اخلاق در قرآن جلد 3 صفحه 57

با ما همسفر می شوند، چرا که سفر در سایه درختان پرمیوه و در طول آبادی های متصل به یکدیگر برای کسی مشکلی ندارد، به همین دلیل از خدا تقاضا کردند که در میان سفرهای آنها دوری بیفکند تا بینوایان نتوانند دوش به دوش آنها سفر کنند، آری آنها کفران نعمت خدا را به حدّ اعلی رساندند، و مجازاتشان نیز در حدّ اعلا بود.

و چنان سرزمین و جمعیت آنها متلاشی شد که سرگذشت آنها به عنوان یک ضرب المثل در پراکندگی در میان مردم باقی ماند (تَفَرَّقُوا ایادِی سَبا).

*** از مجموع آیات فوق که هم سخن از کفران نعمت به طور مطلق می گوید، و هم سرگذشت ناسپاسان پیشین را به عالی ترین وجه شرح می دهد، به خوبی استفاده می شود که ناسپاسی و کفران نعمت تا چه اندازه زشت، و آثار آن تا چه حد شوم و خطرناک است.

کفران نعمت در روایات اسلامی

اشاره

در روایات اسلامی به طور وسیع و گسترده از کفران نعمت و زشتی و آثار شوم آن و از زیبایی شکر و برکات جالب آن بحث شده است، از جمله:

1- در حدیثی از حضرت رسول خدا صلی الله علیه و آله می خوانیم: «اسْرَعُ الذُّنُوبِ عُقُوبَهً کُفْرانُ النِّعْمَهِ؛ گناهی که زودتر از همه گناهان عقوبتش دامان انسان را می گیرد کفران نعمت است». «1»

2- در حدیثی از امیر مؤمنان علی علیه السلام می خوانیم که فرمود: «سَبَبُ زَوالِ النِّعَمِ الْکُفْرانُ آنچه باعث زوال نعمت ها می شود کفران است». «2»

3- در حدیث دیگری از همان بزرگوار آمده است: «کُفْرُ النِّعْمَهَ مُزیْلُها وَ شُکْرُها مُسْتَدیمُها؛ ناسپاسی نعمت آن را از بین می برد،

و شکر نعمت سبب دوام آن است». «3»

4- در حدیث دیگری از همان حضرت آمده است: «کُفْرانُ النِّعَمِ یُزِلُّ الْقَدَمَ وَ یَسْلُبُ

______________________________
(1). بحار الانوار، جلد 66، صفحه 70.
(2). غرر الحکم، جلد 4، صفحه 121.
(3). همان، صفحه 627.