محرمات اسلام: (مجموعه ای از معارف اسلامی اعتقادی - فقهی - اخلاقی - تاریخی - اقتصادی) صفحه 409

1- و قال سبحانه: و الذینهم لأماناتهم و عهدهم راعون. (المؤمنون) و قال سبحانه: یا أیّها ألّذین آمنوا لم تقولون مالا تفعلون کبر مقتاً عنداللّه أن تقولوا مالا تفعلون. (الصف / آیه 2) تفسیرالآیات تفسیر نورالثقلین: قال الصّادق علیه السلام: أخذ علیهم فی الذرّ للّه بالربوبیّه و لمحمّدصلی الله علیه وآله بالنبوّه و لعلّی(علیه السلام) بالإمامه. (نورالثقلین ج 2/501) (و رواه القمی و الفیض فی تفسیرهما) و قال علیه السلام فی قوله: «ألّذین ینقضون عهداللّه» هو نقض العهد و قطیعه الرحم. (المصدر) وقال النبیّ صلی الله علیه وآله: لادین لمن لاعهدله. (البحار ج 72/96) البحار... قال ابوعبداللّه علیه السلام: ثلاثه لاعذر لأحدفیها: أداء الأمانه إلی البرّ و الفاجر، و الوفاء و بالعهد للبرّ و الفاجر، و برّ الوالدین برّین کانا أوفاجرین. (البحار ج 72/92)

2- الکافی... عن هشام بن سالم قال سمعت أباعبداللّه علیه السلام یقول: عده المؤمن أخاه نذر لاکفّاره له فمن أخلف فبخلف اللّه بدأ و لمقته تعرضّ و ذلک قوله تعالی: «یا أیّها ألّذین آمنوا لم تقولون مالا تفعلون کبرمقتاً عنداللّه ان تقولوا مالاتفعون» (الکافی ج 2/363) الکافی... عن أبی عبداللّه علیه السلام قال: قال رسول اللّه صلی الله علیه وآله: من کان یؤمن باللّه و الیوم الآخرفلیف إذا وعد. (المصدر ص 364)

امیرالمؤمنین علیه السلام، در تفسیر آیه شریفه «کبر مقتاً عنداللّه أن تقولوا مالا تفعلون» نقل شده که فرمود: «خلف وعده و پیمان سبب خشم خداوند و خشم مردم خواهد بود.» و سپس این آیه را تلاوت فرمود: «کبر مقتاً عنداللّه...».

بعضی از آیات قرآن که دستور وفای به عهد و پیمان را داده و می فرماید: «أوفوا بالعقود» و یا می فرماید: «و الذین هم لأماناتهم وعهدهم راعون»، شامل مطلق عهد و پیمان می شود، خواه به صورت عهد باشد و یا به صورت نذر و قسم و یا معامله و شرط ضمن آن، بلکه مطلق عقود لازمه را نیز شامل می شود و رعایت همه آنها لازم و واجب است و عهد و از سویی مخالفت با نذر و قسم، کفاره نیز دارد، و کفاره، برای جبران آسیبی است که بر رابطه خدا با بنده خود وارد شده است. از این رو، در بعضی از روایات آمده است: «چیزی را که خداوند بر شما واجب نکرده، شما بر خود واجب نکنید؛ چرا که شیطان حریص است که رابطه شما را با خداوند خراب نماید. بنابراین اگر تعهدی با خدای خود نمودید به آن عمل کنید و اگر عمل نکردید. بعد از استغفار، کفّاره آن را بدهید و کفاره نذر و عهد، همان کفاره روزه خواری ماه رمضان می باشد و کفاره قسم این است که ده فقیر را سیر کند و یا به آنها لباس بدهد و یا یک بنده آزاد کند و اگر هیچ کدام را نمی تواند انجام دهد سه روز روزه بگیرد.»

پیمان شکنی و نفاق

خداوند در سوره توبه می فرماید: «بعضی از مردم با خدای خود پیمان بستند و

-1

-2