- سخن ناشر 1
- پیش گفتار مؤلف 1
- معرفت در عبادت 2
- 1 حقیقت عبادت 2
- اشاره 2
- تسلیم ، عامل تحقق عبادت [1] 3
- فرهنگ انسان نیکوکار 4
- عنایات خاص پروردگار به ابراهیم علیه السلام 4
- تسلیم شدن در برابر حق 5
- ریشه یابی اسلام در نهج البلاغه 6
- از بین رفتن روزه به وسیله پنج گناه 7
- مقام علی علیه السلام 8
- نمونه ای از انسانهای با کرامت 8
- کرامات مرحوم علامه طباطبایی [1] 11
- آثار روزه ماه رمضان 12
- آثار عبادت 12
- دو خوشحالی برای روزه دار 13
- اشاره 14
- زمان نزول قرآن 20
- دلایل نزول قرآن 21
- هدف موعظه در قرآن 22
- موعظه پروردگار به بندگان 23
- بذل و بخشش 24
- غنیمت شمردن ماه رمضان 26
- پشیمانی انسان نیکوکار در هنگام مرگ 28
- لحظه مرگ برای گناهکاران 29
- اشاره 31
- 3 فضیلت روزه 31
- پنج حقیقت در روایت امام صادق علیه السلام 37
- اشاره 37
- حقیقت اول : ترک شهوات حلال 37
- ویژگی روزه نسبت به عبادات دیگر 37
- صبر در ماه رمضان 38
- اشاره 39
- حقیقت دوم : معرفت و آگاهی در گرسنگی 39
- حقیقت سوم : شباهت صفات سلبیه خداوند با روزه 41
- حقیقت چهارم : روزه ، اعلان محبت واقعی به خداوند 42
- اشاره 43
- حقیقت پنجم : روزه در مذاهب دیگر 43
- صف روزه داران در قیامت 44
- شش منبع معنوی انسان در دنیا و آخرت 44
- وجود چهار منبع در معارف اسلامی 46
- اشاره 46
- 4 وادی عشق 46
- منبع دوم : سفارش ائمه به دعا [2] 50
- منبع اول: قرآن بهترین راهنما [1] 50
- منبع سوم : ارزش روایات در معارف اسلامی [1] 51
- منبع چهارم : احادیث قدسی [2] 51
- اشاره 52
- توجه پروردگار به مخالفان خود 52
- شفای حاکم کافر 53
- در امان ماندن کافر از آتش برزخ [1] 54
- حالات مختلف ذاکر 56
- عشق واقعی 56
- ارتباط عاشق و معشوق 58
- تجلی حق در گودال قتلگاه 58
- اشاره 61
- 5 اندیشه مرگ 61
- رعایت بهداشت در روایات و اخبار 69
- فایده روزه برای سلامتی جسم 70
- اهمیت اسلام به بهداشت 72
- سؤال قمر بنی هاشم از حضرت علی علیه السلام 73
- آمادگی انسان بعد از مرگ 74
- عاقبت خوردن مال حرام 75
- 6 اخلاص در اعمال 78
- اشاره 78
- بیان باب تجری در فقه 82
- بخش اول :ارزش نیت در اسلام 83
- اشاره 83
- محاسبه عمل و نیت در قیامت 84
- ارزش ظاهر و باطن اعمال 85
- اشاره 86
- نیت و عمل مادی پهلوان مدینه 86
- بخش دوم :نبودن اخلاص در اعمال 86
- بخش سوم :ظاهر معنوی و باطن مادی 87
- اشاره 88
- بخش چهارم :ظاهر مادی و باطن معنوی 88
- عاقبت استفاده از اموال نامشروع در امر خیر 89
- مبارزه با نفس پهلوان 90
- 7 مراتب تقوا 93
- اشاره 93
- مراتب تقوا 99
- نماز اول وقت، خاموش کننده آتش جهنم 99
- خصوصیات مؤمن و وعده بهشت 100
- وفای به عهد پروردگار 100
- عاقبت بدگمانی به پروردگار 101
- ارزش حسن ظن به پروردگار 102
- مقدم کردن خواسته خود بر خواسته خدا 103
- گفتن شعر در حرم امام رضا علیه السلام و گرفتن حاجت 105
- عنایت بی کران پروردگار به مؤمن 106
- 8 حقیقت اعمال انسان 108
- اشاره 108
- معنای عمل و کیفیت و ماهیت آن 112
- حقیقت اول : 113
- پنج حقیقت در اعمال انسان [1] 113
- اشاره 113
- حقیقت دوم : 113
- حقیقت چهارم : 114
- حقیقت پنجم : 114
- مرحلۀ سوم 114
- فکر کردن به دنیا و ظاهر دنیا 114
- روانشناسی قرآن در مورد انسان 115
