- خطبه الکتاب 1
- اشاره 4
- تفسیر: 5
- پیام (1) راهنمایی عقول انسان ها 5
- اشاره 5
- بخش هایی از توحید مفضّل 6
- نشانه های خداشناسی در سخنان امام صادق علیه السلام 6
- اثبات وجود و یگانگی ذات مقدس الهی 6
- فصل اول از درس های امام صادق علیه السلام در خداشناسی 7
- فصل دوم از درس های امام صادق علیه السلام در توحید 12
- فصل سوم از درس های امام صادق علیه السلام در توحید 15
- فصل چهارم از درس های امام صادق علیه السلام در توحید 17
- حدیث اهلیجه و هدایت یافتن طبیب هندی 20
- اشاره 25
- تفسیر: 25
- پیام (2) توجّه به نظام حکمت 25
- پیام (3) نگاه به آفرینش 27
- اشاره 27
- درمانده شدن مرد طبیعی 30
- پیام (4) صفات خدا 32
- اشاره 32
- بهلول و ابوحنیفه 33
- اشاره 35
- پیام (5) شناخت خدا 35
- خداشناسی پیرزن 37
- پیام (6) خلقت موجودات 38
- پیام (7) راه خداشناسی 39
- پیام (8) درخواست هدایت از خداوند 41
- اشاره 41
- پیروی از صراط مستقیم 42
- اشاره 44
- پیام (9) ایمان و اسلام 44
- معنای مسلمان و مؤمن و مهاجر 45
- اشاره 46
- پیام (10) شناخت و هدایت 46
- نمونه ای از روشن دلان مؤمن 48
- اشاره 49
- پیام (11) فضل و رحمت خداوند 49
- شهادت چهل مؤمن 50
- پیام (12) اسرار انسان ها 52
- اشاره 52
- کشته شدن عایشه به دستور معاویه 53
- اشاره 55
- پیام (13) ولیّ امر مسلمین 55
- پاداش تسلیم و پیروی از خدا و رسول 56
- شورای شش نفره و ردّ فرمان خدا و رسول صلی الله علیه و آله 57
- پدران واقعی 58
- اشاره 60
- پیام (14) ولایت خدا و ولایت طاغوت 60
- نتیجه پیروی از طاغوت 61
- پیام (15) مرابطه 63
- پیام (16) امامت و رهبری 65
- اشاره 65
- پاسخ به هشت سؤال جالب 66
- پیام (17) اعتقاد صحیح 68
- پیام (18) مراجعه به طاغوت 70
- اشاره 70
- پاسخ علی علیه السلام به پرسش های قیصر روم 71
- سرافکندگی معاویه 72
- رهبر فاسق و عادل 73
- پیام (19) شادی مؤمن 74
- پیام (20) وحدت مسلمین 75
- پیام (21) رمز وحدت مسلمین 77
- پیام (22) دو محبّت در یک قلب 79
- پیام (23) اصحاب یمین 81
- اشاره 83
- پیام (24) قیام حضرت مهدی علیه السلام 83
- علاّمه در خدمت امام زمان علیه السلام 84
- کشته شدن شیطان به دست امام زمان علیه السلام 85
- لطف امام زمان علیه السلام 85
- اشاره 87
- پیام (25) یاد مرگ و قیامت 87
- قضای الهی و مرگ جالینوس 88
- پاسخ ابوذر به چهار سؤال 89
- پیام (26) هراس از قیامت 92
- اشاره 92
- آمادگی پیامبر صلی الله علیه و آله برای سفر مرگ 94
- چگونگی مرگ سلیمان علیه السلام و بی وفایی دنیا 94
- ارزش خوف از خدا 95
- پیروان ائمّه علیهم السلام در هنگام مرگ 97
- اشاره 99
- پیام (27) تکبّر و تواضع 99
- احترام علی بن جعفر از امام جواد علیه السلام 101
- تکبّر = خشم خدا 102
- اشاره 103
- پیام (28) وعده های الهی خواهد آمد 103
- نصیحت بهلول به هارون الرّشید 104
- نصیحت پیامبر صلی الله علیه و آله در کنار قبر 105
- عدالت خدا 106
- پیام (29) توشه قیامت 107
- اشاره 110
- پیام (30) احوال ستمگران در قیامت 110
