اخلاق خوبان صفحه 12

اگر هدایت های این کتاب نباشد آدمی سعادت و سلامت خویش را در چیزهایی جستجو خواهد نمود که هرگز ضمانت سعادت انسان را نداشته، بلکه مایه افت و سقوط و پستی وی نیز خواهند بود.

از باب نمونه: انسان طالب بزرگی و عظمت و اعتلای خویش است، و این حقیقت را نیز در این می بیند که بر دیگران تفوق یابد، و از این روست که برتری می جوید، و برتری طلبی را شعار و آیین خود می سازد، و همه چیز جهت دست یافتن به آن خرج و بسیج می کند، چراکه از هدایت این کتاب محروم و مهجور است.

اما کسی که پا به پای این کتاب می رود به خوبی می آموزد که رو به بزرگی رفتن جز نگون بختی و فنا و نابودی و زوال پیامدی ندارد.

همچنانکه دایره ای بر سطح آبی پدید می آید پیوته بزرگ و بزرگتر می شود، ولی لاجرم محو و زایل می گردد. و تو گویی، به هر میزان که به سوی بزرگی روی می نهد به همان میزان به نابودی و عدم نزدیکتر شده است.

بنابراین، بزرگی در بزرگی نمودن به چنگ نمی آید، بلکه باید آن را در عکس آن که کوچکی است، جُست. و این، هدایت این کتاب آسمانی، قرآن کریم، است. و اگر چنین هدایتی در میان نبود. انسان پیوسته تلاش و تقلا می کرد که بزرگی یابد، همچنانکه اکنون نیز بسیاری که در معرض این هدایت نیستند، بی تاب و بی قرار می کوشند و گاه هزینه ها می کنند تا به هر صورتی که هست آن را از آنِ خود سازند، که البته کوشش بی حاصل ایشان به جایی نمی رسد، چراکه خداوند همچنانکه بزرگی و رشد و بالایی و بالندگی دانه های کوچک و ناچیز را در فرو رفتن در دل خاک قرار داده است، بزرگی و اعتلای انسان را نیز در فروتنی و خاکی بودن و افتادگی و در یک سخن در بندگی قرار داده است.