- عاشق واقعی به خداوند 120
- اوج معرفت و شناخت علی علیه السلام 121
- اشاره 122
- 9 تواضع و فروتنی 122
- تفاوت ظاهر با باطن 130
- پیروی از هوای نفس و خواسته های خود 131
- مقام و بزرگواری اویس قرنی [1] 132
- مسأله ربا در اسلام 133
- حریص در عبادت و خدمت به خلق 135
- تواضع در فرهنگ پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 137
- تکبر ورزیدن شیطان 137
- 10 عمل صالح 140
- اشاره 140
- بیماری عجله در زندگی انسان 146
- راه رسیدن به خداوند 147
- علاج بیماری عجله و شتابزدگی 148
- ارزش عمل صالح در زندگی 149
- بافت اصلی آفرینش انسان 149
- لزوم شکر منعم 150
- اثرات عمل صالح 150
- معنای جهاد اکبر 151
- قدرت و اراده انسان در عبادت 153
- قدرت و اراده امام زین العابدین علیه السلام 154
- اشاره 157
- 11 تواضع و فروتنی 157
- ریشه و اصل حقایق برای رسیدن به درجات عالی 164
- اشاره 165
- علامت اول: استقامت در ایمان 165
- شش نشانه برای اهل ایمان 165
- علامت دوّم: محبت پروردگار به بندگان 165
- علامت سوم : تواضع 166
- علامت چهارم : عزت و شجاعت در برابر دشمنان خدا 167
- علامت پنجم : مجاهدت در راه خدا 167
- علامت ششم : نداشتن ترس از سرزنش بیگانه 168
- نور ایمان در مردم ایران 168
- بیزاری پیامبر صلی الله علیه و آله از مردم آخر الزمان 169
- تواضع امیرالمؤمنین علیه السلام در برابر خداوند 170
- تواضع امیر المؤمنین علیه السلام در برابر مردم 171
- 12 درجات تواضع 174
- اشاره 174
- معنای خشوع 179
- سزای مسخره کردن مردم 180
- مهر و محبت پیامبر بر مردم مکه 181
- تفاوت خشوع با خضوع 182
- نصیحت پروردگار به موسی بن عمران علیه السلام 183
- تواضع و فروتنی بایزید [1] 184
- بزرگواری مرحوم آخوند کاشی 185
- 13 اخلاق امام حسن علیه السلام 188
- اشاره 188
- طریقه احوالپرسی امام حسن علیه السلام [1] 197
- اهانت به امام حسن علیه السلام [1] 200
- نیکوترین درخواست از خداوند 201
- 14 سعادت و شقاوت 208
- اشاره 208
- عاقبت انسانهای سعادتمند و شقی [1] 214
- نقطه شقاوت در انسان 215
- روش جمع کردن ثروت 217
- حکایتی در دفن مردی ثروتمند 219
- طریقه رسیدن به سعادت 221
- جوان عابد و نماز راستین 222
- عبادت پنهان از خصایل عبد 224
- بعضی از خصوصیات مؤمن 224
- اشاره 227
- 15 فضایل و رذایل اخلاقی 227
- معنای کبر 234
- معنای تواضع 234
- تواضع؛ مقدمه رسیدن به نبوت 235
- اخلاق و تواضع پیامبر صلی الله علیه و آله 236
- عدم پذیرش حق در متکبرین 237
- اهانت پروفسور انگلیسی به علامه مجلسی 238
- شرک به پروردگار [1] 240
- اشاره 241
- خواب فرزند شیخ عباس قمی 241
- چهار شجره طیبه در باب تواضع 241
- 4- حیا 242
- تواضع امیر المؤمنین علیه السلام 242
- 3- خشیت 242
- 2- خضوع 242
- اشاره 245
- 16 شگفتی در خلقت انسان 245
- زیبایی در خلقت موجودات 252
- دانش اندک برای انسانها 254
- اعطای دانش مطابق با ظرفیت انسان ها 256
- تواضع موسی بن عمران 257
- علم پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و علی علیه السلام 259
- سؤالی از روز قیامت 260
- اشاره 262
- 17 عظمت خلقت انسان 262
- علم و دانش امامان 271
- ادای دیْن [1] 272
- سؤال ابراهیم علیه السلام از ملک الموت 273
