دائره المعارف طهور: ادب و اخلاق صفحه 2106

من_اب_ع

محمدتقی فلسفی- کودک از نظر وراثت و تربیت (جلد 2)- از صفحه 44 تا 56 و صفحه 60 و صفحه 62

کلی__د واژه ه__ا

کودک دروغ تحقیر تنبیه

بررسی مراتب دروغ

جمعی از فقهاء عظام مانند شهید ثانی علیه الرحمه دروغ را به طور کلی و اطلاق از گناهان کبیره دانسته اند، لیکن پس از مراجعه به اخبار و روایات وارده در مقام، دانسته می شود که دروغ دارای مراتبی است که بعضی از آنها قطعا کبیره و برخی اکبر کبائر ولی پاره ای کبیره بودنش مشکوک است و برای مزید اطلاع مراتب دروغ ذکر می شود:

1- دروغ بر خدا و پیغمبر و امام: بدترین مراتب دروغ، دروغ به خدا و پیغمبر و امام است. در سوره نحل می فرماید: «و نگوئید چیزی را که بر زبان های خود وصف می کنید. دروغ را و می گوئید این حلال است و این حرام، تا افتراء کنید بر خدا دروغ را، جز این نیست آنان که به خدا دروغ می بندند از عذاب خدا در دنیا و آخرت رستگاری نیابند، در دنیا بهره قلیلی دارند و برای ایشان در آخرت عذاب دردناکی است». حضرت صادق فرمود: «دروغ بر خدا و رسول از گناهان کبیره است». و نیز حضرت باقر (ع) به ابونعمان فرمود: «یک دروغ هم از قول ما مگو ، زیرا که آن دروغ تو را از دین حنیف اسلام خارج می کند.» یعنی به واسطه این دروغی که به ما بستی نور ایمان از دلت می رود و اگر این قسم دروغ در حال روزه باشد در صورت عمد موجب بطلان روزه هم می شود. فرقی در حرمت دروغ نیست بین اینکه دروغ را به زبان بگوید یا به قلم بنویسد یا به اشاره بفهماند و نیز فرقی نیست بین اینکه دروغی را که می گوید در کتابی دیده باشد و خودش نسبت دهد یا اختراع خودش باشد. معنی دروغ بر خدا و پیغمبر این است که مطلبی را به دروغ به ایشان نسبت دهد خواه در امر دین باشد یا دنیا مثلا بگوید: خداوند به فلان پیغمبر چنین وحی فرستاده و مثل اینکه جمله ای که از قرآن نباشد به قرآن نسبت دهد یا اینکه آیه قرآن را ترجمه به خلاف نماید.