- سخن ناشر 1
- پیش گفتار مؤلف 1
- 1 حقیقت عبادت 2
- معرفت در عبادت 2
- اشاره 2
- تسلیم ، عامل تحقق عبادت [1] 3
- فرهنگ انسان نیکوکار 4
- عنایات خاص پروردگار به ابراهیم علیه السلام 4
- تسلیم شدن در برابر حق 5
- ریشه یابی اسلام در نهج البلاغه 6
- از بین رفتن روزه به وسیله پنج گناه 7
- نمونه ای از انسانهای با کرامت 8
- مقام علی علیه السلام 8
- کرامات مرحوم علامه طباطبایی [1] 11
- آثار عبادت 12
- آثار روزه ماه رمضان 12
- دو خوشحالی برای روزه دار 13
- اشاره 14
- زمان نزول قرآن 20
- دلایل نزول قرآن 21
- هدف موعظه در قرآن 22
- موعظه پروردگار به بندگان 23
- بذل و بخشش 24
- غنیمت شمردن ماه رمضان 26
- پشیمانی انسان نیکوکار در هنگام مرگ 28
- لحظه مرگ برای گناهکاران 29
- 3 فضیلت روزه 31
- اشاره 31
- اشاره 37
- پنج حقیقت در روایت امام صادق علیه السلام 37
- ویژگی روزه نسبت به عبادات دیگر 37
- حقیقت اول : ترک شهوات حلال 37
- صبر در ماه رمضان 38
- حقیقت دوم : معرفت و آگاهی در گرسنگی 39
- اشاره 39
- حقیقت سوم : شباهت صفات سلبیه خداوند با روزه 41
- حقیقت چهارم : روزه ، اعلان محبت واقعی به خداوند 42
- اشاره 43
- حقیقت پنجم : روزه در مذاهب دیگر 43
- شش منبع معنوی انسان در دنیا و آخرت 44
- صف روزه داران در قیامت 44
- 4 وادی عشق 46
- اشاره 46
- وجود چهار منبع در معارف اسلامی 46
- منبع اول: قرآن بهترین راهنما [1] 50
- منبع دوم : سفارش ائمه به دعا [2] 50
- منبع سوم : ارزش روایات در معارف اسلامی [1] 51
- منبع چهارم : احادیث قدسی [2] 51
- توجه پروردگار به مخالفان خود 52
- اشاره 52
- شفای حاکم کافر 53
- در امان ماندن کافر از آتش برزخ [1] 54
- عشق واقعی 56
- حالات مختلف ذاکر 56
- تجلی حق در گودال قتلگاه 58
- ارتباط عاشق و معشوق 58
- اشاره 61
- 5 اندیشه مرگ 61
- رعایت بهداشت در روایات و اخبار 69
- فایده روزه برای سلامتی جسم 70
- اهمیت اسلام به بهداشت 72
- سؤال قمر بنی هاشم از حضرت علی علیه السلام 73
- آمادگی انسان بعد از مرگ 74
- عاقبت خوردن مال حرام 75
- 6 اخلاص در اعمال 78
- اشاره 78
- بیان باب تجری در فقه 82
- اشاره 83
- بخش اول :ارزش نیت در اسلام 83
- محاسبه عمل و نیت در قیامت 84
- ارزش ظاهر و باطن اعمال 85
- نیت و عمل مادی پهلوان مدینه 86
- اشاره 86
- بخش دوم :نبودن اخلاص در اعمال 86
- بخش سوم :ظاهر معنوی و باطن مادی 87
- بخش چهارم :ظاهر مادی و باطن معنوی 88
- اشاره 88
- عاقبت استفاده از اموال نامشروع در امر خیر 89
- مبارزه با نفس پهلوان 90
- اشاره 93
- 7 مراتب تقوا 93
- نماز اول وقت، خاموش کننده آتش جهنم 99
- مراتب تقوا 99
- وفای به عهد پروردگار 100
- خصوصیات مؤمن و وعده بهشت 100
- عاقبت بدگمانی به پروردگار 101
- ارزش حسن ظن به پروردگار 102
- مقدم کردن خواسته خود بر خواسته خدا 103
- گفتن شعر در حرم امام رضا علیه السلام و گرفتن حاجت 105
- عنایت بی کران پروردگار به مؤمن 106
- اشاره 108
- 8 حقیقت اعمال انسان 108
- معنای عمل و کیفیت و ماهیت آن 112
- حقیقت اول : 113
- اشاره 113
- پنج حقیقت در اعمال انسان [1] 113
- حقیقت دوم : 113
- حقیقت چهارم : 114
- فکر کردن به دنیا و ظاهر دنیا 114
- مرحلۀ سوم 114
- حقیقت پنجم : 114
- روانشناسی قرآن در مورد انسان 115
- عاشق واقعی به خداوند 120
- اوج معرفت و شناخت علی علیه السلام 121
- 9 تواضع و فروتنی 122
- اشاره 122
