دائره المعارف طهور: ادب و اخلاق صفحه 619

3_ و سر و علت فضیلت نماز خواندن در مسجد آنست که در آنجا قبر معصومی است که به درجه شهادت رسیده است.

4_ و از قطرات خون پاک و پاکیزۀ او که بدانجا ریخته است، خداوند آن محل را برای بندۀ متذکر به ذکر خود آنجا را پاکیزه و محل عبادت خود قرار داده است.

باری، بطور کلی شرافت امکنه و ازمنه بواسطه شرافت حال در آن زمانها و مکانهاست که گفته اند: شرف المکان بالمکین.

و آن ارواح طیبه اولیاء خدا و پیامبران و اوصیای آنان، آن محل را پاک و پاکیزه و منور میکند و شایسته تحمل اعمال عبادی مردم؛ و این نورانیت محل در اثر همان ادراک و شعور آن است. چون در عوالم معنی علم نور است، و هر چه درجه ادراک زمان و مکان قویتر باشد نورانیتش بیشتر است؛ چون مسجدالحرام و مسجدالنبی و مسجد قبا و مسجد خیف و مساجد اطراف قبور معصومین. و همچنین شرافت روز جمعه و شب آن و ایام و لیالی ماه رمضان و ایام معدودات و ایام معلومات و عید فطر و أضحی و عید غدیر و نیمه شعبان و أمثالها همه بواسطه شرافت آن افرادی است که این ایام و لیالی بدانها منسوب است؛ و از شرف حال شرافت به زمان محل و به مکان محل سرایت نموده است.

بعضی از مساجد معلوم و مشهود است که نورانی است و انسان در داخل آن احساس نشاط و سبکی و روحانیت میکند، و این بواسطه خلوص نیت سازندۀ مسجد و معمار و کارگران و نمازگزاران در آنست که وجدانا فضای معنوی مسجد را نورانی میکند و سقف و و دیوار و زمین را زنده و با شعور میگرداند، گر چه عامه مردم از این سر بیخبر باشند.