دائره المعارف طهور: ادب و اخلاق صفحه 58

من_اب_ع

جعفر سبحانی- مجله معرفت شماره 41- مقاله رابطه اخلاق و دین

کلی__د واژه ه__ا

اسلام قیاس اخلاق انسان تاریخ جامعه شناسی فلسفه حکمت

دلایل عدم التزام به اخلاق دینی در جامعه

عوامل چندی در عدم التزام به اخلاق دینی دخیلند از جمله:

1- گسترش نیافتن دانش و آگاهی اخلاقی، یعنی همان چیز که در سؤال قبلی به آن پرداختیم.

2- نپرداختن عالمان دینی به مقوله اخلاق و صرف وقت خود در مقوله فقه و تکالیف. خود این مسئله نیز معلول از یاد رفتن روح اصلی دین است. دین آمده است تا انسانهای جدیدی بسازد، نه اینکه صرفا رفتارهای تازه ای را تحقق بخشد. توجه بیشتر به رفتار تا به شخصیت انسان، دور شدن از روح دین است و سبب ساز محو اخلاق در جامعه.

3- سست شدن ایمان دینی مردم که خود بر اثر نپرداختن عالمان دینی به مقوله های ایمانی پدید آمده است، و البته عوامل بیرونی دیگری هم دارد، که به پاره ای از آنها اشاره خواهد شد. موارد بالا مستقیما متوجه عالمان دینی و حوزه های علمیه است. مواردی نیز وجود دارد که مسئولیت آنها متوجه دانشگاهها و روشنفکران و دیگر اقشار است، از جمله:

4- بنیاد یافتن دانشگاهها بر علم دین زدایی شده (سکولار) و در نتیجه عدم تعهد محصولات آن به دین و اخلاق دینی.

5- خودباختگی روشنفکران در برابر علم و صنعت و نظم اجتماعی غرب و گذر غیرمعرفتی و روان شناختی نابجا از کارآمدی علم غربی به درستی اخلاق غرب.

6- در نتیجه، رواج سودگروی اخلاقی، که اخلاق رایج در غرب است.