- تفاوت ظاهر با باطن 130
- پیروی از هوای نفس و خواسته های خود 131
- مقام و بزرگواری اویس قرنی [1] 132
- مسأله ربا در اسلام 133
- حریص در عبادت و خدمت به خلق 135
- تکبر ورزیدن شیطان 137
- تواضع در فرهنگ پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 137
- اشاره 140
- 10 عمل صالح 140
- بیماری عجله در زندگی انسان 146
- راه رسیدن به خداوند 147
- علاج بیماری عجله و شتابزدگی 148
- ارزش عمل صالح در زندگی 149
- بافت اصلی آفرینش انسان 149
- لزوم شکر منعم 150
- اثرات عمل صالح 150
- معنای جهاد اکبر 151
- قدرت و اراده انسان در عبادت 153
- قدرت و اراده امام زین العابدین علیه السلام 154
- اشاره 157
- 11 تواضع و فروتنی 157
- ریشه و اصل حقایق برای رسیدن به درجات عالی 164
- شش نشانه برای اهل ایمان 165
- علامت اول: استقامت در ایمان 165
- علامت دوّم: محبت پروردگار به بندگان 165
- اشاره 165
- علامت سوم : تواضع 166
- علامت چهارم : عزت و شجاعت در برابر دشمنان خدا 167
- علامت پنجم : مجاهدت در راه خدا 167
- علامت ششم : نداشتن ترس از سرزنش بیگانه 168
- نور ایمان در مردم ایران 168
- بیزاری پیامبر صلی الله علیه و آله از مردم آخر الزمان 169
- تواضع امیرالمؤمنین علیه السلام در برابر خداوند 170
- تواضع امیر المؤمنین علیه السلام در برابر مردم 171
- 12 درجات تواضع 174
- اشاره 174
- معنای خشوع 179
- سزای مسخره کردن مردم 180
- مهر و محبت پیامبر بر مردم مکه 181
- تفاوت خشوع با خضوع 182
- نصیحت پروردگار به موسی بن عمران علیه السلام 183
- تواضع و فروتنی بایزید [1] 184
- بزرگواری مرحوم آخوند کاشی 185
- 13 اخلاق امام حسن علیه السلام 188
- اشاره 188
- طریقه احوالپرسی امام حسن علیه السلام [1] 197
- اهانت به امام حسن علیه السلام [1] 200
- نیکوترین درخواست از خداوند 201
- اشاره 208
- 14 سعادت و شقاوت 208
- عاقبت انسانهای سعادتمند و شقی [1] 214
- نقطه شقاوت در انسان 215
- روش جمع کردن ثروت 217
- حکایتی در دفن مردی ثروتمند 219
- طریقه رسیدن به سعادت 221
- جوان عابد و نماز راستین 222
- بعضی از خصوصیات مؤمن 224
- عبادت پنهان از خصایل عبد 224
- 15 فضایل و رذایل اخلاقی 227
- اشاره 227
- معنای کبر 234
- معنای تواضع 234
- تواضع؛ مقدمه رسیدن به نبوت 235
- اخلاق و تواضع پیامبر صلی الله علیه و آله 236
- عدم پذیرش حق در متکبرین 237
- اهانت پروفسور انگلیسی به علامه مجلسی 238
- شرک به پروردگار [1] 240
- چهار شجره طیبه در باب تواضع 241
- اشاره 241
- خواب فرزند شیخ عباس قمی 241
- تواضع امیر المؤمنین علیه السلام 242
- 3- خشیت 242
- 2- خضوع 242
- 4- حیا 242
- اشاره 245
- 16 شگفتی در خلقت انسان 245
- زیبایی در خلقت موجودات 252
- دانش اندک برای انسانها 254
- اعطای دانش مطابق با ظرفیت انسان ها 256
- تواضع موسی بن عمران 257
- علم پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و علی علیه السلام 259
- سؤالی از روز قیامت 260
- اشاره 262
- 17 عظمت خلقت انسان 262
- علم و دانش امامان 271
- ادای دیْن [1] 272
- سؤال ابراهیم علیه السلام از ملک الموت 273
- نقش سه تابلو در باطن 275
- برخورد عاطفی امیر المؤمنین علیه السلام با میثم 278
- 18 پیوند با اهل بیت علیهم السلام 280
- اشاره 280
- قطع پیوند با پروردگار 288
- ناتوان بودن انسان 289
- لزوم پیوند با امیر المؤمنین علیه السلام 293