- خوابی عجیب و مرگی عجیب تر 111
- اشاره 114
- پیام (31) عبور از صراط 114
- سه موضع خطر در قیامت 115
- اشاره 116
- پیام (32) شرط دخول بهشت 116
- پاداش صبر بر فقدان فرزند 117
- کاری که فقط برای خداست 118
- خیر دنیا و آخرت 118
- پیام (33) اطاعت و فرمانبرداری 120
- پیام (34) پیامدهای اعمال 122
- اشاره 122
- چهره اعمال نیک و بد در عالم برزخ 125
- نتیجه ترحّم 126
- نتیجه دلسوزی برای خویشان 127
- پیام (35) حساب قیامت 128
- اشاره 128
- حساب قیامت 129
- اشاره 130
- پیام (36) مقام شهدا 130
- استقامت سمیّه نخستین بانوی شهید اسلام 131
- دوست حقیقی کیست؟ 132
- پیام (37) توبه و بازگشت به خدا 134
- پیام (38) خداوند توّابین را دوست می دارد 136
- اشاره 136
- توبه واقعی و بشارت بهشت 138
- راهزن معروف 140
- توبه زبانی و توبه واقعی 140
- پیام (39) عزّت دنیا و آخرت 142
- اشاره 142
- ابوحنیفه و بوسیدن عصا 144
- پیام (40) تقوا؛ معیار ارزش 145
- اشاره 148
- پیام (41) ارزش تقوا 148
- شش امتیاز با انجام شش کار 149
- پیام (42) بهترین توشه آخرت 151
- پیام (43) تقوا و بهشت 155
- اشاره 155
- اشتیاق بهشت به چهار نفر 157
- پیام (44) بهای بهشت 159
- اشاره 159
- کلاس اخلاق پیامبر صلی الله علیه و آله 160
- خانه مؤمنین در بهشت 160
- شرط بهشت 161
- پیام (45) نعمت های بهشتی 162
- اشاره 162
- ضمانت بهشت 165
- اشاره 167
- اشاره 168
- پیام (46) تزکیه نفس 168
- احترام به ارزش های معنوی 169
- پیام (47) خلق نیک رسول خدا صلی الله علیه و آله 170
- اشاره 170
- نمونه ای از اخلاق پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 171
- معاشرت پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 171
- اخلاق پیامبر را نمی توان شمرد؟ 172
- نتیجه بدخلقی سعد معاذ 173
- پیام (48) عدالت و احسان 174
- اشاره 174
- نمونه ای از دادرسی علی علیه السلام 175
- سخاوتمندترین مردم 178
- موسی بن جعفر علیه السلام و عید نوروز 179
- پیام (49) عدالت و تقوا 181
- اشاره 181
- علی علیه السلام در برابر رشوه هدیه نما 182
- توزیع بیت المال 183
- پیام (50) سخن استوار 184
- اشاره 184
- مدیحه سرایی غلام سیاه 185
- احترام به حقوق دیگران 187
- اشاره 189
- پیام (51) شیوه دعوت الی اللّه 189
- حاضر جوابی شیخ مفید 191
- دلیل دندان شکن شیخ بهایی 193
- اشاره 195
- پیام (52) فتنه های کور 195
- مجازات عبداللّه بن سبا 196
- بیست هزار درهم یا بابی از علم؟ 196
- پیام (53) اهل نجات 198
- پیام (54) گفتگوهای نیک و بد 200
- پیام (55) سخن نیک و گمان نیک 202
- اشاره 202
- سخنان امام حسین علیه السلام با یتیمان مسلم 203
- پیام (56) عفو و گذشت 204
- اشاره 204
- بزرگواری امام علی علیه السلام 205
- دلسوزی امام صادق علیه السلام 206
- جوانمردی علی علیه السلام 207
- جوانمردی دیگری از امام علی علیه السلام 207
- نمونه ای از حلم علی علیه السلام 208
- پیام (57) احسان به پدر و مادر 209
- اشاره 209
- تأثیر احسان به پدر و مادر 210
- نفرین پدر و لطف علی علیه السلام 211
