دائره المعارف طهور: ادب و اخلاق صفحه 25

به خدمت میان بست و بازو گشاد *** سگ ناتوان را دمی آب داد

خبر داد پیغمبر از حال مرد *** که داور گناهان او عفو کرد

سعدی می گوید: کله دلو کرد ولی حدیث می گوید: کفش خودش را دلو کرد. رمز مطلب در کجاست که این کار نزد خدا و خلق خدا ارزش دارد؟

من_اب_ع

مرتضی مطهری- فلسفه اخلاق- صفحه 17-18

کلی__د واژه ه__ا

اعمال انسان شعرا حدیث اخلاق

تفاوت ارزش کار اخلاقی با کار طبیعی

کارهایی که ما به آنها می گوییم کار اخلاقی، فرقشان با کار عادی این است که قابل ستایش و آفرین و تحسین اند. به عبارت دیگر بشر برای این گونه کارها ارزش قائل است. تفاوت کار اخلاقی با کار طبیعی در این است که کار اخلاقی در وجدان هر بشری دارای ارزش است، یعنی یک کار ارزشمند و گرانبها است و بشر برای خود این کار، قیمت قائل است.

آن قیمتی هم که برایش قائل است نه از نوع قیمت و ارزشی است که برای کار یک کارگر قائل است که ارزش مادی به اصطلاح ایجاد می کند و استحقاق مبلغی پول یا کالا در مقابل کار خودش پیدا می کند، بلکه یک نوع ارزش مافوق این ارزش هاست که با پول و کالای مادی قابل تقویم نیست.

آن سربازی که جان خودش را فدای دیگران می کند، کارش کار باارزشی است ولی ارزش آن از نوع ارزشهای مادی نیست که مثلا بگوئیم فلان عمله کارش ساعتی بیست و پنج تومان ارزش دارد، معمار هشتاد تومان، مهندس صد و پنجاه تومان، آن دیگری پانصد تومان و خیلی بالا باشد. کارهای اخلاقی در ذهن و وجدان بشر دارای ارزش قیمت است، گران بها است ولی نوع ارزشش با ارزشهای مادی -مقیاس را هر اندازه بالا بگیرید- متفاوت است. آن یک ارزش دیگری است. ارزشی است مافوق ارزشهای مادی.