دائره المعارف طهور: ادب و اخلاق صفحه 2339

برای شناخت گناهان کبیره از صغیره، چند راه ذکر شده است. یکی از معیارهای شناخت گناهان کبیره، تصریح به کبیره بودن آن گناه در روایات است. تکبر از گناهانی است که در برخی از روایات به عنوان یکی از گناهان کبیره ذکر شده است. از جمله در روایت اعمش در ضمن بیان کردن گناهان کبیره می فرماید: «و استعمال التکبر و التجبر» (وسائل الشیعه، ج 15 ص 331). و یکی دیگر از معیارهای شناخت گناهان کبیره این است که در قرآن کریم به مرتکب آن وعده عذاب داده شده باشد. طبف این معیار هم تکبر از گناهان کبیره به حساب می آید. قرآن کریم می فرماید: «الیس فی جهنم مثوی للمتکبرین؛ آیا در جهنم جایگاه خاصی برای متکبران نیست؟!» (زمر/ 60) یعنی بله جای ایشان دوزخ است. و نیز در آیه دیگری می فرماید: «قیل ادخلوا ابواب جهنم خالدین فیها فبئس مثوی المتکبرین؛ به آنها گفته می شود از درهای جهنم وارد شوید و جاودانه در آن بمانید وه چه بد جایگاهی است جایگاه متکبران!» (زمر/ 72).

من_اب_ع

عبدالحسین دستغیب- گناهان کبیره- ج 2 صفحه 124

کلی__د واژه ه__ا

تکبر احکام فقهی اخلاق قرآن گناه روایات

سرنوشت متکبران در قیامت از نگاه قرآن و روایات

متکبران در برابر آیات الهی هرگز داخل بهشت نمی شوند

خداوند می فرماید: «ان الذین کذبوا بآیاتنا واستکبروا عنها لاتفتح لهم ابواب السماء و لایدخلون الجنه حتی یلج الجمل فی سم الخیاط و کذلک نجزی المجرمین؛ کسانی که آیات ما را تکذیب کردند و در برابر آن تکبر ورزیدند، درهای آسمان به روی آنان گشوده نمی شود و هرگز داخل بهشت نمی شوند، مگر اینکه شتر از سوراخ سوزنی بگذرد! این چنین ظالمان را کیفر می دهیم!» (اعراف/ 40). تعبیر به «لایدخلون الجنه حتی یلج الجمل فی سم الخیاط» که تنها در همین مورد در قرآن مجید آمده است، تأکید واضحی است بر عظمت گناه استکبار و برتری جویی، یعنی همان گونه که عبور شتر (یا مطابق تفسیر دیگری طناب ضخیم؛ «جمل» در لغت به معنی شتری است که تازه دندان در آورده و یکی از معانی جمل، طنابهای محکمی است که کشتی ها را با آن مهار می کنند(تاج العروس و قاموس)) از سوراخ سوزن خیاطی غیرممکن است، ورود افراد متکبر در بهشت پر نعمت الهی نیز محال می باشد. جمله «لاتفتح لهم ابواب السماء»، (درهای آسمان برای آنان گشوده نمی شود) اشاره به مطلبی است که در احادیث اسلامی نیز وارد شده و آن اینکه هنگامی که مؤمنان از دنیا می روند، روح و اعمال آنها را به سوی آسمانها می برند و درهای آسمانها به روی آنان گشوده می شود (و فرشتگان از آنان استقبال می کنند) اما هنگامی که روح و اعمال کافران (و متکبران) را به سوی آسمانها می برند درها به روی آنان گشوده نمی شود و منادی صدا می زند آن را برگردانید و به سوی جهنم ببرید! (مجمع البیان، ذیل آیه مورد بحث)