دائره المعارف طهور: ادب و اخلاق صفحه 1885

من_اب_ع

محسن محقق و حسین سیف اللهی- فصلنامه فقه اهل بیت- شماره 49

سید محمدحسین طباطبائی- ترجمه تفسیر المیزان- ترجمه محمدباقر موسوی- ج 20 صفحه 18-20

محمدباقر مجلسی- بحار الانوار- ج 74 صفحه 176 و ج 79 صفحه 144

محمد محمدی ری شهری- میزان الحکم- ج 2

کلی__د واژه ه__ا

صبر قرآن اخلاق انسان تفسیر احکام فقهی لغت شناسی مصیبت احادیث

رابطه امید با صبر و استقامت

یاس و امید دو صفتی هستند که با یک دیگر ضدیت دارند، جایی که امید باشد، یاس و نومیدی را راه نیست و جایی که یاس پیدا شود، امید در آن جا یافت نمی شود و هم چنان که این دو صفت با یک دیگر جمع نمی شوند و پیوسته در جنگند، آثاری که از امید و نومیدی برمی خیزند نیز باهم ضدیت و دشمنی دارند، مانند دو پدری که با یکدیگر دشمنی داشته باشند و دشمنی آن ها به فرزندانشان به ارث برسد. کسی که روح یاس و نومیدی بر او چیره شود، پیوسته محزون و اندوهناک خواهد بود و به هیچ یک از مقاصد خود نخواهد رسید؛ زیرا هنگامی که به سوی مقصد خود روان است، اگر به کوچک ترین مانع برخورد کند، یاس، او را از استمرار در حرکت به سوی مقصود، باز خواهد داشت، در نتیجه از پایداری در برابر موانع منصرف گشته، به هیچ هدف و مقصودی نخواهد رسید، بلکه هر روز دنبال مقصدی خواهد رفت و صفت تلون در او رشد خواهد نمود و در اثر تلون و هر روز راهی را اختیار کردن و به رنگی در آمدن، هیچ وقت کوشش های او بارور و مثمر نخواهد شد، تنها ثمری که از کوشش خویش می برد همانا رنج بیهوده کشیدن و به هیچ آرزویی نرسیدن است. ولی هرگاه روح امید بر کسی مستولی شود، همیشه خشنود و کامران خواهد بود و به سوی مقصدی که قدم برمی دارد بی گمان موفق شده و به آن مقصد خواهد رسید؛ زیرا به هر مانعی که برخورد کند نومید نمی شود و با امیدواری کاملی، آن مانع را برداشته و به سوی مقصد رهسپار خواهد شد. رسیدن به مقصد، او را تقویت کرده و نیروی تازه ای به او می دمد بار دیگر، هدف و مقصد بزرگ تری را تعقیب خواهد کرد و همچنین بار سوم و چهارم؛ پس وصول به هر هدف کوچک تری، مقدمه برای قدم برداشتن به سوی هدف بزرگ تر خواهد شد. و در اثر روح امیدی که بر او حکومت می کند هیچ وقت از طول مدت یا از بزرگی و سختی مانع، نومید نخواهد شد و تا مقصود خویش را در آغوش نگیرد، منصرف نمی شود و روح صبر و پایداری را که طلیعه سعادت هر کس است، دارا خواهد شد و بر حل هر مشکلی، هر چند بسیار دشوار باشد، توانا خواهد بود، بلکه هر دوری، نزد او نزدیک و هر دشواری، پیش او آسان می شود؛ پس نتیجه نومیدی، تلون و مرگ است و نتیجه امید، استقامت است و حیات.