دائره المعارف طهور: ادب و اخلاق صفحه 3040

من_اب_ع

شهید عبدالحسین دستغیب- گناهان کبیره(باب اول)- از صفحه 362 تا 363 و صفحه 369 تا 373

کلی__د واژه ه__ا

حد دزد دزدی گناه کبیره

بررسی گناه کبیره کم فروشی

از گناهانی که به کبیره بودنش تصریح شده کم فروشی است و اصل حرمتش از روی قرآن و سنت و اجماع و عقل ثابت است و در روایت اعمش از حضرت صادق (ع) و در روایت فضل بن شاذان از حضرت رضا (ع) جزء کبائر شمرده شده و می فرماید «البخس فی الکمیال و المیزان» کم دادن در کیل و وزن، یعنی هرگاه چیزی به کسی بفروشند یا ادای دینی نمایند، چیزی از پیمانه و ترازو کم کنند. در قرآن مجید صریحاً وعده عذاب به شدیدترین بیانی داده شده و یک سوره از قرآن مجید ( سوره مطففین) به این موضوع اختصاص داده و می فرماید: «ویل برای کم فروش آنست ( ویل نام چاهی است در دوزخ و نیز کلمه جامع جمیع بدی ها است یعنی انواع عذاب و عتاب و شدت و محنت برای کم فروش آ نست) آنانکه چون از مردم می ستانند و پیمانه را برای خود تمام و به زیادتی می گیرند و هرگاه برای مردم ترازو و پیمانه می کنند کم می کنند ( و به ایشان ضرر می زنند) آیا کم فروشان گمان ندارند که پس از مردن برای روز بزرگی برانگیخته می شوند روزی که مردم به پا خواهند ایستاد برای امر پروردگار عالمیان» ( سوره مطففین/ آیات 1-6). باید بترسند و منزجر شوند و از کم فروشی و نترسیدن از عذاب روز جزا دست بردارند به درستی که نامه عمل فاجران در سجین است ( یعنی جایشان به واسطه کردار بدشان سجین است و آن چاهی است در جهنم یا آنکه اعمال ایشان در سجین نوشته می شود که آن دفتر اعمال کفار و فساق است) و تو نمی دانی که سجین چیست مکتوبی است رقم شده یا اینکه بودن اعمالشان در سجین، حکمی است مقرر و نوشته شده ( مطففین/آیات 7-9)، و از قول شعیب چنین می فرماید «نکاهید و کم نکنید پیمانه را در پیمودن مکیلات و ترازو را در سنجیدن موزونات، به درستی که شما را در توانگری و فراوانی نعمت می بینم ( یعنی محتاج نیستید که احتیاج شما را به خیانت وا دارد بلکه توانگرید و رسم حق گذاری آن است که مردم را از مال خود بهره مند کنید نه آنکه از حقوقشان باز گیرید) و به درستی که به این خیانتی که در مال یکدیگر می کنید من بر شما می ترسم عذاب روزی را که احاطه کننده است ( یعنی کسی از شما نمی تواند از آن فرار کند) و ای قوم من مکیل را تمام بپیمائید و موزونات را تمام وزن کنید به عدل و تساوی و چیزهای مردم را کم نکنید و در زمین فساد نکنید و تباهی مجوئید در حالی که تبهکار باشید ( زیرا کم فروشی نظم اجتماع و امنیت عمومی را به هم می زند) ( سوره هود / آیه 85).