دریچه ای گشوده بر آفتاب (نهج البلاغه و مبانی حکومت اخلاق و تربیت) صفحه 128

*****

مبانی تربیت و اخلاق در نهج البلاغه

اشاره

از دیدگاه نهج البلاغه، در پرورش انسان صالح مومن که کمال مطلوب و دست پرورده ی آرمانی اسلام است، مبانی تربیتی و اخلاق ذیل، مهمترین عامل به شمار آمده و به عنوان لوازم تعالی حیات روحانی و عزت دنیا و آخرت آدمی معرفی شده است

پرهیزکاری

واژه تقوی رایجترین کلمه ای است که در نهج البلاغه به کار رفته است عمل تقوی بازداشتن انسان از خطاها و گناهان، و سوق دادن او به فرمانبری از خدا و مالا رساندن به صلاح و رستگاری است.

به تعبیر قرآن مجید، حاصل تقوی، روشن بینی و بصیرتی است که برای رهائی از نفس اماره و وسوسه های شیطانی در آدمی به وجود می آید و توانائی خروج از مضائق و شدائد زندگی و پایداری در برابر مصائب به او ارزانی می شود:(ان تتقوا الله یجعل لکم فرقانا)(1) - (و من یتق الله یجعل له مخرجا)(2) و از طرفی ملاک برتری و والائی انسان نزد خداوند به تقوی است که: (ان اکرمکم عند الله اتقیکم)(3).

با توجه به نقش سازنده و موثری که تقوی در تحقق بهروزی انسان پرهیزکار دارد و به گفته ی امام علی (علیه السلام): هیچ مجد و بزرگواری ارجمندتر از اسلام و هیچ عزتی والاتر از