- اشاره 1
- جاه طلبی 1
- ترجمه: 3
- تفسیر و جمع بندی 4
- جاه طلبان منفور! 4
- حبّ جاه در روایات اسلامی 13
- ریاست حق و باطل 14
- نشانه های جاه طلبی 15
- اسباب و انگیزه های حبّ جاه 16
- طرق درمان جاه طلبی: 18
- بهانه جویی و لجاجت 22
- اشاره: 22
- ترجمه: 24
- تفسیر و جمع بندی 25
- لجاجت و بهانه جویی در روایات اسلامی 37
- انگیزه ها و پیامدهای بهانه جویی و لجاجت 40
- راه درمان لجاجت 42
- تفاوت استقامت و لجاجت! 42
- اشاره 45
- کفران نعمت و سپاسگزاری 45
- ترجمه: 46
- تفسیر و جمع بندی 47
- کفران نعمت در روایات اسلامی 57
- اشاره 57
- 1- معنی کفران نعمت 59
- 2- پیامدهای کفران 60
- اسباب و انگیزه های ناسپاسی و راه درمان آن 61
- شکر راه وصول به نعمت های پروردگار 65
- فلسفه شکرگزاری 68
- شکرگزاری در منابع حدیث 70
- شکرگزاری در سیره پیشوایان 73
- چگونه باید شکر کرد؟ 74
- انگیزه های شکرگزاری 77
- شکر خالق و شکر مخلوق 78
- اشاره 83
- غیبت، تنابز بالألقاب و حفظ الغیب 83
- تفسیر و جمع بندی 84
- ترجمه: 84
- غیبت در روایات اسلامی 89
- اشاره 89
- اشاره 92
- 1- تعریف غیبت 92
- اقسام غیبت 95
- انگیزه های غیبت 96
- پیامدهای زیانبار غیبت 97
- اشاره 101
- درمان غیبت 101
- 1- استماع غیبت: 104
- 2- غیبت حق الناس یا حق اللّه؟ 106
- مستثنیات غیبت 109
- اشاره 110
- حکم متجاهر به فسق 110
- 1- مشمول دایره غیبت 113
- 2- غیبت عمومی و خصوصی 115
- 3- دفاع در برابر غیبت 116
- حسن خلق و کج خلقی 120
- اشاره 120
- اشاره 120
- ترجمه 121
- تفسیر و جمع بندی 122
- «صَعَر» 126
- «تُصَعِّر» 126
- اشاره 129
- اهمّیّت حسن خلق در احادیث اسلامی 129
- 1- تعریف حسن خلق 132
- 2- آثار و پیامدهای حسن خلق 133
- سرچشمه های حسن خلق 134
- سیره پیشوایان 135
- توارث 135
- سوء خلق و آثار آن 147
- درمان سوء خلق 149
- مزاح و شوخی 151
- امانت و خیانت 156
- اشاره 156
- تفسیر و جمع بندی 158
- ترجمه: 158
- امانت و خیانت در روایات اسلامی 165
- شاخه های امانت 168
- آثار و پیامدهای امانت و خیانت 170
- انگیزه های امانت و خیانت 174
- راه پیش گیری و درمان 176
- امانت و خیانت در بیت المال 178
- صدق و راستی 182
- اشاره 182
- تفسیر و جمع بندی 184
- ترجمه 184
- صدق و راستی در روایات اسلامی 191
- 1- تأثیر راست گویی در زندگی انسان ها 194
- انگیزه های صدق 197
- مفهوم صدق 198
- دروغ و آثار و عواقب آن 200
- اشاره 200
- تفسیر و جمع بندی 201
- ترجمه 201
- دروغ گویی در روایات اسلامی 208
- اشاره 208
- 1- آثار زیان بار دروغ 211
- انگیزه های دروغ 215
- طرق درمان دروغ 216
- استثنائات دروغ 218
- راه فرار از دروغ (توریه) 221
- وفای به عهد و پیمان شکنی 224
- اشاره 224
- ترجمه 226
- تفسیر و جمع بندی 226
- اشاره 235
- وفای به عهد در روایات اسلامی 235
- 1- آثار فردی و اجتماعی وفای به عهد 238
- 2- سرچشمه های وفاداری و پیمان شکنی 240
- طرق درمان پیمان شکنی 241
- اقسام عهد و پیمان 242
- پایبندی مسلمین به عهد و پیمان ها 245
- بحث منطقی و جدال و مراء 248
- اشاره 248
- تفسیر و جمع بندی 249
- ترجمه 249
- فرق میان جدال و مراء و مخاصمه 258
- تعریف جدال و مراء 258
- جدال و مراء در روایات اسلامی 259
- آثار و پیامدهای جدال و مراء 264
- انگیزه های جدال و مراء 266
- اقسام مراء و جدال 268
- طرق درمان این رذیله اخلاقی 272
- انصاف در سخن 273
- سخن چینی و اصلاح ذات البین 275
- اشاره 275
- ترجمه 277
- تفسیر و جمع بندی 277
- سخن چینی (نمیمه) در روایات اسلامی 283
- پیامدها و آثار سوء سخن چینی 286
- انگیزه های سخن چینی 288
- طرق درمان 290
- موارد استثناء 292
- اصلاح ذات البین 293
- طرق اصلاح ذات البین 296
- سوء ظن و حسن ظن 299
- اشاره 299
- ترجمه 300
