خودشناسی صفحه 68

آنچه مرده را زنده می کند

خداوند مهربان دوست دارد زمین وجود بشر زنده باشد.

پس ای انسان و این دم خدا و دم پیغمبر را بپذیر تا زنده شوی. دم خدا چیست؟ قرآن است. دم پیامبر چیست؟ سنت پیامبر صلی الله علیه و آله ، زهرا ، امیرالمؤمنین ، امام صادق و امام باقر است. کسانی که گوش می دهند زنده می شوند. در وجودشان پس از زنده شدن ، چه چیزی روییده می شود.

امیرالمؤمنین در برنامه ای ده مسأله را برمی شمرد که در سرزمین وجود اینان می روید. این مسائل را حضرت در قالب شعر بیان می کند :

« إنّ المَکارِمَ أخلاقٌ مُطَهَّرَهٌ فَالدّینُ أوَّلُها » ؛ زنده می شوند به حیات ایمانی ، غوغای درونی برپا می شود برای آنان. « و العَقْلُ ثانِیَها » ؛ بهترین اندیشمندان می شوند ، عقل می شوند ، موجودیت آنان عقل می شود. « و العلمُ ثالِثُها » ؛ دانش و بینش و آگاهی می شوند. او همان زمین مرده است که به سخن خدا گوش کرده است. « و الحِلْمُ رابِعُها » ؛ بردبار می شود و هیچ حادثه ای نمی تواند او را از جا بکند. « و الجُودُ خامِسَها » ؛ همه وجود او سخاوت می شود. مانند چشمه های بیابان ، برکت از او جاری می شود. چشمه های جود می شود. « و الفضلُ سادِسُها » ؛ هنرمند

عجیبی می شود « و البِرُّ سابِعُها » ؛ همه وجود آنان خوبی می شود. « و الصَّبر ثامِنُها » ؛ مانند کوه می شوند. « و الشُّکْر تاسِعُها » ؛ همه وجودشان شکر می شود. « و الّلینُ باقیها » ؛ نرمی فوق العاده ای در روح و نفس و قلبشان پیدا می شود و نمونه خدا می شوند. « و النَّفْسُ تَعْلَمُ أنّی لا أصادِقُها » ؛ هواهای من بدانند که من هرگز قصد آشتی کردن با آن ها را ندارم. « و لَسْتُ أرْشُدُ إلاّ حینَ أعْصی » ؛ اگر من بخواهم به خدا برسم ، هرگز با این بادهایی که در وجودم می وزد ، نباید این سو و آن طرف بروم.

اگر زمین وجودم به دم الهی بخورد ، این ده برنامه از درون آن می جوشد که از وجود زنده شده به حیات الهی ظهور می کند.

برنامه وجود انسان

در « تحف العقول » حدیثی از حضرت علی درباره مؤمن ، نقل شده است که می فرماید : در انسان مؤمن ، چهارصد برنامه وجود دارد. اگر اندکی جلوتر برویم ، می شویم مظهر جوشن کبیر ؛ یعنی هزار اسم و صفت در ما ظهور می کند. اندکی جلوتر چهارچوب هزار اسم را هم می شکنیم : « عَبْدی أَطِعْنی حَتّی أجْعَلَکَ مَثَلی » .

سوره انعام ، آیه 122 درباره زمین زنده وجود انسان می فرماید :