- خوش رفتاری با پدر و مادر 213
- حقوق مادر 214
- رضایت مادر 215
- پیام (58) مراتب احسان 217
- پیام (59) پیمان های متقابل 220
- اشاره 223
- پیام (60) آثار و لوازم اعمال 223
- کیفر سخن چین و بی بندوبار 224
- پیام (61) عفو و گذشت 225
- اشاره 228
- پیام (62) پاداش صبر و شکیبایی 228
- تسلیم در برابر مقدّرات الهی 229
- پیام (63) سخریّه و ملامت 232
- پیام (64) بدگمانی و تجسّس 234
- اشاره 236
- پیام (65) غیبت و بدگویی 236
- کیفر عیب جویی از مردم 237
- پیام (66) نگاه های حرام 238
- پیام (67) فریب شیطان 241
- اشاره 241
- گفت وگوی موسی علیه السلام و ابلیس 242
- از شیطان بشنوید 243
- عمل خالص 244
- اشاره 246
- پیام (68) پناه بردن به خدا 246
- استمداد از خدا برای ترک گناه 248
- اشاره 250
- اشاره 251
- پیام (69) اسماء الحسنی 251
- 2- الواحد: 252
- 1- اللّه جلّ جلاله: 252
- 8- البصیر: 253
- 10- القاهر: 253
- 9- القدیر: 253
- 5- الأوّل: 253
- 6- الآخِر: 253
- 7- السمیع: 253
- 3- الأحد: 253
- 4- الصمد: 253
- 14- البدیع: 254
- 13- الباقی: 254
- 12- الأعلی: 254
- 17- الباطن: 254
- 16- الظاهر: 254
- 15- الباری: 254
- 11- العالی: 254
- 19- الحیّ: 255
- 21- العلیم: 255
- 18- الأکرم: 255
- 23- الحبیب: 255
- 20- الحکیم: 255
- 22- الحکیم: 255
- 26- الحمید: 256
- 27- الحفّی: 256
- 24- الحقّ: 256
- 28- الرّبّ: 256
- 29- الذاری ء: 256
- 25- الحسیب: 256
- 31- الرحمان: 257
- 32- الرحیم: 257
- 33- الرقیب: 257
- 34- الرائی: 257
- 30- الرازق: 257
- 37- المهیمن: 258
- 38- العزیز: 258
- 39- الجبّار: 258
- 36- المؤمن: 258
- 40- المتکبّر: 258
- 42- السبّوح: 259
- 44- الصانع: 259
- 43- الشهید: 259
- 41- السیّد: 259
- 45- اللّطیف: 260
- 48- الغفور: 260
- 49- الغنّی: 260
- 50- الغیاث: 260
- 47- العفوّ: 260
- 46- العدل: 260
- 51- الفاطر: 260
- 53- الفالق: 261
- 54- القریب: 261
- 52- الفتّاح: 261
- 51- الفرد: 261
- 55- القدیم: 261
- 58- القویّ: 262
- 57- القدّوس: 262
- 56- المَلِک: 262
- 59- القیّوم: 262
- 60- القابض: 262
- 64- المولی یا ولیّ: 263
- 67- المبین: 263
- 63- المجید: 263
- 65- المنّان: 263
- 62- القاضی: 263
- 66- المحیط: 263
- 69- المصوّر: 264
- 70- الکریم: 264
- 71- الهادی: 264
- 73- الکافی: 265
- 76- النور: 265
- 77- الوهّاب: 265
- 78- الناصر: 265
- 72- الکبیر: 265
- 74- الکاشف: 265
- 75- الوِتر: 265
- 84- البَرّ: 266
- 81- الوفّی: 266
- 82- الوکیل: 266
- 83- الوارث: 266
- 86- التّواب: 266
- 85- الباعث: 266
- 80- الودود: 266
- 87- الجلیل: 267
- 88- الجواد: 267
- 91- خیر النّاصرین: 267
- 90- الخالق: 267
- 89- الخبیر: 267
- 92- الدّیان: 267
- 96- خیرالحافظین: 268
- 93- الشکور: 268
- 98- الصادق: 268
- 94- العظیم: 268
- 97- خیرالرّازقین: 268
- 95- الشّافی: 268
- اشاره 270
- پیام (70) اجابت دعا 270
- دعای امام صادق علیه السلام برای نجات یک شیعه 272