- تفسیر و جمع بندی 301
- سوءظن در روایات اسلامی 308
- حسن ظن در روایات اسلامی 310
- تعریف سوءظن و حسن ظن 313
- اشاره 313
- 1- پیامدها و آثار شوم سوءظن 314
- پیامدهای سوءظن به خدا 316
- عوامل و انگیزه های سوءظن 317
- مراتب سوءظن 319
- طرق درمان بدگمانی 321
- موارد استثناء 322
- تجسّس یا جستجوگری در کارهای خصوصی مردم 325
- اشاره 325
- تجسّس در روایات اسلامی 327
- پیامدهای سوء تجسّس 329
- استثنائات 331
- اشاره 331
- 1- سازمان های اطلاعاتی 331
- 2- سازمان های بازرسی 334
- طرق درمان 336
- رازداری و افشاء سرّ 337
- رازداری در روایات اسلامی 340
- پیامدهای رازداری و افشای اسرار 347
- ضرورت ها 350
- انگیزه های افشای سرّ و راه درمان آن 351
- و اما راه درمان 352
- حلم و غضب 354
- اشاره 354
- تفسیر و جمع بندی 355
- ترجمه 355
- خشم و غضب در روایات اسلامی 361
- اثرات ویرانگر غضب و پیامدهای آن 364
- اسباب و انگیزه های غضب 367
- درمان غضب 369
- اقسام غضب 372
- حلم و بردباری 379
- اشاره 385
- عفو و انتقام 385
- ترجمه: 387
- تفسیر و جمع بندی 388
- عفو و انتقام در روایات اسلامی 398
- اقسام عفو 400
- 3- آثار عفو و ثمرات و انگیزه های آن 402
- طرق درمان انتقام جویی و کسب فضیلت عفو 404
- اشاره 405
- غیرت و بی غیرتی 405
- ترجمه 406
- تفسیر و جمع بندی 406
- غیرت در روایات اسلامی 409
- تعریف اقسام غیرت 411
- آثار غیرت در زندگی انسان ها 412
- اشاره 414
- اجتماع گرایی و انزواطلبی 414
- ترجمه: 415
- تفسیر و جمع بندی 416
- اجتماع گرایی و انزواطلبی در روایات اسلامی 423
- احادیث مخالف و معارض! 428
- طریق جمع بین آیات و روایات 429
- انگیزه ها و پیامدهای اجتماع گرایی و انزواطلبی 431
می سپرند، اگر کسی امانتش را به دست انسان بد سابقه ای بسپارد، و او در امانت خیانت کند، باید خویشتن را ملامت کند. در حدیثی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می خوانیم:
«مَنِ اْئَتَمَنَ غَیْرَ امِینٍ فَلَیْسَ لَهُ عَلَی اللَّهِ ضِمانٌ لِانَّه قَدْ نَهَاهُ انْ یَأْتَمِنَهُ؛ کسی که امانت خویش را به غیر امین بسپارد، خدا ضامن حفظ آن نیست، زیرا خدا او را از سپردن امانت به چنین کسی نهی کرده است». «1»
امام باقر علیه السلام می فرماید: «مَنِ ائِتْمَنَ غَیْرَ مُؤْتَمَنٍ فَلا حُجَّهَ لَهُ عَلَی اللَّهِ؛ کسی که فرد غیر امین را امین بشمرد (و امانتش را به او بسپارد، مال خود را ضایع کرده) و حجتی در برابر پروردگار ندارد». «2»
بنابراین بر تمام مدیران جامعه اسلامی لازم است که به هوش باشند، مبادا پست ها و مقامات مختلف حکومت را که مهم ترین امانت های الهی هستند، به دست افراد خائن بسپارند، که هم دنیای خویش را تباه می کنند و هم دین خود را، و در پیشگاه خدا مسؤولیت سنگینی دارند.
امانت و خیانت در بیت المال
امانت همه جا مطلوب است ولی از دیدگاه اسلام در اموال عمومی و سرمایه های معنوی و مادی که تعلق به جامعه دارد، نه به شخص خاصی، دارای تأکید بیشتری است فلسفه آن نیز روشن است، زیرا اولًا گروهی چنین می پندارند، چون این سرمایه ها تعلق به عموم دارند، آنها آزادند هرگونه می خواهند در آن عمل کنند، و ثانیاً اگر خیانت در اموال عمومی و بیت المال رایج شود نظام جامعه از
هم گسیخته خواهد شد، و چنین جامعه ای هرگز روی سعادت نمی بیند.
برای پی بردن به اهمیت این موضوع کافی است که داستان «حدیده مُحْماه» را بار دیگر به خاطر بیاوریم آنجا که عقیل برادر امیر مؤمنان علی علیه السلام تقاضا کرده بود کمی بر سهمیه او از گندم بیت المال بیفزاید، و ضابطه عدالت بین مسلمین را به خاطر رابطه برادری کمی تغییر دهد، علی علیه السلام آهنی را در آتش گذارد، و نزدیک
______________________________
(1). همان، جلد 106، ص 179.
(2). فروع کافی، جلد 5، صفحه 299.