محرمات اسلام: (مجموعه ای از معارف اسلامی اعتقادی - فقهی - اخلاقی - تاریخی - اقتصادی) صفحه 299

1- و فیه عن العیون عن الرضا عن آباءه علیهم السلام قال: قال رسول اللّه صلی الله علیه وآله: من استذلّ مؤمناً أو حقّره لفقره و قلّه ذات یده. شهره اللّه یوم القیامه ثمّ یفضحه. (المصدر عن العیون ج 2/33) و فیه عن تفسیر القمی: إنّ قوله سبحانه: «لایسخر قوم من قومٍ...» نزلت فی صفیّه بنت حّی بن أخطب و کانت زوجه رسول اللّه صلی الله علیه وآله و ذلک أنّ عایشه و حفصه کانتا تؤذیانها و تشتمان و تقولان لها: یا بنت الیهودیّه فشکت ذلک إلی رسول اللّه صلی الله علیه وآله فقال لها: ألا تجیبینهما؟ فقالت: ما ذا یا رسول اللّه؟ قال: قولی: أبی هارون نبیّ اللّه و عمّی موسی کلیم اللّه، و زوجی محمّد رسول اللّه فما تنکران منّی؟ فقالت لهما فقالتا: هذا علمک رسول اللّه؟ فأنزل اللّه فی ذلک: «یا أیّها ألّذین آمنوا لایسخر قوم من قومٍ عسی أن یکونوا خیراً منهم» إلی قوله: «و لا تنابزوا بالألقاب بئس الإسم الفسوق بعد الأیمان» (البحار ج 75/144 / تفسیر القمی فی آیه الحجرات 10/11) و فیه عن کنز الکراجکی عن أحدهم علیهم السلام قال: قال رسول اللّه صلی الله علیه وآله: إنّ اللّه عزّوجّل کتم ثلاثه فی ثلاثهٍ: کتم رضاه فی طاعته و کتم سخطه فی معصیته و کتم ولیّه فی خلقه، فلا یستخفّنّ أحدکم شیئاً من الطاعات فإنّه لایدری فی أیّها رضا اللّه و لایستقلّنّ أحدکم شیئاً من المعاصی فإنّه لایدری فی أیّها سخط اللّه و لایزرأنّ احدکم بأحدٍ من خلق اللّه فإنّه لایدری أیّهم ولیّ اللّه (البحار ج 75/147).

ارتباط من را با آنان انکار کنید؟» پس او سخنان رسول خداصلی الله علیه وآله را به آنها گفت و آنها گفتند: این سخنان را رسول خداصلی الله علیه وآله به تو آموخته است. سپس این آیه نازل شد: «یا أیّها الذین آمنوا لایسخر قوم من قوم...»

علامه مجلسی در کتاب بحار از رسول خداصلی الله علیه وآله نقل نموده که فرمود: خداوند سه چیز را در سه چیز پنهان نموده است 1 - خشنودی خود را در بین طاعات و اعمال خیر 2 - خشم خود را در بین گناهان 3 - دوست خود را در بین مردم پس هیچدام شما نباید هیچ عبادت و عمل خیری را کوچک بداند شاید خشنودی خداوند در آن باشد، و هیچ گناهی را نیز نباید کوچک شمرد شاید خشم خداوند در آن باشد و هیچ کسی را نیز نباید حقیر و ناچیز بداند شاید او دست و ولی خدا باشد.

سخن چینی و سعایت

از آیات قرآن و سخنان معصومین علیهم السلام استفاده می شود که سخن چینی و سعایت کردن نسبت به مردم از بدترین و زشت ترین گناهان است؛ همان گونه که حفظ آبروی مردم و دفاع از حرمت و شخصیت آنها به صورت رد غیبت و شکستن سخن کسی که از مؤمنی بدگویی می کند از عبادات بزرگ و از اسباب نجات است.

از سویی، سخن چینی و سعایت موجب قطع ارتباط و علاقه و محبت می شود و مسلمانان را از برادری و دوستی خارج می کند، در حالی که خداوند آنان را برادر نامیده و سفارش نموده که اگر بین دو برادر دینی کدورتی بود شما آنها را اصلاح دهید.

اصلاح بین مردم در روایات، فراوان سفارش شده است تا جایی که امیرالمؤمنین علیه السلام در وصیّت نامه خود به فرزندانش فرمود: «اصلاح بین دو برادر مسلمان بهتر از تمام نمازها و روزه های شماست.» و یا «بهتر از یک سال نماز و روزه است.»

مقصود از شفاعت حسنه، در آیه شریفه «و من یشفع شفاعه حسنهً» مطابق روایات،

-1