اخلاق در قرآن جلد 2 صفحه 286

راه های درمان شهوت پرستی

راه های درمان مفاسد اخلاقی به صورت اصولی تقریباً همه جا یکی است که به طور کلی در دو راه علمی و عملی خلاصه می شود.

الف- راه علمی

منظور از راه علمی، این است که انسان در آثار و پیامدهای شهوت پرستی بیندیشد و ببیند که چگونه تسلیم شدن در برابر شهوات، انسان

را به ذلّت، بدبختی، اسارت، تضعیف شخصیت اجتماعی و دوری از خدا می کشاند که زندگی خفت بار افرادی که آلوده شهوت شده اند، بیانگر این واقعیت است.

بنابراین تأمّل در امور مذکور و اندیشه پیرامون شرح حال «اولیاء الله» و پیروان راستین آنها که بر اثر مبارزه با شهوات به مقامات بالا در دنیا و نزد خدا رسیده اند، انسان را از شهوت پرستی باز خواهد داشت.

علاوه بر این که تحکیم پایه های عقل و ایمان، انسان را قادر به کنترل شهوات می کند؛ در این رابطه امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرمایند: «مَنْ کَمُلَ عَقْلُهُ استِهَانَ بِالشَّهَوَاتِ؛ کسی که عقلش کامل شود، شهوت ها را کوچک و بی ارزش می شمرد». «1»

در جای دیگر نیز می فرمایند: «مَنْ غَلَبَ شَهْوَتَهُ ظَهَرَ عَقْلُهُ؛ کسی که بر شهوات خود غالب شود، عقل و خرد او ظاهر می گردد». «2»

همچنین فرموده اند: «کُلَّمَا قَوِیَتِ الْحِکْمَهُ ضَعُفَتِ الشَّهْوَهُ؛ هر قدر حکمت و دانش انسان تقویت شود، شهوات و تمایلات سرکش او ضعیف می گردد». «3»

آن حضرت در پیام پرمعنای دیگری نیز می فرمایند: «اذْکُرْ مَعَ کُلِّ لَذَّهٍ زَوَالَهَا وَ مَعَ کُلِّ نِعْمَهٍ انْتِقَالَهَا وَ مَعَ کُلِّ بَلیَّهٍ کَشْفَها، فَانَّ ذَلِکَ ابْقی لِلنِّعمَهِ، وَ انْفی لِلشَّهْوهِ، وَ اذْهَبُ لِلبَطَرِ، وَ اقرَبُ الَی الْفَرَجِ وَ اجْدَرُ بِکَشفِ الغُمَّهِ وَ دَرْکِ الْمَأمُولِ؛ هرگاه در لذت (حرامی) باشی، به یاد بیاور که روزی زایل می شود، و اگر در هر نعمتی هستی، به خاطر داشته باش که

______________________________
(1)- شرح فارسی غرر الحکم، حدیث 8226.
(2)- همان مدرک، حدیث 7953.
(3)- همان مدرک، حدیث 7205.