دائره المعارف طهور: ادب و اخلاق صفحه 1565

شاعر عرب می گوید: "دو چیز است که از یک پستان شیر خورده اند و آن دو تقوا و حکمت است و دو چیز است که اهل یک شهر و دیار محسوب می شوند و آن دو ثروت و سرکشی است." شاعر فارسی زبان ما می گوید:

حقیقت سرایی است آراسته *** هوا و هوس گرد بر خاسته

نبینی که هر جا که برخاست گرد *** نبیند نظر گرچه بیناست مرد

تو را تا دهان باشد از حرص باز *** نباید به گوش دل از غیب راز

من_اب_ع

مرتضی مطهری- حکمتها و اندرزها- صفحه 169-171

کلی__د واژه ه__ا

عقل قرآن تقوی قلب بصیرت طمع خودپسندی

تقوا و بصیرت شرط عبرت گیری است

در قرآن کریم این تعبیر زیاده آمده که بر دلها قفلها زده شده است: «أم علی قلوب أقفالها؛ مگر بر دلهایشان قفلهایی نهاده شده است» (محمد/ 24) و یا اینکه گوش هست و شنوایی نیست و چشم هست و بینایی نیست: «ولهم أعین لا یبصرون بها ولهم آذان لا یسمعون بها؛ چشمانی دارند که با آنها نمی بینند و گوشهایی دارند که با آنها نمی شنوند» (اعراف/ 179). درباره عده ای از مردم می فرماید: «صم بکم عمی فهم لا یرجعون؛ کران و لالان و کورانند و امیدی به بازگشت آنها نیست» (بقره/ 18). واقعا هم همین طور است که آدمی در اثر یک نوع بیماریهای روانی و اخلاقی قوه تمیز و ادراک خود را از دست می دهد، از حوادث جهان عبرت نمی گیرد، در مکتب زندگی که پر است از جربه و پند و اندرز درسی فرا نمی گیرد. مدرسه روزگار آموزنده ترین مدارس است. تاریخ جهان و سرگذشت جهانیان و نشیب و فرازهایی که برای افراد و ملتها همواره پیش آمده و پیش می آید بهترین معلم است. رمز سعادت در کیفیت استفاده و بهره د اری است که انسان از آموزشهای تکوین می نماید.