- سخن ناشر 1
- مفهوم و مصداق هوای نفس 3
- واژه هوی در قرآن 4
- زندگی بدون قید معنا ندارد 5
- نمونه هایی از هواپرستی 7
- کربلا میدان جنگ با هوای نفس 12
- سلاح جنگ با هوی 12
- اشاره 15
- علت آفرینش ابلیس 17
- سومین دشمن انسان: زن و فرزند 19
- مقایسه دشمنان سه گانۀ انسان با یکدیگر 20
- هوای نفس: دشمن حقوق دیگران 21
- خواسته های بی پایان هوای نفس 21
- اشاره 23
- سلاح مبارزه با دشمنان سه گانه 23
- 1. زیستن با ارزش ها 23
- 2. یاری پروردگار 25
- اشاره 28
- خداوند آدمی را بر صورت خویش خلق کرد 30
- مردگان سخن نمی شنوند 31
- نمونه ای از سوء عاقبت 32
- مگر ابن زیاد یا رضا شاه چقدر قدرت داشتند؟ 34
- اسلحه دوم: نصرت خداوند 36
- بازگشت به سبب توبه 37
- توبه بهلول نبّاش 38
- اشاره 39
- این درگه ما درگه نومیدی نیست 41
- پاسخ یعقوب پیامبر 41
- توجه به زمان خاص برای طلب آمرزش 42
- ناامیدی از رحمت پروردگار کفر است 42
- ماجرای توبه کعب بن زهیر 43
- نه خدا توانمش خواند، نه بشر توانمش گفت... 44
- با خدایی این چنین، زان روز ترسیدن خطاست 45
- ادامه ماجرای کعب 45
- بررسی مفهوم خلود ابدی در نار 47
- بیماری: کفاره گناه مومن 48
- ندامت وحشی، قاتل حمزه سیدالشهدا علیه السلام 49
- نجات از دوزخ با توسل به معصومین 49
- اشاره 55
- حجاب اول: شیطان 56
- این حجاب ها کدامند؟ 56
- برنامه های شیطان 59
- دعوت به فحشا 60
- دعوت پروردگار 60
- ثمره فرزند نیک 61
- معامله با خدا چنین است 62
- ابراهیم، علیه السلام، در آتش 66
- اشاره 68
- جهل چگونه دشمنی است ؟ 69
- تفاوت علم و ایمان 70
- شرارت مرد بینوا 72
- عمل معصومین نیز بر اساس مصلحت است 73
- دوستی با غیر خدا روا نیست 74
- ادامه ماجرای مجنون 76
- تعلق به غیر خدا از جهل است 78
- بی پروایی شمر 79
- اشاره 82
- مقام شهیدان کربلا از علم آنان است 84
- امام حسین، علیه السلام، و اعمال ولایت 86
- امام حسین، علیه السلام، و دعای عرفه 87
- حکایتی از مرحوم شیخ عباس قمی 88
- احترام پیامبر به مومنین 89
- معرفت پایه عمل است 91
- اشاره 93
- شیاطین بنی امیه 95
- پاسخ یک اشکال 95
- معاویه و تطمیع سرداران سپاه امام حسن 97
- چگونه امام غریب می ماند؟ 97
- پاداش قتل شهید مدرس 98
- وظیفه مومن در برابر دشمنی خانواده 100
- حکایت فروش نخلستان و انفاق آن 101
- همسر و فرزند صالح نعمت است 101
- مقایسه عظمت پیامبر اکرم با حضرت موسی، علیهما السلام 104
- اشاره 107
- دوزخ اختصاص به جاهلان ندارد 109
- دانش هر کسی به قدر وسعت اوست 110
- معرفت در برخورد با همسر 111
- رمز موفقیت پیامبر اسلام 114
- درد بی عقلی دوایش آتش است 116
- در انتظار کاروان حسینی 117
- اشاره 120
- بنیانگذاران مکتب آزادی و آزادگی 122
- مرگ خاموشی نیست 123
- معنای معرفت 124
- مفهوم میم 124
- مفهوم عین 125
- حکایت کشیش مسلمان 126
- مفهوم راء 129
- مفهوم فاء 129
- مفهوم تاء 129
- اشاره 129
- شرایط کسب و نگهداری معرفت 129
- شرط دوم: عمل 130
- شرط سوم: اخلاص در عمل 130
