تحولات روحی وحرکت اصلاحی انسان (تفسیر موضوعی المیزان) صفحه 10

«يـا اَيُّهَا الَّذينَ امَنُــوا كُتِبَ عَلَيْكُــمُ الصِّيامُ... لَعَلَّكُــمْ تَتَّقُونَ.»

«اي افرادي كه ايمان آورده‌ايد، روزه بر شما نوشته شد، همان‌گونه كه بر كساني كه قبل از شما بودند، نوشته شده، تا پرهيزكار شويد.» (183 / بقره)

تعاليم عاليه اسلام و قرآن چنين افاده مي‌كند كه ساحت قدس پروردگار منزه‌تر از اين است كه احتياج به چيزي داشته باشد يا آزار و تأثري در حقش تصور شود، و بالاخره از هرگونه عيب و نقص و نياز و حاجتي مبري است، پس عبادات هر اثري را داشته باشد تنها متوجه بنده خواهد شد نه خدا.

-19

گناهان نيز چنين است. قرآن مي‌فرمايد: «اِنْ اَحْسَنْتُمْ اَحْسَنْتُمْ لاَِنْفُسِكُمْ وَ اِنْ اَسَأْتُمْ فَلَها ـ اگر نيكي كرديد به خود نيكي كرده‌ايد و اگر بدي كنيد باز به خود بدي كرده‌ايد.» پس آثــار اطاعت و معصيت عايد خود انسان مي‌شود كه كاري جز نياز و تهي دستي ندارد.

قرآن كريم در مورد روزه مي‌فرمايد: «لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ». يعني تشريع اين حكم براي اين است كه شما پرهيزكار شويد نه اين‌كه پروردگار به روزه گرفتن شما نيازمند باشد.

اما اين‌كه از روزه اميد يافتن تقوي مي‌توان داشت جاي شك نيست، چه هر انساني اين مطلب را از فطرت خود مي‌يابد كه اگر كسي بخواهد با عالم طهارت و قدس ارتباط پيدا كند و به مرتبه كمال و روحانيت برسد و درجات ارتقاء معنوي را به‌پيمايد اول چيزي كه بر او لازم است اين است كه از بي بندوباري و شهوتراني بپرهيزد و جلو نفس سركش را گرفته و نگذارد در زمين طبع و طبيعت افسار گسيخته بهر سو كه مي‌خواهد

(20) تحولات روحي و حركت اصلاحي انسان

بــرود و در هرجا كه مي‌خواهد بماند و از دلبستگي و فرورفتن در مظاهر حيات مادي خــود را منـزه كــن و خلاصه از هرچيــز كه او را از خــدا بــازمي‌دارد دوري گزينــد.

اين تقوي از راه خودداري از شهوات و دوري از هواهاي نفساني دست مي‌دهد، و آن‌چه با حال عموم مردم مناسب است اين است كه در امور مورد نياز همگان مانند خوردن و آشاميدن و تمايل جنسي از شهوت‌هاي مشروع هم خودداري كنند تا به واسطه اين تمرين، اراده آن‌ها تقويت شده و بتوانند از شهوت‌هاي نامشروع نيز خودداري نمايند و به سوي پروردگار تقرب بجويند زيرا كسي كه در امور مشروع و مباح دعــوت خــدا را اجابت كرد در امور غيرمشروع و حرام بهتر اطاعت و فـرمانبــرداري مي‌كند. (1)