دائره المعارف طهور: ادب و اخلاق صفحه 2999

من_اب_ع

شهید عبدالحسین دستغیب- گناهان کبیره(باب اول)- از صفحه 259 تا 262

کلی__د واژه ه__ا

ملاهی گناه کبیره عذاب موسیقی

بررسی گناه کبیره غناء

از گناهانی که به کبیره بودنش تصریح شده غناء است چنانچه در روایت اعمش از حضرت صادق به آن تصریح گردیده و نیز در موثقه محمد بن مسلم از حضرت باقر(ع)، از گناهانی است که خداوند بر آن وعده عذاب داده است. و در احادیث کثیره وارد است هر گناهی که خداوند بر آن وعده عذاب داده باشد کبیره است.

غناء چیست؟ مرحوم سید ابوالحسن اصفهانی در رساله وسیله این طور می فرماید: غناء حرام است و گوش دادن به آن و کسب کردن به آن حرام است و تنها صدای خوب غناء نیست بلکه عبارت است از کشیدن صدا و گردانیدن آواز در حلق به کیفیت مخصوصه ای که طرب آور و مناسب مجالس لهو و لعب و محفل اهل معصیت و طرب باشد و نیز به آلات موسیقی ملایم و موافق باشد، و چون اهل لغت و اکثر فقهای امامیه در معنی غناء ترجیع صوت ( کشیدن آواز ) و طرب آور بودن را در آن ذکر کرده اند لذا توضیح معنی این دو جمله این است به طوری که صاحب قاموس و صحاح گفته اند، ترجیع، گردانیدن آواز در حلق است و صاحب نهایه ترجیع را تصویر نموده به اینکه بگوید اآ ااآ اآ و سایر اهل لغت هم قریب به همین مضمون گفته اند و خلاصه ترجیع همانست که در اصطلاح خواننده ها تحریرش گویند. طرب را در صحاح این طور معنی کرده: طرب یکی سبکی است که به سبب اندوه زیاد یا خوشحالی فوق العاده به انسان دست می دهد و قریب به همین معنی را سایر اهل لغت ذکر کرده اند. پس طرب حرکتی است که در طبع، از سرور یا اندوهی که ناشی از شنیدن سازها و آوازهای خوش است حاصل می شود، و در رساله ذخیره العباد می فرماید: غناء عبارت است از صوت لهو یعنی آوازی که از روی لهو و التذاذ از قوه شهویه بیرون آید اعم از اینکه در عرف عجم آن را سرود و خوانندگی بگویند مانند غنای در اشعار یا نگویند به واسطه آنکه کلمات آن قرآن یا مرثیه باشد اگر چه مشتمل بر طرب نباشد، پس در تحقق غناء فرقی نیست بین اشعار و قرائت قرآن یا مرثیه و غیر اینها چون اذان بلکه حرمت غناء در مراثی و قرآن شدیدتر است و معصیت آن بیشتر و عقاب آن مضاعف است.