اخلاق در قرآن جلد 3 صفحه 423

و حدیث معروف «لا رُهْبانِیَّهَ فِی الْاسْلامِ؛ در اسلام رهبانیت وجود ندارد» در منابع مختلف آمده است.

سخن درباره رهبانیت و تاریخچه و ابعاد و نتایج آن بسیار است، برای آگاهی بیشتر می توانید به تفسیر نمونه ذیل آیه فوق مراجعه فرمایید «1» و در بحث های آینده نیز اشارات دیگری به این مطلب خواهیم داشت.

اجتماع گرایی و انزواطلبی در روایات اسلامی

یک نگاه اجمالی به تعلیمات اسلام در زمینه های مختلف به خوبی نشان می دهد که همه جا اسلام طرفدار جماعت و اجتماع است، و حتّی عبادات اسلامی که رابطه میان خلق و خالق است و به صورت دسته جمعی انجام می شود.

اذان و اقامه دعوت عام به سوی نماز و فلاح و رستگاری است (حَیَّ عَلَی الصَّلاهِ، حَیَّ عَلَی الْفَلاحِ) ضمیرها در سوره حمد، همه به صورت جمعی است، و در شکل متکلم مع الغیر، و در پایان نماز سلامی است عام بر همه مؤمنان و نمازگزاران.

نماز جماعت و از آن فراتر نماز جمعه و از همه فراتر حج، عباداتی می باشند که به طور کامل جنبه اجتماعی دارند.

در روایات اسلامی تأکید فراوان بر لزوم جماعت و همراهی و همگامی با آن شده است از جمله:

1- در حدیثی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و

آله می خوانیم که فرمود: «ایُّها النَّاسُ عَلَیْکُمْ بِالْجَماعَهِ وَ ایَّاکُمْ وَ الْفُرْقَهَ؛ ای مردم! بر شما است که از جماعت جدا نشوید، و از جدایی و پراکندگی بپرهیزید» «2»

2- در حدیث دیگری از همان بزرگوار می خوانیم: «الْجَماعَهُ رَحْمَهٌ، وَ الْفُرْقَهُ عَذابٌ؛ اجتماع رحمت است، و پراکندگی عذاب.» «3»

3- در حدیث دیگری باز از همان حضرت آمده است: «یَدُاللَّهِ عَلَی الْجَماعَهِ فَاذَا اشْتَدَّ

______________________________
(1). تفسیر نمونه، جلد 23، صفحه 381- 390.
(2). کنز العمال، جلد 1، حدیث 1028، صفحه 206.
(3). میزان الحکمه، جلد اوّل، حدیث 2438، صفحه 406.