تحولات روحی وحرکت اصلاحی انسان (تفسیر موضوعی المیزان) صفحه 77

«پروردگارا ! آن‌چه را به وسيله پيامبرانت به ما وعده فرمودي ، به ما عطا كن و ما را در روزرستاخيز، رسوا مگردان، زيرا تو هيچ‌گاه از وعده خود تخلّف نمي‌كني.» (194 / آل‌عمران)

ـ پروردگارا و آن‌چه كه به وسيله فرستادگانت به ما وعده داده‌اي، به ما بده، و ما را در قيامت خوار مگردان، كه تو خلف وعده نمي‌كني.

حق توبه (149)

قبول توبه از چيزهائي است كه خداي تعالي بر خود واجب كرده، و آن را حق توبه‌كاران دانسته و فرموده: «جز اين نيست كه قبول توبه كساني كه عمل زشت مي‌كنند ولي بلافاصله توبه مي‌كنند، بر خدا واجب و حق توبه‌كاران است، و ايشان مطمئن باشند كه خدا از گناهانشان درمي‌گذرد.»

بنابراين، طلــب هر حقي كه خــدا بر خود واجــب كرده، از قبيل درخواست توبه كار، آمــرزش گناهــان را (و درخواست طلب روزي، و يا استجابــت دعا و امثال آن) در حقيقت مراجعه به خداســت براي اين‌كه وعده خود را انجاز كند، و نيز اظهار اشتياق به رسيدن به رستگــاري يعني رسيــدن به كرامـت اوســت.

همچنين صرف اين‌كه مي‌دانيم فلان رفتار خدا با بندگانش تفضل است، دليل

(150) تحولات روحي و حركت اصلاحي انسان

نمي‌شود بر اين‌كه اين رفتار بر خدا واجب نيست، چون هر عطيه‌اي از عطاياي خدا كه فرض كني، تفضل اوست، چه واجب الصدور باشد، و چه غيرواجب، چون اگر صدور فعلي از افعال خداي تعالي واجب باشد، چنان نيست كه در ايجاب آن دخالت كرده باشد، و خدا را مقهور تأثير خود ساخته باشد، چون مؤثر در هر چيز تنها و تنها خود اوست.

برگشت معناي وجوب به اين است كه خداي عزيز قضا رانده كه اين كار انجام شود، با اين عطيــه افاضــه شود، و قضائــش هم حتمـي است. (1)

تمرين قلبي توبه و رجوع به خدا