دریچه ای گشوده بر آفتاب (نهج البلاغه و مبانی حکومت اخلاق و تربیت) صفحه 111

*****

غمخواری و شفقت نسبت به مردم، خصوصا به طبقات محروم و مستضعف جامعه

از نامه ی امام (علیه السلام) به مالک اشتر:

- «ای مالک! مهربانی با رعیت را در دل خود جای ده و با آنان خوشرفتار باش و نسبت به مردم، همانند جانوری که خوردنشان را غنیمت داند، مباش. زیرا مردمان به دو دسته تقسیم می شوند: یا مسلمان و برادر دینی تو هستند و یا غیر مسلمان، ولی در آفرینش مانند تو می باشند... پس با مهربانی و گذشت خودت، ایشان را عفو کن! همانگونه که دوست داری، خدای تو را بیامرزد و مورد بخشایشت قرار دهد»(1).

«ان الله تعالی فرض علی ائمه العدل ان یقدروا انفسهم بضعفه الناس، کیلا یتبیغ بالفقیر فقره»(2) خداوند متعال بر رهبران دادگر واجب فرموده است که خود را با مردمان تنگدست برابر نهند، تا این که فقیر و تنگدست، پریشانیش بر او فشار نیاورد و نگران نسازد.

از نامه ی امام (علیه السلام) به عثمان بن حنیف انصاری:

«... هیهات ان یغلبنی هوای و یقودنی جشعی الی تخیر الا طعمه و لعل بالحجاز او الیمامه من لا طمع له فی القرص و لا عهد له بالشبع!! او ابیت مبطانا و حولی بطون غرثی و اکباد حری... ا اقنع من نفسی بان یقال هذا امیرالمومنین و لا اشارکهم فی مکاره الدهر او اکون اسوه لهم فی جشوبه