- لزوم امام شناسی در اسلام 294
- ارادت پیامبر صلی الله علیه و آله به امیرالمؤمنین علیه السلام 295
- اشاره 297
- 19 علم و معرفت 297
- لزوم تواضع برای انسان ها 307
- تواضع در برابر اوامر پروردگار 308
- معنای مخلِصین و مخلَصین 308
- محور فهم و درک انسان 309
- عشق و اخلاص امیر المؤمنین علیه السلام 309
- سؤال دوزخ از گناهکاران 311
- وجود آداب نادرست در مجالس ختم 312
- اشاره 314
- 20- خودشناسی 314
- معنای اصحاب یمین 318
- تعلیم خودشناسی از طریق انبیا و ائمه علیهم السلام 319
- جایگاه خلقت انسان 321
- توحید پیامبران و ائمه علیهم السلام 321
- مرگ و پایان فرصت 324
- سؤال و جواب در روز قیامت 325
- 21 فاعلیت پروردگار 328
- اشاره 328
- هنرمندی پیامبران 335
- کم بودن انسان های صالح 337
- خلاقیت کمال الملک [1] 339
- عامل اصلی بلا و مصیبت 340
- مظلومیت شیعه 342
- چگونگی فاعلیت پروردگار 343
- مایه قابلیت انسان 344
- 22 تکبر، پرتگاه سقوط 347
- اشاره 347
- پیروی از هوای نفس [1] 355
- نگاه انسان متواضع به مردم 356
- آثار تواضع و تکبر 356
- شخصیت علمی میرداماد 357
- مشورت امری مهم در جامعه 358
- سفارش پروردگار به تواضع 360
- تواضع در برابر پدر و مادر 362
- تکبر در برابر مردم 363
- اشاره 366
- 23 تواضع اهل بیت علیهم السلام 366
- مقام انسان در بهشت 370
- محبت موجودات به امام حسین علیه السلام 376
- مقام و عظمت امام حسین علیه السلام 377
- تاثیر تواضع بر جامعه 378
- صبر و تواضع امام زین العابدین علیه السلام 379
- مذمت عیب جویی از دیگران 380
- تواضع و فروتنی علما 381
- 24 فطرت انسان 383
- اشاره 383
- آگاهی و فطرت وجودی انسان 391
- نظریه دانشمندان کمونیست درباره وجود خدا 392
- کامل بودن نعمت های مادی و معنوی 393
- چگونگی قبولی طاعات وعبادات 396
- 25 توجه ائمه علیهم السلام به شیعیان 399
- اشاره 399
- اشاره 404
- حقوق فرزند بر پدر و مادر 404
- 2- تربیت صحیح 405
- 3- تعلیم قرآن 405
- 1- نام نیک 405
- شخصیت محمد بن مسلم 406
- شاگرد متقلب صاحب جواهر 407
- توجه امام عصر علیه السلام به شیعیان 410
- عظمت و بزرگواری مقدس اردبیلی [1] 410
- تواضع مقدس اردبیلی 411
- 26 امدادهای غیبی 413
- اشاره 413
- بدترین حالت در دنیا و آخرت 418
- تواضع ریشه رسیدن به مقامات معنوی 419
- معنای عرش 420
- تقاضای فرشتگان عرش [1] 423
- دو مشکل مهم در تکالیف 425
- فهرست آیات 428
- - فهرست ها 428
- فهرست جاها 465
سخن ناشر
در جهان پرتلاطم امروز، آیات پرشور الهی و کلام روح بخش معصومین و زمزم لایزال معارف شیعه مرهم جان های خسته و سیراب کننده تشنگان هدایت و رهایی جویندگان از ظلمت های نفس است. عالمان دینی و عارفان حقیقی غواصان این اقیانوس بیکران معرفت اند که گوهرهای ناب علوم قرآن و اهل بیت علیهم السلام را به دست آورده و به مشتاقان حقیقت عرضه می نمایند.
در این میان، کرسی منبر و خطابه رسانه دیرپا و سازنده ای است که از دیرباز زمینه ارتباط و انتقال معارف دینی و مکارم اخلاقی را میان عالمان و متعلمان فراهم کرده است و عالمان آگاه و هادیان دلسوز، که عمر خویش را صرف تتبع و تحقیق در آثار علمی شیعه نموده اند، عباد اللّه را به مصداق کریمانۀ « اُدْعُ إِلیٰ سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَهِ وَ الْمَوْعِظَهِ الْحَسَنَهِ » ، با کلام نغز و لطیف خود به راه سعادت دعوت کرده اند.