- شرط استجابت دعا 272
- دعاهای مستجاب 274
- هم توکّل هم معالجه 274
- اشاره 277
- پیام (71) علل تأخیر استجابت دعا 277
- کسانی که دعایشان، مستجاب نمی شود 278
- استجابت امام صادق علیه السلام در برابر طاغوت 279
- اشاره 285
- پیام (73) یاد خدا 285
- زیرک ترین زیرک ها 286
- سیمای شیعیان 287
- پیام (74) خدا را فراوان یاد کنید 289
- پیام (75) سبقت به کار خیر 291
- اشاره 291
- علی علیه السلام حامی مستضعفان 293
- اشاره 294
- پیام (76) انفاق نیکو 294
- علی علیه السلام به دنبال کارگری 295
- پیام (77) قرض نیکو 297
- اشاره 300
- پیام (78) در کلاس نیکان 300
- اوج پاکی ابراهیم خلیل علیه السلام 302
- اشاره 304
- پیام (79) فرق بین صدقه و ربا 304
- تواضع علی علیه السلام در پیشگاه خدا 306
- سگ گرسنه 306
- پیام (80) آداب ملاقات و محضر الهی 308
- اشاره 310
- پیام (81) اقامه نماز 310
- علی علیه السلام در حال نماز 312
- اهمیّت نماز 313
- پیام (82) ارزش تفکّر در آیات الهی 314
- پیام (83) کعبه؛ نخستین خانه خدا در روی زمین 317
- اشاره 319
- پیام (84) احسان به مردم 319
- از علی علیه السلام بیاموزید 320
- همّت نعمان بن بشیر 321
- معذرت خواهی پیامبر صلی الله علیه و آله از مردم 322
- پیام (85) تدبّر در قرآن 323
- اشاره 326
- پیام (86) احترام متقابل 327
- اشاره 327
- ابراهیم جمّال و علی بن یقطین 329
- این گونه مسافرت کنید 330
- اشاره 331
- پیام (87) آداب مجالس 331
- احترام آیت الله بروجردی به امام خمینی 333
- احترام به پدر در مقابل فرزند 333
- پیام (88) امانتداری 335
- اشاره 335
- کشیکچی خداپرست! 336
- پیام (89) امر به معروف و نهی از منکر 338
- اشاره 338
- سخن امام صادق علیه السلام درباره امر به معروف و نهی از منکر 340
- پیام (90) آزار مردم 342
- اشاره 342
- نصیحت ابوذر 344
- حدود همسایگی 344
- پیام (91) پای بندی به عهد و پیمان 345
- پیام (92) مشورت، توکل، تصمیم 347
- پیام (93) تعاون بر نیکی و تقوی 349
- پیام (94) بررسی و تحقیق 351
- اشاره 353
- پیام (95) برادری در اسلام 353
- شیعه واقعی 354
- خیرخواهی و دعا برای برادر مؤمن 355
- اشاره 356
- پیام (96) ازدواج و برکت زندگی 356
- نهی از ترک ازدواج 357
- اشاره 359
- پیام (97) موقعیّت زن و مرد 359
- سفارشات مادر عروس 361
- پاداش عظیم شوهرداری 362
- اشاره 364
- پیام (98) نشوز زنها 364
- صبر و تحمّل حضرت نوح نسبت به همسر خود 365
- پیام (99) کتابت و ثبت دین 367
- اشاره 369
- پیام (100) تأمین سرمایه آخرت 370
- اشاره 370
- معنای تقدیم دنیا بر آخرت 371
- محبّت سرشار پیامبر صلی الله علیه و آله به شاعر مخلص اهل بیت علیهم السلام 372
- اخلاص عمل 373
- اشاره 374
- پیام (101) اقتصاد در مصرف 374
- ساده زیستی شیخ انصاری 375
- اثر تواضع 376
- پیام (102) اقتصاد در خوردن و آشامیدن 378
- اشاره 381
- پیام (103) حلال و حرام 381
- روزی حرام 382
- آداب غذاخوردن 382
- پیام (104) درآمدهای حرام 384
- پیام (105) اثر خیانت در قیامت 386
- اشاره 386
