دائره المعارف طهور: ادب و اخلاق صفحه 1660

من_اب_ع

مرتضی مطهری- قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ- صفحه 76-75

مرتضی مطهری- آشنایی با قرآن 3- صفحه 16-24

ناصر مکارم شیرازی- تفسیر نمونه- جلد 1- صفحه 80

کلی__د واژه ه__ا

عقل اخلاق روح قرآن انسان تقوی جامعه شناسی دین حدیث تربیت دنیا آخرت

تقوا در قرآن کریم

کلمه تقوی از کلمات شایع و رایج دینی است، در قرآن کریم به صورت اسمی و یا به صورت فعلی زیاد آمده است. تقریبا به همان اندازه که از ایمان و عمل نام برده شده و یا نماز و زکات آمده، و بیش از آن مقدار که مثلا نام روزه ذکر شده، از تقوا اسم برده شده است. در میان عامه مردم هم این کلمه زیاد استعمال می شود. این کلمه از ماده وقی است که به معنای حفظ و صیانت و نگهداری است. معنای اتقاء احتفاظ است. به هر حال کلمه تقوا در اصطلاح قرآن و اسلام اصطلاح خاصی است.

در عرف عوام و دهاتیها تقوا و طهارت را برابر می دانند (رعایت پاکی و نجسی) ولی در اصطلاح قرآن، تقوا یک حالت روحی و ملکه اخلاقی است که هرگاه این ملکه در انسان پیدا شد، قدرتی پیدا می کند که می تواند از گناه پرهیز کند اگر چه گناه بر او عرضه شود. تقوا اولیاء حق را نگهداری می کند و مصونیت می دهد. ملکه و فضیلت تقوا در روح انسان اثر می گذارد و او را از ارتکاب لغزشها و گناهها باز می دارد. خداوند در سوره انفال آیه 29 می فرماید: «یا ایها الذین آمنوا ان تتقوا الله یجعل لکم فرقانا و یکفر عنکم سیئاتکم و یغفر لکم و الله ذو الفضل العظیم؛ ای مومنان! اگر از خداوند پروا کنید، برای شما نیروی تشخیص حق از باطل قرار می دهد و بدی هایتان را می پوشاند و شما را می آمرزد و خداوند صاحب بخشش بزرگ است». همان طور که گفتیم تقوا از ماده وقی به معنی خودنگهداری است، این که انسان در یک حالی باشد که بتواند خود را نگهداری کند. تقوای الهی نگهداری خود است از آنچه بد است، برای خدا.