تحولات روحی وحرکت اصلاحی انسان (تفسیر موضوعی المیزان) صفحه 14

دسته سوم طبقه علماي باللّه هستند. هدفشان عالي‌تر از دو طبقه قبلي است. اينان خــدا را نه از ترس عبــادت مي‌كنند و نه از طمــع به ثواب، بلكه او را عبادت مي‌كنند براي اين‌كه سزاوار عبادت است. فهميده‌اند كه خداونــد، پروردگار و مالك خود ايشان و اراده و رضاي ايشان و مالك هر چيزي غير ايشان است. اوست كه به تنهائي تمامي امــور را تدبيـر مي‌كنــد.

خدا را اين‌چنين شناختند و خود را هم فقط بنده ديدند. از آن‌چه كه مي‌كند و آن‌چه

(26) تحولات روحي و حركت اصلاحي انسان

كه نمي‌كندجز وجه‌خدا و توجه‌او چيزي ديگر در نظر نداشتند و طمع‌نمي‌دارد. نه التفاتي به عذاب دارد تا از ترس آن به وظيفه خود قيام كند، و نه توجهي به ثواب دارد تا اميدوار شود ـ گو اين‌كه از عذاب خدا ترسنده و به ثواب او اميدوار است، ولكن محركش براي عبادت و اطاعت خوف و رجاءنيست.

اين طريقــه، طريقه محبــت است كه قلب را از هر تعلقي جز تعلق خدا پاك مي‌كند. قلب را منحصرا متعلق به خدا و هرچه كه منسوب به خداســت، از ديــن و آورنــده دين و ولــيّ در دين و هرچه برگشتش به خــدا باشد مي‌ســازد، زيرا محبت به هر چيز محبــت بـه آثــار آن نيــز هســت. (1)

اساس سه‌گانه تقواي ديني (27)

تقوي و توبه

«...وَ اتَّقُوا اللّهَ اِنَّ اللّهَ تَوّابٌ رَحيمٌ»

«...تقواي الهـي پيشه كنيد كه خداوند توبه پذير و مهربان است.» (12 / حجرات)