- سخن ناشر 1
- مقدمه 3
- فصل اول: تعلیم و تربیت قدسی (بصیرت اخلاقی) 6
- اشاره 6
- پیش درآمد 7
- یک. تعلیم و تربیت 11
- الف. بصیرت اخلاقی در لغت و اصطلاح 19
- اشاره 19
- دو. تعلیم و تربیت قدسی (بصیرت اخلاقی) 19
- ب. بصیرت اخلاقی در فرهنگنامه تعلیم و تربیت 21
- ج. رشد فکری و اخلاقی انسان در عصر ظهور 23
- د. چگونگی شکوفایی تعلیم و تربیت 24
- سه. پیوند دانایی و فرزانگی 29
- چهار. چرایی توجه به تعلیم و تربیت قدسی 34
- 4_1. ریشه یابی کاستی های تربیتی 34
- اشاره 34
- اشاره 34
- 4_1_1. علل مشکلات از دیدگاه امام خمینی رحمه الله 37
- اشاره 39
- 4_1_2. علل ناراستی های قبل از ظهور از دیدگاه روایات 39
- ب. نبود حق و عدالت 40
- الف. قساوت و ناراستی قلوب 40
- د. مرگ انسانیت و اوج شیطنت ابلیس 41
- ج. کفر و تباهی جوامع 41
- ه. ضعف ایمان و دینداری 42
- و. نبود اخلاق و معنویت 43
- ز. کم رنگ شدن خردورزی و دانایی 43
- 4_2. تکامل فراگیر (کمال نهایی و کمالات فرعی) 45
- اشاره 45
- کمال مطلوب انسان 47
- تحقّق کمال نهایی 48
- 4_3. بایستگی انقلاب اخلاقی و تربیتی 52
- پنج. برترین راه نجات 56
- اشاره 56
- هدف روشن 57
- فصل دوم: ساز و کارهای تعلیم و تربیت مهدوی 61
- اشاره 61
- پیش درآمد 62
- 1. شکوفاسازی عقول انسانی 63
- 2. فرهنگ سازی جامع 69
- 3. تأثیرگذاری معنوی (ولایت تکوینی) 70
- 4. پالایش ناپاکی های درونی 72
- 5. مانع زدایی و تغییر ساختارهای فرهنگی 74
- 6. شکوفایی فطرت انسانی 77
- 7. ترویج و تثبیت ارزش های اخلاقی 78
- 8. کنترل و نظارت فراگیر 78
- 9. درمان بیماری های روحی 80
- 10. تقویت باورهای اعتقادی و ایمانی 82
- 11. تعلیم حکمت و دانش قدسی 83
- 12. بازسازی هویت و منزلت انسانی 85
- 13. تطهیر و نورانی کردن جامعه 87
- 14. برپاداشت سیاست فاضله (حکومت قدسی) 89
- 15. نقش اثرگذار صالحان و پاکان 91
- 16. ایجاد غنای واقعی در بشر 93
- 17. بهسازی اخلاق کارگزاران 96
- 18. حاکمیت اندیشه قرآنی 99
- 19. پر رنگ کردن ماهیت «عبادی» انسان 101
- 20. رفع نیازهای مادی و تعدیل خواسته ها 103
- 21. وحدت و الفت انسان ها 105
- 22. فراگیری و همگانی شدن تعلیم و تربیت 107
- 23. ارشاد و نصیحت گری 108
- 24. مفاسدزدایی از جامعه 110
- 25. اجرای تعالیم و قوانین الهی 112
- اشاره 114
- فصل سوّم: ویژگی های تربیت مهدوی 114
- پیش درآمد 115
- اشاره 120
- یک. فضیلت محوری و معنویت گرایی تربیت 120
- مؤلفه های نظام تربیت معنوی 124
- اشاره 127
- 1. الگوی آماده سازی فکری 127
- 2. الگوی نشاط انگیزی درونی 127
- 3. الگوی تواناسازی روحی (تقویت روحی) 127
- شاخصه ها و الگوهای تربیت فضیلت گرا 127
- 6. الگوی به گزینی (آراسته گرایی) 128
- 4. الگوی تغییر تدریجی 128
- 5. الگوی تحوّل بنیادین (تحوّل باطنی) 128
- 7. الگوی مسؤولیت آفرینی 129
- 8. الگوی اعتدال 131
- 9. الگوی عزّت بخشی 131
- 10. الگوی مهرورزی با معبود 132
- اشاره 133
- دو. خردورزی و اصول گرایی تربیت 133
- 1. اصل ارجمندی و شرافت انسان 138
- اشاره 138
- اصول تربیت بایسته 138
- 2. اصل مساوات و برابری انسان ها 139
- 4. اصل چند بعدی بودن انسان 140
- 3. اصل اراده و دانایی انسان 140
- 5. اصل جهت داری زندگی 141