مجموعه حاضر، که با عنوان «سیری در معارف اسلامی» در مجلدات مختلف و موضوعات متنوع در اختیار خوانندگان محترم قرار می گیرد، مجموعه مباحث عالمانه و ارزشمند محقق ارجمند حضرت استاد حسین انصاریان، مدظله العالی، است که یکی از عالمان برجسته و میراث داران گوهر سخن در زمان خویش است که استواری کلام و لطافت بیان نافذشان بر اهل نظر پوشیده نیست.
این گنجینه ارزشمند حاصل نیم قرن مجاهدت علمی و تبلیغی حضرت استاد جهت
نشر و ترویج فرهنگ غنی شیعه بر کرسی بحث ونظر می باشد که به منظور پربارتر ساختن محتوای تبلیغ دینی در جامعه و استفاده بیشتر طلاب محترم علوم دینی به زیور طبع آراسته می شود.
در این مجموعه گرانقدر، تلاش شده است با تکیه بر ویرایشی روشمند و دقیق - که شرح آن در یادداشت ویراستار آمده است - ساختار هنرمندانه مباحث و سبک استاد در ارائه سخن از بین نرود، تا ضمن نشرفرهنگ انسان ساز آل اللّه علیهم السلام شیوه منحصر به فرد استاد در تبیین معارف دینی نیز حفظ شده و به مشتاقان ارائه گردد.
مجلّدی که اکنون تقدیم خوانندگان گرامی می شود بیست و هفتمین اثر از این مجموعۀ سترگ و دربردارندۀ 26 گفتار در باب تواضع و آثار آن و مطالب گوناگون آن می باشد که مربوط به سخنرانی های استاد در ماه رمضان 1384 در مسجد حضرت امیر علیه السلام تهران است.
این مکتوب، علاوه بر در برداشتن متن سخنرانی که لاجرم سبک و سیاق متن را نیز گفتاری می سازد، از فواید زیر خالی نیست:
- عنوان بندی مناسب و تفکیک مطالب و موضوعات.
- استخراج مصادر آیات و روایات و ارائه مطالب متنوع دیگر در پی نوشت.
- ذکر نام مستقل برای هر بحث (در انتخاب نام هر مجلد و نیز هر گفتار غلبه موضوع مدنظر بوده است، نه انطباق کامل موضوع و محتوا)
- مجموعه متنوع فهرست ها و...
در پایان، با امید به این که این اثر مورد رضایت حضرت حق و اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام و مقبول نظر مبلغان دینی قرار گیرد، لازم است از استاد انصاریان، دامت برکاته، که این فرصت مغتنم را در اختیار قرار دادند سپاسگزاری نماییم.
مرکز علمی تحقیقاتی دارالعرفان
پیش گفتار مؤلف
«اَلْحَمدُ لِلّهِ وَ الصَّلاه علیٰ رَسُولِ اللّه وَ عَلیٰ آلِهِ آل اللّه»
پایه گذار منبر و جلسات سخنرانی برای رشد و هدایت جامعه وجود مبارک پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله بود. ارزش تبلیغ دین از طریق منبر و جلسات تا جایی بود که خود رسول اکرم صلی الله علیه و آله تا روز پایان عمرشان با کمال اخلاص به بیان معارف دین پرداختند و در این راه زحمات سنگینی را متحمل شدند. پس از پیامبر، وجود مقدس امیرمؤمنان علیه السلام ادای این تکلیف الهی به عهده گرفتند که بخشی از سخنرانی های آن حضرت در کتاب بی نظیر نهج البلاغه موجود است.
امامان معصوم، به ویژه حضرت باقر و حضرت صادق علیهما السلام نیز تا جایی که فرصت در اختیارشان قرار گرفت و مزاحمتی از جانب حکمرانان بنی امیه و بنی عباس برایشان پیش نیامد این مهم را به صورت بیان معارف الهی و رشته های مختلف علوم به صورتی که حجت تا قیامت بر همگان تمام باشد به عهده گرفتند و دیگران را که مورد اعتمادشان در علم و عمل بودند به این مسأله تشویق کردند.
عالمان مخلص و باعمل شیعه برای حفظ دین خدا و تبلیغ معارف الهیه بر اساس قرآن و فرهنگ اهل بیت قرن به قرن تا به امروز که سال 1387 هجری شمسی است این جایگاه عظیم را حفظ کردند؛ شخصیت هایی چون شیخ مفید، شیخ صدوق، شیخ