- نقش سه تابلو در باطن 275
- برخورد عاطفی امیر المؤمنین علیه السلام با میثم 278
- 18 پیوند با اهل بیت علیهم السلام 280
- اشاره 280
- قطع پیوند با پروردگار 288
- ناتوان بودن انسان 289
- لزوم پیوند با امیر المؤمنین علیه السلام 293
- لزوم امام شناسی در اسلام 294
- ارادت پیامبر صلی الله علیه و آله به امیرالمؤمنین علیه السلام 295
- اشاره 297
- 19 علم و معرفت 297
- لزوم تواضع برای انسان ها 307
- تواضع در برابر اوامر پروردگار 308
- معنای مخلِصین و مخلَصین 308
- عشق و اخلاص امیر المؤمنین علیه السلام 309
- محور فهم و درک انسان 309
- سؤال دوزخ از گناهکاران 311
- وجود آداب نادرست در مجالس ختم 312
- 20- خودشناسی 314
- اشاره 314
- معنای اصحاب یمین 318
- تعلیم خودشناسی از طریق انبیا و ائمه علیهم السلام 319
- توحید پیامبران و ائمه علیهم السلام 321
- جایگاه خلقت انسان 321
- مرگ و پایان فرصت 324
- سؤال و جواب در روز قیامت 325
- اشاره 328
- 21 فاعلیت پروردگار 328
- هنرمندی پیامبران 335
- کم بودن انسان های صالح 337
- خلاقیت کمال الملک [1] 339
- عامل اصلی بلا و مصیبت 340
- مظلومیت شیعه 342
- چگونگی فاعلیت پروردگار 343
- مایه قابلیت انسان 344
- اشاره 347
- 22 تکبر، پرتگاه سقوط 347
- پیروی از هوای نفس [1] 355
- نگاه انسان متواضع به مردم 356
- آثار تواضع و تکبر 356
- شخصیت علمی میرداماد 357
- مشورت امری مهم در جامعه 358
- سفارش پروردگار به تواضع 360
- تواضع در برابر پدر و مادر 362
- تکبر در برابر مردم 363
- اشاره 366
- 23 تواضع اهل بیت علیهم السلام 366
- مقام انسان در بهشت 370
- محبت موجودات به امام حسین علیه السلام 376
- مقام و عظمت امام حسین علیه السلام 377
- تاثیر تواضع بر جامعه 378
- صبر و تواضع امام زین العابدین علیه السلام 379
- مذمت عیب جویی از دیگران 380
- تواضع و فروتنی علما 381
- 24 فطرت انسان 383
- اشاره 383
- آگاهی و فطرت وجودی انسان 391
- نظریه دانشمندان کمونیست درباره وجود خدا 392
- کامل بودن نعمت های مادی و معنوی 393
- چگونگی قبولی طاعات وعبادات 396
- 25 توجه ائمه علیهم السلام به شیعیان 399
- اشاره 399
- حقوق فرزند بر پدر و مادر 404
- اشاره 404
- 3- تعلیم قرآن 405
- 2- تربیت صحیح 405
- 1- نام نیک 405
- شخصیت محمد بن مسلم 406
- شاگرد متقلب صاحب جواهر 407
- عظمت و بزرگواری مقدس اردبیلی [1] 410
- توجه امام عصر علیه السلام به شیعیان 410
- تواضع مقدس اردبیلی 411
- 26 امدادهای غیبی 413
- اشاره 413
- بدترین حالت در دنیا و آخرت 418
- تواضع ریشه رسیدن به مقامات معنوی 419
- معنای عرش 420
- تقاضای فرشتگان عرش [1] 423
- دو مشکل مهم در تکالیف 425
- - فهرست ها 428
- فهرست آیات 428
- فهرست جاها 465
ص:103
1- (1)) - بحار الأنوار: 366/67، باب 59، حدیث 15؛ «[الکافی ] ابْنِ بَزِیعٍ عَنِ الرِّضَا علیه السلام قَالَ أَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عز و جل یَقُولُ أَنَا عِنْدَ حُسْنِ ظَنِّ عَبْدِیَ الْمُؤْمِنِ بِی إِنْ خَیْراً فَخَیْراً وَ إِنْ شَرّاً فَشَرّاً. و قال رسول الله یقول الله عز و جل أخرجوا من النار من کان فی قلبه مقدار حبه من خردل إیمانا ثم یقول و عزتی و جلالی لا أجعل من آمن بی ساعه من لیل أو نهار مع من لم یؤمن بی.»