- اشاره 130
- شرط چهارم: اصرار و پافشاری 131
- تنها عمل مقبول حرّ 131
- شرط پنجم: ابلاغ 131
- دیدگاه اهل معرفت نسبت به هستی و انسان 132
- اشاره 135
- از نماز کمک بگیرید! 137
- اری جستن ابن سینا از نماز 137
- رابطه ایمان با بهبود بیماری 138
- رمز عمر طولانی 139
- آنجاست دلم که یارم آنجاست 141
- مفهوم واقعی بشارت و انذار 143
- حکایتی از مرحوم حاج ملا هادی سبزواری 143
- حکایتی از مرحوم شیخ ابراهیم امامزاده زیدی 145
- حکایتی از مرحوم شیخ محمد بهاری 145
- حکمت خلقت انسان 147
- نمونه ای از رفتارهای اهل معرفت 148
- حکایتی از مرحوم میرزا جواد آقای تهرانی 149
- اشاره 151
- ارکان حیات معنوی انسان 153
- انسان معمار حیات معنوی خویش است 153
- پیامبر اسلام مظهر اسماء و صفات الهی بود 154
- ارزش انسان به حیات معنوی اوست 155
- علی، علیه السلام «مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتٰابِ » است 156
- سخنی از امیرمومنان، علیه السلام 156
- تواضع حضرت سلیمان، علیه السلام 157
- ولا باب العمی فیصد عنه 162
- فذلک میت الاحیاء 163
- والاعلام قائمۀ والآیات واضحۀ والمنار منصوبۀ 165
- فأین یتاه بکم ؟ 166
- وبینکم عترۀ نبیکم وهم عظمّۀ الحق واعلام الدین والسنۀ الصدق 167
- علم علی و مظلومیت دیگر آن حضرت 167
- فانزلوهم باحسن منازل القرآن 168
- اشاره 169
- پایان شب سیه سپید است 171
- امید یعقوب به زنده بودن یوسف 172
- تحسس به جای تجسس 173
- سخن یعقوب، علیه السلام، نشانه امید او بود 174
- امیدواری پیامبر اسلام در تبلیغ دین 175
- سخنی از اسقف کلیسای سن پل لندن 178
- اشاره 183
- مفهوم خسارت در قرآن 185
- ارزیابی قرآن از حضرت عیسی، علیه السلام 186
- اسرار ازل را نه تو دانی و نه من 186
- تو را دوگوش دادند و یک زبان... 188
- عقل معیار عبادت است 188
- دین با علم و معرفت آغاز شد 189
- آن که ادب را از دست داد چه به دست آورد؟ 190
- حکایت حاکم مصر 191
- حکایت مرحوم جهانگیرخان قشقایی 192
- اشاره 195
- پرهیز از کسالت و تنبلی 196
- عمار یاسر در جنگ صفین 197
- ادگیری تا دم مرگ 198
- صبر و پشتکار روحانی هنرمند 200
- آموختن علم واجب است، حتی اگر در چین باشد 202
- فرق فریضه با واجب 202
- معرفت هدیه ای الهی است 205
- اشاره 207
- محورهای کسب معرفت در قرآن 209
- دعوت به علم آموختن در قرآن 211
- نمونه ای از شگفتی و عظمت آسمان 212
- انسان محصول و ثمره همه کائنات است 212
- علم در چهار موضوع خلاصه شده است 213
- اشاره 215
- معرفت سبب فروتنی است 217
- گوش و چشم و قلب: ابزار کسب معرفت 218
- جعل لکم السمع والابصار والافئده 219
- اشاره 221
- سه آیه از سوره مبارکه مائده 221
- فرشتگان نیز شاهدند 221
- آیه دوم: 222
- اشاره 225
- شکرگزاران اندک اند 233
- اشاره 236
- کسب معرفت واجب عینی است 237
- گوش منفی کدام است ؟ 239
- برداشت هایی از این آیه شریفه 240
- شکایت گوش و چشم از انسان در قیامت 241
- اشاره 244
- کدام ثروت پسندیده نیست 245
- سخنی از مرحوم فیض کاشانی 246
