معرفت (دینی) در اسلام: مجموعه سخنرانیهای استاد حسین انصاریان صفحه 12

بسیاری از مردم باید از آن ها عبور کنند تا اعمالشان قبول شود و اولین مقام مربوط به نماز است. (1) پس از گذر از این ایستگاه ها، ممکن است انسان به ایستگاه دوزخ گرفتار شود. یعنی جایی که خداوند همه دوزخیان را تا ابد سرپا نگاه می دارد.

سلاح جنگ با هوی

مبارزه با نفس تنها با یاری خدا و توجه به ارزش ها ممکن است. وقتی انسان نماز می خواند، با هوای نفس خویش می جنگد، زیرا هوای نفس از درون به نهیب می زند که بخواب و نماز صبح را رها کن! پس، وقتی او نمی خوابد و نماز می خواند، در واقع با هوای خود می جنگد. عبادت و اخلاق و عمل صالح اسلحه جنگ با هواست، البته، این اسلحه ها در صورتی کارایی دارند که خدا انسان را یاری کند:

«إِنْ تَنْصُرُوا اللّٰهَ یَنْصُرْکُمْ وَ یُثَبِّتْ أَقْدٰامَکُمْ ». (2)

اگر خدا را یاری دهید، شما را یاری می دهد و قدم هایتان را پایدار می کند.

کربلا میدان جنگ با هوای نفس

آیا کسی هم وجود دارد که در قیامت در دادگاه خدا حاضر نشود؟ شهدای کربلا روشن ترین مصادیق این موضوع اند و امیر مومنان، علیه السلام، می فرماید که آنان در هیچ دادگاهی حاضر نمی شوند. (3)

از آن حضرت نقل شده است که بعد از ظهر یک روز، ایشان به سرزمین کربلا رسیدند و به یارانشان فرمودند: پیاده شوید! در حالی که بسیاری از آنان نمی دانستند آن جا کجاست. حضرت فرمودند: امشب در این جا می مانیم. آن ها هم ماندند و نماز صبح را به حضرت اقتدا کردند. وقتی آن حضرت سلام نماز را دادند، مشتی خاک از زمین برداشتند و آن را بو کردند و فرمودند:

1- (1)) . فلاح السائل، سید بن طاووس، ص 127: «النبی صلی الله علیه وآله قال: «أول ما یحاسب العبد الصلاۀ فان قبلت قبل ما سواها وان ردت رد ما سواها»؛ تحریر الأحکام، علامه حلی، ج 1، ص 173: قال الصادق علیه السلام: «أول ما یحاسب به العبد [عن] الصلاۀ، فإذا قبلت قبل [منه] سائر عمله، وإذا ردت علیه رد علیه سائر عمله».
2- (2)) . محمد، 7.
3- (3)) . امالی شیخ صدوق، ص 199؛ نیز با اختلاف کلمات در الملاحم والفتن، سید بن طاووس، ص 335: عن جرداء بنت سمین، عن زوجها هرثمۀ بن أبی مسلم، قال: غزونا مع علی بن أبی طالب علیه السلام صفین، فلما انصرفنا نزل کربلاء فصلی بها الغداۀ، ثم رفع إلیه من تربتها فشمها، ثم قال: واها لک أیتها التربۀ، لیحشرن منک أقوام یدخلون الجنۀ بغیر حساب. فرجع هرثمۀ إلی زوجته، وکانت شیعۀ لعلی علیه السلام فقال: ألا أحدثک عن ولیک أبی الحسن؟ نزل بکربلا فصلی، ثم رفع إلیه من تربتها، وقال: واها لک أیتها التربۀ لیحشرن منک أقوام یدخلون الجنۀ بغیر حساب، قالت: أیها الرجل، فإن أمیر المؤمنین لم یقل إلا حقا».