2- (2)) - عده الداعی و نجاح الساعی: 148؛ وسائل الشیعه: 232/15، حدیث 20356؛ «وَ رُوِیَ أَنَّ اللَّهَ تَعَالَی إِذَا حَاسَبَ الْخَلْقَ یَبْقَی رَجُلٌ قَدْ فَضَلَتْ سَیِّئَاتُهُ عَلَی حَسَنَاتِهِ فَتَأْخُذُهُ الْمَلَائِکَهُ إِلَی النَّارِ وَ هُوَ یَلْتَفِتُ فَیَأْمُرُ اللَّهُ تَعَالَی بِرَدِّهِ فَیَقُولُ لَهُ لِمَ تَلْتَفِتُ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِهِ فَیَقُولُ یَا رَبِّ مَا کَانَ هَذَا حُسْنَ ظَنِّی بِکَ فَیَقُولُ اللَّهُ تَعَالَی مَلَائِکَتِی وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی مَا أَحْسَنَ ظَنَّهُ بِی یَوْماً وَ لَکِنِ انْطَلِقُوا بِهِ إِلَی الْجَنَّهِ لِادِّعَائِهِ حُسْنَ الظَّنِّ بِی.»
هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ » (1)
روایت بسیار مهمی را از جلد دوم کتاب شریف «اصول کافی » دربارۀ عمل جامع و کامل برای شما مطرح می کنم . روایت از وجود مبارک حضرت باقر العلوم علیه السلام با سلسله سند نقل شده است . امام باقر علیه السلام از قول پروردگار نقل می کند . چرا پروردگار در کلام خود پنج قسم خورده اند ؟ زیرا مطلب بسیار مهم بوده که پروردگار عالم در مقدمه گفتارشان پنج قسم خورده اند ، «وعزّتی و جلالی وعظمتی و بهائی وعلوّ ارتفاعی » به عزت ، جلال ، عظمت ، نورانیت و به بلندی مقام خدایی و الهیت سوگند ، که قسم بالاتر از اینها نیست .
مقدم کردن خواسته خود بر خواسته خدا
سوگند برای چیست؟
«لایُؤْثِرُ عبدٌ هوائی علی هواه فی شیءٍ مِنْ امر الدنیا » (2)به عزت ، جلال ، عظمت و نورانیت و به بلندی مقام الوهیت و ربوبیت و خدایی قسم ، در زندگی دنیا ، بنده ای از بندگان من ، خواسته های مرا بر خواسته های خودش ترجیح نمی دهد ، مثلا در عبادت ، دلش می خواهد که همه بفهمند او عبادت می کند ولی چون من با ریا موافق نیستم ، خواسته مرا مقدم می کند و عبادت انجام می دهد ، خدمت به مردم می کند ، اما دلش می خواهد چهره شود .
ولی من به او می گویم به من خدمت کن ، خواستۀ مرا در همۀ امور دنیایی مقدم می کند ، «فی شیء من أمر الدنیا » خواسته های مرا بر خواسته های خودش مقدم می کند و عملی که انجام می دهد عملی جامع و کامل به دست می آید . من در مقابل کار او چه عکس العملی نشان می دهم ، اول «جعلت غناه فی نفسه » بی نیازی او را در