دائره المعارف طهور: ادب و اخلاق صفحه 985

البته طبق گواهی تاریخ، حضرت مسیح هرگز ازدواج نکرد، اما این هرگز به خاطر مخالفت او با این امر نبود، بلکه عمر کوتاه مسیح به اضافه اشتغال مداوم او به سفرهای تبلیغی به نقاط مختلف جهان به او اجازه این امر را نداد. حدیثی از امام علی (ع) روایت شده که در تفسیر آیه 103-104 سوره کهف «قل هل ننبئکم بالأخسرین أعمالا الذین ضل سعیهم فی الحیاه الدنیا و هم یحسبون أنهم یحسنون صنعا؛ بگو آیا به شما خبر دهم که زیانکارترین مردم کیانند؟ آنها هستند که تلاشهایشان در زندگی دنیا گم شده با این حال گمان میکنند کار نیک انجام می دهند» فرمود: «هم الرهبان الذین حبسوا انفسهم فی السواری؛ یکی از مصادیق بارز آن رهبانها هستند که خود را در ارتفاعات کوه ها و بیابانها محبوس داشتند و گمان کردند کار خوبی انجام می دهد (کنز العمال جلد 2 حدیث 4496).

من_اب_ع

ناصر مکارم شیرازی- تفسیر نمونه- ج لد 23- صفحه 390

کلی__د واژه ه__ا

روح انسان فطرت تاریخ رذایل اخلاقی زندگی اجتماعی رهبانیت

مفاهیم اخلاقی و حقوقی

• اقسام معقولات مفاهیم کلی مورد استعمال در علوم عقلی به سه دسته تقسیم می شوند: مفاهیم ماهوی، مفاهیم فلسفی، مفاهیم منطقی. مفاهیم ماهوی یا معقولات اولی مفاهیمی هستند که ذهن انسان بطور خودکار و بدون نیاز به مقایسات و تعملات آنها را از موارد جزئی انتزاع می کند، مانند مفهوم انسان و مفهوم سفیدی. مفاهیم فلسفی یا معقولات ثانیه فلسفی مفاهیمی هستند که انتزاع آنها نیاز به کندوکاو و مقایسه دارد مانند مفهوم علت و معلول که از مقایسه مصادیق آنها و رابطه خاص آنها با یکدیگر انتزاع می شوند. مفاهیم منطقی یا معقولات ثانیه منطقی مفاهیمی هستند که از ملاحظه مفاهیم دیگر و در نظر گرفتن ویژگیهای آنها انتزاع می شوند. چنانکه وقتی مفهوم انسان را مثلا در نظر می گیریم و می بینیم که قابل انطباق بر مصادیق بی شمار است، مفهوم کلی را از این مفهوم انتزاع می کنیم و به همین جهت این مفاهیم فقط صفت برای مفاهیم دیگر واقع می شوند و به اصطلاح هم عروض و هم اتصافشان ذهنی است. نوع دیگر مفاهیم کلی مفاهیم اعتباری، اخلاقی و حقوقی می باشند که به شرح مختصری دربارۀ آنها پرداخته می شود.