دائره المعارف طهور: ادب و اخلاق صفحه 3019

کفاره عهد و نذر: اگر به عهد وفا نشود کفاره واجب است و کفاره عهد سیر کردن شصت نفر فقیر یا شصت روز روزه گرفتن یا یک بنده آزاد کردن است(مانند کفاره افطار عمدی یک روز ماه رمضان) و اگر مخالفت نذر شود کفاره آن مانند کفار یمین ( قسم) استیعنی ده نفر فقیر را سیر کردن یا ده نفر برهنه را پوشانیدن یا یک بنده آزاد کردن، و در صورتی که از عهده هیچیک نیاید سه روز روزه بگیرد.

عهد خدا هم سه قسم است: عهد الله که در آیات و اخبار تأکید شده و وفای به آن واجب و شکستنش حرام است، عام بوده و شامل هر سه قسم می شود و در حقیقت نذر و یمین هم عهد کردن با خداوند است بنابراین مومنین باید از مخالفت هر سه قسم بترسند و اگر احیانا خدای نکرده مخالفتی شد مبادا از دادن کفاره شانه خالی کنند چون در حقیقت تعیین کفاره لطفی از طرف خدا است تا تلافی این گناه بزرگ شود و عقابش ساقط گردد.

خلف وعده از صفات منافقین است: از جمله دلیل های حرمت خلف وعده با خلق احادیثی است که درباب صفات مومن و منافق رسیده از آنها حرمت مطلق مخالفت عهد دانسته می شود مانند حدیثی که از پیغمبر اکرم (ص) مرویست می فرماید: «سه خصلت است در هرکس باشد منافق است هر چند نماز بخواند و روزه بگیرد و خود را مسلمان بداند. هرگاه او را امین بداند و چیزی به او بسپارند در امانت خیانت می کند و هرگاه حرف می زند دروغ می گوید و هرگاه وعده ای می دهد به وعده اش وفا نمی کند.» حضرت صادق (ع) می فرماید: «کسی که در معاملاتش با مرم ستم نکند و در سخن گفتن دروغ نگوید و در وعدهائی که به آن ها می دهد خلف وعده نکند غبیت کردن از چنین شخصی حرام است و مروتش تمام و عدالتش هویداست باید او را برادر دینی دانست و حقوق براداران او را رعایت کرد.» پس کسی که ظالم یا دروغ گو یا پیمان شکن باشد جایز الغیبه و فاسق است. و نیز می فرماید: «سه حکم از واجبات خداست که به کسی اجازه نداده آن را ترک کند، نیکی به پدر و مادر نیکوکار باشند یا بدکردار، و وفای به عهد با نیکوکار و بدکردار و امانت داری که باید به صاحبش رد نمود خواه خوب باشد یا بد»، و نظیر همین حدیث هم در کافی از حضرت سجاد (ع) روایت شده است. حضرت امیرالمومنین می فرماید: «هرکس با همسر خود شرط و عهدی کرده، باید به آن وفا کند زیرا مسلمانان با هر عهدی که می کنند استوارند و به آن وفادار مگر شرطی که حلال خدا را حرام یا حرامی را حلال کرده باشد.»