مبانی تربیتی - عرفانی صفحه 41

الف : توجه به سرانجام حیاتبخش خود سازی و وجود ملکات و فضایل اخلاقی . (236)

ب : تو جه به عواقب شوم و سرنوشت ساز رذایل اخلاقی در دنیا (237) و آخرت . (238)

ج : پاسخگوئی به ندای فطرت ؛ زیرا تنفر و بیزاری از اخلاق ناستوده از فطرت انسان نشاءت می گیرد (239) و هر کس به گونه ای فطری گرایش به طهارت باطن و تقوا داشته و از اخلاق ناپسند متنفر است . (240)

ل : قطره ای از دریا

رهنمودی از حضرت امام - سلام الله علیه - :

(پسرم (241) ! آنچه اول به تو وصیت می کنم آن است که انکار مقامات اهل معرفت نکنی که این شیوه جهال است و از معاشرت با منکرین مقامات اولیا بپرهیزی که اینان قطاع طریق حق هستند.

فرزندم ! از خود خواهی و خود بینی به در آی که این ارث شیطان است که به واسطه خودبینی و خود خواهی از امر خدای تعالی به خضوع برای ولی و صفی او جل و علا ، سر باز زد و بدانکه تمام گرفتاریها بنی آدم از این ارث شیطانی است که اصل اصول است و شاید آیه شریفه (و قاتلوا هم حتی لا تکون فتنه و یکون الدین ) (242) همه در بعض مراحل آن اشاره به جهاد اکبر و مقاتله با ریشه فتنه که شیطان بزرگ و جنود آن که در تمام اعماق قلوب انسانها شاخه و ریشه دارد ، و هر کس برای رفع فتنه از درون خویش یابد مجاهد نماید. و این جهاد است که اگر به پیروزی رسید همه چیز و همه کسی اصلاح می شود). (243)

م : شروط مراحل جهاد اکبر

خاطر نشان کردیم که اگر قوای نفسانی تحت تصرف و نفوذ عقل و شرع ، عمل کند مملکت وجود انسان ، مملکت رحمانی خواهد گشت و اگر تحت نفوذ و سلطه شیطان و نفس اماره عمل نماید ، مملکت وجود انسان ، مملکت شیطانی خواهد بود و تنها از راه جهاد اکبر است که می توان نجات یافت و موفقیت در مجاهدت نفسانی نیز به پیمودن مراحل و منازل که شروط اساسی که شروط اساسی به

حساب می آیند ، بستگی دارد و شروط اساسی عبارتند از :