- 6. اصل توانایی و ظرفیت انسان ها 141
- 7. اصل همّت مضاعف و عمل صالح 142
- 8. اصل جهل زدایی 143
- سه. اصلاح گرا و تحوّل بخش بودن تربیت 144
- اشاره 144
- 1. باورها و بینش ها 147
- اشاره 147
- الگوهای اصلاح و تغییر 147
- 2. عادت ها و منش ها 148
- 3. خُلقیات و خصلت ها 149
- 4. ایده ها و ارزش ها 149
- 5. نیازها و خواسته ها 150
- 6. آداب و رسوم 151
- اشاره 152
- چهار. آرمانی و هدفمند بودن تربیت 152
- بایستگی هدفمندی در تربیت 155
- پنج. ولایت گرایی و امامت محور بودن تربیت 161
- اشاره 161
- مؤلفه های تربیت ولایی 165
- اشاره 169
- شش. فراگیری و چند بعدی بودن تربیت 169
- اشاره 173
- بایسته های تربیت فراگیر 173
- یکم. تربیت، باید همه سنین و جنسیت ها را شامل بشود. 173
- دوّم. تربیت شامل همۀ ابعاد و زوایای انسان باشد. 174
- سوّم. تربیت همۀ خواسته ها و عواطف انسان را در نظر بگیرد. 175
- چهارم. تربیت، دنیا و آخرت را با هم در نظر بگیرد. 176
- هفت. آیینی و دین گرا بودن تربیت 177
- اشاره 177
- ویژگی های تربیت دینی 180
- جایگاه واقعی تربیت دینی 181
- اشاره 185
- هشت. تعادل بخش و اعتدال گرا بودن تربیت 185
- دو بعد مهم عدالت 192
- اشاره 196
- نه. قدسی و الهی بودن تربیت 196
- 1. اثرگذاری معنوی تربیت 199
- 2. خداگرایی تربیت 200
- 3. انسان سازی تربیت 202
- 4. تقویت بعد روحانی و عرفانی انسان 203
- 5. تقویت بعد فرجام گرایانه زندگی 204
- ده. شکوفا کننده و کمال گرا بودن تربیت 206
- یازده. مشفقانه و مردم گرا بودن تربیت 211
- دوازده. پویایی و منعطف بودن تربیت 216
- سیزده. جامع و بنیادی بودن تربیت 218
- اشاره 218
- 4. رویکرد بهسازانه 219
- 2. رویکرد تعالی بخشی 219
- 3. رویکرد تحول گرایانه 219
- 1. رویکرد هدایت گرایانه 219
- 5. رویکرد مشکل زدایانه 220
- 6. رویکرد درمان گرایانه 220
- 7. رویکرد بشارت گرایانه 220
- منابع 225
علم و مجاهدت در راه خدا است. اصل مساوات در تربیت، نه تنها فرصت های برابر را به وجود می آورد؛ بلکه هر نوع تبعیض و اندیشه طبقاتی را از بین می برد. وقتی ایمان، تقوا، علم و … معیار و ملاک ارزش و فضیلت باشد، هر فردی برای کسب این خصلت ها تلاش می کند و جامعه ای مؤمن و متقی و آگاه و کوشا به وجود می آید.
3. اصل اراده و دانایی انسان
از نظر اسلام، انسان موجودی مختار و خودآگاه است. قرآن انسان را امانت دار خدا می داند.(1) وقتی انسان از قید عبودیت و بندگی دیگران آزاد شد و دانست که او فاعل مختار است، در انتخاب امور دقت کافی به خرج می دهد و با رعایت موازین عقلی و شرع اقدام به عمل می کند. لذا پذیرفتن اختیار آزادی و آگاهی انسان به عنوان زیربنای تربیتی انگیزه ای برای پرورش و تربیت افرادی با اراده، آزاد و آگاه می شود.
4. اصل چند بعدی بودن انسان
اسلام به بعد مادی و بعد معنوی انسان توجه دارد. بعضی از آیات قرآن، اشاره به خلقت انسان و بعد جسمی و معنوی او کرده(2) و به مراحل رشد انسان توجه خاصی
1- احزاب (33)، آیه 72: «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَهَ عَلَی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَیْنَ أَن یَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنسَانُ»
2- ر.ک: سجده (32)، آیات 7 _ 9.