دائره المعارف طهور: ادب و اخلاق صفحه 2301

در روضه کافی از امام صادق (ع) می خوانیم: «و من ذهب یری ان له علی الاخر فضلا فهو من المستکبرین، فقلت انما یری ان له علیه فضلا بالعافیه اذا رآه مرتکبا للمعاصی؟ فقال هیهات هیهات! فلعله ان یکون قد غفر له، ما اتی، و انت موقوف تحاسب، اما تلوت قصه سحره موسی علیه السلام؛ کسی که برای خود بر دیگری امتیاز قائل است، از مستکبران است، -راوی حدیث- می گوید از امام پرسیدم که آیا مانعی دارد اگر انسان کسی را مشغول گناه ببیند، برای خود که مرتکب گناه نیست امتیازی بر او قائل باشد؟ امام فرمود اشتباه کردی! چه بسا خدا سرانجام گناه او را ببخشد، ولی تو را در پای حساب حاضر سازد، آیا قصه ساحران زمان موسی را در قرآن نخواندی که یک روز به خاطر پاداش فرعون و تقرب به دربار او حاضر شدند تا در برابر پیامبر اولوالعزم پروردگار قیام کنند، ولی با دیدن چهره حق ناگهان تغییر مسیر دادند تا آنجا که در برابر تهدید فرعون به کشتن نیز مقاومت کردند و خدا آنها را مشمول عفو و رحمت خود قرار داد؟!».

من_اب_ع

مرتضی مطهری- آشنایی با قرآن 6- صفحه 217-216

ناصر مکارم شیرازی- تفسیر نمونه- ج 11 ص 195-194 و ج 9 ص 94 و ج 3 ص 388-385 و ج 6 ص 369-367

کلی__د واژه ه__ا

ایمان قرآن جامعه رذایل اخلاقی مستکبران اخلاق خوش اخلاقی تربیت تکبر وجدان

اسباب و نشانه های کبر و تکبر

سبب و منشا کبر

کبر که یک حالت درونی و نفسانی است، اسباب بسیاری دارد که برگشت تمام آنها به این است که انسان کمالی را در خود گمان کند (چه در واقع دارای آن کمال باشد و چه نباشد) و در نتیجه گرفتار عجب و خودپسندی شود. سپس این عجب با حب نفس مخلوط شده و باعث می شود که شخص کمال دیگران را نبیند و آنها را ناقص تر از خود گمان کند، و به مرض خطرناک کبر دچار شود. مثلا کسی که خود را عالم یا عارف یا متقی و پرهیزکار می داند، خود را برتر از دیگران می بیند و می گوید من از همه علما، با سوادترم؛ عبادت هیچ کس به اندازه عبادت من نیست و... حتی صاحبان اخلاق زشت و اعمال ناپسند نیز گاهی دچار کبر می شوند، چون اخلاق و رفتار خود را نوعی کمال به حساب می آورند.