دائره المعارف طهور: ادب و اخلاق صفحه 94

انسان و جامعه در حال رشد و حرکت در سایه تعدیل این غرایز به کمال می رسد و اگر جامعه بشری دچار فساد و بدبختی می گردد، معلول طغیان این غرایز است.

مطالعه کتابهای فقهی و اخلاقی و حدیثی در مسایل مربوط به اخلاق و غرایز نفسانی این حقیقت را کاملا روشن می سازد.

من_اب_ع

جعفر سبحانی- مجله کلام اسلامی شماره 31- مقاله رابطه دین و اخلاق

کلی__د واژه ه__ا

دین انسان تمایلات طغیان قرآن اخلاق هدایت

نقش دین در مورد ارزشهای اخلاقی انسان

دین و ضمانت اجرایی ارزشهای اخلاقی

رابطه ی دین را با اخلاق از دو دیدگاه می توان مطالعه و بررسی نمود:

1- نقش دین به معنی تکالیف و دستورات دینی، در مورد اصول اخلاقی.

2- نقش دین به معنی عقیده به ماورای طبیعت و روز سزا.

تاثیر دین به معنی نخست، در پرورش اخلاقی و تعدیل غرایز خلاصه می گردد.

نقش دین به معنی اعتقاد به فراسوی ماده را در مورد اصول اخلاقی می توان اینگونه توضیح داد. نقش دین در این مورد، در ضمانت اجرایی خلاصه می گردد، زیرا اصول اخلاقی و تمام برنامه های تربیتی، در صورتی سازنده است که ضامن اجرای محکمی داشته باشد؛ زیرا در مواقع طغیان غرایز و طوفان شهوات و شعله ور گردیدن تمایلات نفسانی، وجدان و تربیت در هم شکسته می شود، در این موارد قدرتی فزون تر از نیروی وجدان و تربیت لازم است، که انسان را در حد اعتدال نگاه دارد. وجدان اخلاقی و سجایای انسانی هر چند در مواردی انسان را از تعدی و فزون خواهی باز می دارند، ولی هر دو عامل در برابر غرایز توفنده کاهی است در برابر سیل ویرانگر، زیرا در این شرایط چشم انداز زندگی آنچنان تاریک و غبار آلود می گردد که چراغ خرد و وجدان بسیار کم فروغ می شود.