- ارزیابی حرکت علمی مرحوم فیض 249
- معرفت بالاتر است یا عبادت ؟ 250
- اهل معرفت در سخنان امیر مومنان، علیه السلام 252
- اشاره 254
- منبع اول: کتاب آفاق 254
- اشاره 254
- سه منبع مهم شناخت خدا 254
- آفتاب آمد دلیل آفتاب 254
- منبع دوم: کتاب نفس 256
- منبع سوم: کتاب خدا (قرآن) 256
- آثار معرفت به خدا 258
- حکایتی درباره بهره گیری صحیح از گوش 260
- پیامبر معلم دلسوز بشر است 261
- درسی از مرحوم آیت الله حائری، موسس حوزه علمیه قم 263
- چشمی که نتواند گریه کند کور باشد بهتر است 263
- حکایتی از مرحوم آیت الله سید محمد فشارکی 264
ثروتمند را علیهم السلام و تهی دستان را علیهم العنه بداند. به عکس، خداوند در میان بندگانش افراد تهی دستی دارد که انان را عباد مقرب خویش معرفی کرده است و ثروتمندان و قدرتمندانی که آنان را طاغی و باغی خوانده است. (1)
ارزیابی قرآن از حضرت عیسی، علیه السلام
زندگی مادی حضرت مسیح، علیه السلام، به فرموده رسول خدا در چند چیز خلاصه می شود: ایشان از همه پارچه های جهان به یک لباس، از کفش به پوست کف پا، از غذا به علف سبز و شیرین بیابان، و از چراغ به ماه آسمان اکتفا کرده بود و بهترین اتاق ایشان نیز وقتی برف و باران می آمد غاری در دل کوه های شهر ناصریه و سایه بانش در روزهای آفتابی سایه درختان و صخره ها بود. (2)با این همه، ارزیابی قرآن مجید در حق این بنده صالح پروردگار از این آیه به دست می آید:
«إِذْ قٰالَتِ الْمَلاٰئِکَهُ یٰا مَرْیَمُ إِنَّ اللّٰهَ یُبَشِّرُکِ بِکَلِمَهٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِیحُ عِیسَی ابْنُ مَرْیَمَ وَجِیهاً فِی الدُّنْیٰا وَ الْآخِرَهِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ ». (3)
یعنی قرآن آن حضرت را فردی آبرودار و باارزش در دنیا و آخرت می داند.
اسرار ازل را نه تو دانی و نه من
اسرار زندگی باطنی انسان ها بر کسی معلوم نیست. همین قدر معلوم است که در امور مادی خداوند فرموده است:
«اَللّٰهُ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشٰاءُ وَ یَقْدِرُ وَ فَرِحُوا بِالْحَیٰاهِ الدُّنْیٰا وَ مَا الْحَیٰاهُ الدُّنْیٰا فِی الْآخِرَهِ إِلاّٰ مَتٰاعٌ ». (4)
خدا روزی را برای هر کس که بخواهد، وسعت می دهد و برای هر کس
1- (1)) . نهج البلاغه، خطبه 160: امیرمومنان در وصف رسول خدا می فرماید: «لقد کان فی رسول الله صلی الله علیه وآله کاف لک فی الأسوۀ. ودلیل لک علی ذم الدنیا وعیبها، وکثرۀ مخازیها ومساویها، إذ قبضت عنه أطرافها، ووطئت لغیره أکنافها، وفطم عن رضاعها، وزوی عن زخارفها. وإن شئت ثنیت بموسی کلیم الله صلی الله علیه وسلم إذ یقول: «رب إنی لما أنزلت إلی من خیر فقیر» والله ما سأله إلا خبزا یأکله لأنه کان یأکل بقلۀ الأرض. ولقد کانت خضرۀ البقل تری من شفیف صفاق بطنه، لهزاله وتشذب لحمه. وإن شئت ثلثت بداود صلی الله علیه صاحب المزامیر وقارئ أهل الجنۀ، فلقد کان یعمل سفائف الخوص بیده، ویقول لجلسائه أیکم یکفینی بیعها. ویأکل قرص الشعیر من ثمنها».
