ النّعیم » لذت می برند. کسانی که خیلی بالاتر هستند ، « من اللّه و من النعیم » هر دو لذت را می برند. بعضی ها هم که خیلی بالاتر هستند. امیرالمؤمنین علیه السلام می فرماید : انسان نمی تواند بفهمد که چیست و چه خبر است. حتی ملائکه هم به آنان دست رسی ندارند ؛ یعنی لیاقت این که بروند پیش آنان را ندارند. جای دیگری هستند. فی مقعد صدق عند ملیک مقتدر ، آنجا فقط با خدا هستند.

پایان جاده اهل معرفت

اهل معرفت وقتی به آخر جاده اهل عشق ، اهل عمل ، اهل اخلاق و اهل عبادت می رسند خسته اند ؛ زیرا کار بسیار کرده اند. ساختن یک ساختمان الهی ، واقعا کار ساده ای نیست. رنج بسیار می خواهد. انسان وقتی که می خواهد بدن را بسازد طبق نقشه معمار و مهندس اصلی عالَم ، کار ساده ای است :

« کُلُوا مِنَ

الطَّیِّبَاتِ » 3.

از خوردنی های پاکیزه بخورید.

« وَکُلُوا مِمَّا رَزَقَکُمُ اللّه ُ حَلالاً طَیِّباً » 4.و از نعمت های حلال و پاکیزه ای که خدا روزی شما فرموده است ، بخورید .

« وَلاَ تَأْکُلُوآا أَمْوَ لَکُم بَیْنَکُم بِالْبَاطِلِ » 5.و اموالتان را در میان خود به باطل و ناحق مخورید .

این ها همه مصالح ساختمانی بدن هستند که البته در آن چه در این بدن هست ، تأثیر می گذارند :