دائره المعارف طهور: ادب و اخلاق صفحه 2074

کلی__د واژه ه__ا

رذایل اخلاقی دروغ ادای شهادت قسم قرآن ایمان

دروغ های رایج بین مردم

برخی از سخنان هستند که دروغ هستند ولی در بین مردم رواج دارد و به آن عادت کرده اند. مثلا وقتی کسی را به خوردن غذا تعارف می کنند بگوید اشتها ندارم در حالیکه گرسنه و دارای اشتهاست. از اسماء بنت عمیس نقل شده است که در شب زفاف عایشه، من با گروهی از بانوان او را به حضور رسول خدا (ص) همراهی می کردیم. آنگاه که به حضور آن حضرت شرفیاب شدیم پیامبر اکرم (ص) ظرف شیری به عایشه داد. عایشه از روی شرم از گرفتن آن امتناع کرد. من به او گفتم: دست رسولخدا را رد مکن و ظرف شیر را بگیر. با شرمندگی ظرف را گرفت و قدری از آن نوشید. سپس رسولخدا (ص) به من فرمود: ظرف شیر را به زنانی که همراه تو هستند بده تا از آن بیاشامند. زنها خجالت کشیدند و با اینکه میل داشتند گفتند میل نداریم. رسول خدا فرمود: میان گرسنگی و دروغ جمع نکنید (شما که میل دارید چرا دروغ می گویید؟). اسماء می گوید خدمت آن حضرت عرض کردم: یا رسول الله اگر به چیزی که میل داریم اظهار بی میلی کنیم دروغ گفته ایم؟ فرمود: دروغ هر چند کوچک باشد در نامه عمل نوشته می شود.

و از دروغهائی که عادی و متعارف است این است که کسی بگوید: خدا می داند که چنین است در صورتی که می داند چنین نیست و این سخن واقعیت ندارد، و این بدترین نوع دروغ است. حضرت عیسی (ع) فرمود: «از بزرگترین گناهان در نزد خداوند این است که بنده بگوید: خدا می داند که چنین است در حالی که خلاف واقع بگوید». یکی دیگر از دروغهائی که گناهی بزرگ است و در آن سهل انگاری می شود، دروغ در نقل خواب است. رسول خدا (ص) فرمودند: «از گناهان بزرگ این است که کسی خود را به غیر پدرش نسبت دهد، یا آنچه در خواب ندیده بگوید دیده ام، یا سخنی به من نسبت دهد که نگفته ام».