2- (2)) . مکارم الأخلاق، شیخ طبرسی، ص 447: قال رسول الله:... یا ابن مسعود: إن الله اصطفی موسی بالکلام والمناجاۀ حتی کان یری خضرۀ البقل فی بطنه من هزاله وما سأل موسی علیه السلام حین تولی إلی الظل إلا طعاما یأکله من الجوع. یا ابن مسعود: إن شئت نبأتک بأمر نوح [ نبی الله ] علیه السلام إنه عاش ألف سنۀ إلا خمسین عاما یدعو إلی الله، فکان إذا أصبح قال: لا امسی. وإذا أمسی قال: لا اصبح، وکان لباسه الشعر وطعامه الشعیر. وإن شئت نبأتک بأمر داود علیه السلام خلیفۀ الله فی الارض، کان لباسه الشعر وطعامه الشعیر. وإن شئت نبأتک بأمر سلیمان علیه السلام مع ما کان فیه من الملک، کان یأکل الشعیر ویطعم الناس الحواری، وکان لباسه الشعر، وکان إذا جنه اللیل شد یده إلی عنقه فلا یزال قائما یصلی حتی یصبح. وإن شئت نبأتک بأمر إبراهیم خلیل الرحمن علیه السلام، کان لباسه الصوف وطعامه الشعیر. وإن شئت نبأتک بأمر یحیی علیه السلام، کان لباسه اللیف وکان یأکل ورق الشجر. وإن شئت نبأتک بأمر عیسی بن مریم علیه السلام فهو العجب، کان یقول: إدامی الجوع وشعاری الخوف ولباسی الصوف ودابتی رجلای وسراجی باللیل القمر واصطلائی فی الشتاء مشارق الشمس وفاکهتی وریحانتی بقول الارض مما یأکل الوحوش والانعام، أبیت ولیس لی شئ وأصبح ولیس لی شئ ولیس علی وجه الارض أحد أغنی منی. یا ابن مسعود: کل هذا منهم یبغضون ما أبغض الله ویصغرون ما صغر الله ویزهدون ما أزهد الله وقد أثنی الله علیهم فی محکم کتابه، فقال لنوح علیه السلام: إنه کان عبدا شکورا. وقال لابراهیم علیه السلام: واتخذ الله إبراهیم خلیلا. وقال لداود علیه السلام: إنا جعلناک خلیفۀ فی الارضز وقال لموسی علیه السلام: وکلم الله موسی تکلیما. وقال أیضا لموسی علیه السلام: وقربناه نجیا. وقال لیحیی علیه السلام: وآتیناه الحکم صبیا. وقال لعیسی علیه السلام: یا عیسی بن مریم اذکر نعمتی علیک وعلی والدتک إذ أیدتک بروح القدس تکلم الناس فی المهد وکهلا (إلی قوله) وإذا تخلق من الطین کهیئۀ الطیر بإذنی. وقال: انهم کانوا یسارعون فی الخیرات ویدعوننا رغبا ورهبا وکانوا لنا خاشعین. یا ابن مسعود: کل ذلک لما خوفهم الله فی کتابه من قوله: وإن جهنم لموعدهم أجمعین، لها سبعۀ أبواب لکل باب منهم جزء مقسوم. وقال تعالی: وجیئ بالنبیین والشهداء وقضی بینهم بالحق وهم لا یظلمون. یا ابن مسعود: النار لمن رکب محرما والجنۀ لمن ترک الحلال، فعلیک بالزهد فإن ذلک مما یباهی الله به الملائکۀ وبه یقبل الله علیک بوجهه ویصلی علیک الجبار. یا ابن مسعود: سیأتی من بعدی أقوام یأکلون طیبات الطعام وألوانها ویرکبون الدواب ویتزینون بزینۀ المرأۀ لزوجها ویتبرجون تبرج النساء، وزیهم مثل زی الملوک الجبابرۀ، هم منافقو هذه الامۀ فی آخر الزمان، شاربوا القهوات، لاعبون بالکعاب، راکبون الشهوات، تارکون الجماعات، راقدون عن العتمات، مفرطون فی الغدوات، یقول الله تعالی: فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضٰاعُوا الصَّلاٰهَ وَ اتَّبَعُوا الشَّهَوٰاتِ فَسَوْفَ یَلْقَوْنَ غَیًّا».
3- (3)) . آل عمران، 45.
4- (4)) . رعد، 26.