- سر بریده نحس ابن زیاد 387
- پیامدهای ظلم و خیانت 387
- خیانت در بازار 389
- خیانت محتکر 389
- کیفر جنایات معاویه 390
- امام صادق علیه السلام و پرهیز از احتکار 390
- کیفر جسارت به سادات 391
- پیام (106) ربا و صدقه 393
- پیام (107) طیّب و پلید 395
- اشاره 395
- خاطرات میثم تمّار 396
- پیام (108) تأثیر نام خدا 398
- پیام (109) نگاه مؤمن به دنیا 401
- اشاره 401
- اثر عمل نیک 402
- اشاره 404
- پیام (110) وعده خدا و وعده شیطان 404
- فقط به خدا بپیوندیم 405
- اشاره 407
- پیام (111) بخل و طمع 407
- بهلول و دزد طمع کار 408
- بی نیازی و زهد ابوذر 409
- ثروت همراه بخل بلاست 410
- پیام (112) انتخاب صحیح 413
- اشاره 413
- بخیل نمی تواند بخشنده باشد 413
- نوجوان عاقبت به خیر 414
- نصیحت امام صادق علیه السلام به غلام خود 415
- انتخاب نیک 416
- پیام (113) خطر دنیاپرستی 418
- اشاره 418
- نوشته بهلول بر دیوار قصر هارون 419
- نشکن نمی گویم!! 419
- حبّ دنیا و دین فروشی 420
دگرگون می شود و در آن هنگام قدرت خدا را مشاهده می نمایند. ابوبصیر می گوید: گفتم: مقصود از «حَتّی یَتَبَیَّنَ لَهُم أَنَّهُ الْحَق» چیست؟ فرمود: مقصود از آن قیام حضرت مهدی علیه السلام است که تقدیر مسلّم الهی است و مردم آن را مشاهده خواهند نمود.(1)
ابوحمزه ثمالی می گوید: از امام کاظم علیه السلام شنیدم که در تفسیر آیه فوق فرمود: مراد از آیات، فتنه های روی زمین و مسخ دشمنان خدا می باشد.(2)
نشانه های خداشناسی در سخنان امام صادق علیه السلام
اثبات وجود و یگانگی ذات مقدس الهی
امام صادق علیه السلام در سخنان خود برای مفضّل بن عمر جعفی کوفی، یکی از یاران خود، استدلال های فراوانی بر وجود خداوند و یگانگی او اقامه فروده است مفضّل کسی بود که همانند بعضی از اصحاب دیگر امام صادق علیه السلام بین علم و عمل جمع نموده بود. مفضّل رساله دیگری نیز به نام «اهلیلجه» به صورت مکتوب از امام صادق علیه السلام نقل نموده است. حدیث مفضّل و رساله اهلیلجه به صورت مقطوع السند نقل گردیده، لکن متن آنها با صدای روشن می گوید: این سخنان جز از معصوم علیه السلام صادر نشده است و اگر بنای این کتاب بر اختصار نبود همه این دو رساله را با توضیحات لازم نقل می نمودیم، ولی ناچاریم تنها بخش هایی از این دو رساله را در این کتاب نقل کنیم.
بخش هایی از توحید مفضّل
روزی مفضّل در مسجد رسول خدا صلی الله علیه و آله از ابن ابی العوجای ملحد و شخص دیگری که در
1- - و فیه عن أبی بصیر عنه علیه السلام قال: سألته عن قول اللّه تبارک و تعالی: «سَنُریهِم آیاتِنا...»قال: نریهم أنفسهم المسخ، و نریهم فیالآفاق انتقاض الآفاق علیهم فیرون قدره اللّه عزّوجلّ فی أنفسهم و فی الآفاق، قلت له: «حتّی یتبیّن لهم أنّه الحقّ»؟ قال: خروج القائم هو الحقّ عند اللّه عزّوجلّ تراه الخلق لابُدَّ منه. (الکافی، ج 8، 381)
2- - و فی إرشاد المفید...عن أبی الحسن موسی علیه السلام فیهذه الآیه: قال: الفتن فیآفاق الأرض، و المسخ فی أعداء الحقّ. (تفسیر نور الثقلین، ج 4، 556 - الارشاد، ج 2، 373)