مصباح الشریعه صفحه 8

پس رفع (اوج ) آن در یاد خدا بودن وفتح (فراز) آن خشنودی از خدا وتسلیم اراده او بودن وجرّ (سقوط وپستی ) آن در توجه به غیر خدا وتباه کردن عمر در هوس های دنیایی ووقف (ایستادن از کار ماندن ) آن وحرمان از نعمت های دنیا وآخرت ، در غفلت از حضرت احدیّت است . آیا نمی بینی پس از آن که بنده ای خالصانه وبه بزرگی ، خدا را یاد کند وبه ذکر او مشغول شود ، هر حجابی میان او وحضرتش برداشته می شود ؟

چون بنده ای تن به قضای الهی می سپارد وبه خواسته او راضی باشد ، به تحقیق که دل او به شادی وسرور گشایش یابد ودرهای آسایش وآرامش بر او گشایش یابد ودرهای آسایش وآرامش بر او گشوده شود . وچون (پس از دل مشغولی به امور دنیایی ) به ذکر احدیّت بپردازد ، تاریکی دل را در روزهای غفلت از حضرت احدیّت ، عیان بیند ، گویی که خانه ای تاریک ، ویران وبدون مونس بوده است ، چرا که غفلت از یاد حق ، دل را می میراند وتاریک می کند .

وچون پس

از دوام ذکر ویاد خداوند از او غفلت ورزد ، وقف پذیرفته (متوقّف شده ) ومحجوب از عنایات الهی گشته وقلبش قساوت یافته واز زمانی که از نور تعظیم الهی دوری جسته ، دلش به تاریکی گراییده است .

علامت رفع (بلندی ) قلب سه چیز است : همراهی با فرمان الهی ، عدم مخالفت با آن واشتیاق دایم در بندگی وپیروی از فرمان خداوند .

نشانه فتح قلب سه چیز است : توکل بر خداوند ، راست گویی ، ویقین به تمام آنچه پیامبران آن را برای هدایت انسان ها آورده اند .

علامت جرّ (پستی ) سه چیز است : خودپسندی ، ریا وآزمندی .

وقف (ایستایی ) را نیز سه علامت است : از میان رفتن طعم بندگی ، درنیافتن تلخی گناه ورعایت نکردن حلال وحرام در خوراک ، وپوشاک و . . .

رعایت

الباب الثّالث : (فی الرّعایه )