اخلاق خوبان صفحه 174

و تو گویی قلب مرده همچون شهر مرده است که جز باران رحمت حق احیا نمی شود، همچنانکه خود آدمی به درخت مرده می ماند و جز با نسیم حق که در روز قیامت در صور دمیده می شود، حیات نمی یابد.

«وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَإِذٰا هُمْ مِنَ الْأَجْدٰاثِ إِلیٰ رَبِّهِمْ یَنْسِلُونَ» (1)

گناه مایه هلاک

اما آنچه مسلم است، در میان این مردگان، هیچ مرده ای ناخوشایندتر از قلب نیست، و آنچه موجب مردگی قلب می شود جز گناه نیست.

گناه، مایه هلاک و تباهی دل است.

«احذَرَوا الذُنُوبَ الْمُورِطَّ» (2)

از گناهان پرهیز کنید که هلاک کننده اند.

هلاکت

و گناهان عموماً، خواه بزرگ و خواه کوچک مایه هلاک انسان می باشند. پس، گناه کوچک را نیز کوچک و ناچیز نباید انگاشت که این خود گناهی دیگر است، بلکه بزرگترین گناهان خواهد بود.

«اشَدُّ الذُنوبِ مٰا استخفَّ بِه صٰاحِبُه» (3)

بزرگترین گناه آنست که گناهکاران آن را کوچک و ناچیز بدانند. گناهان را ز خردی سهل مشمار که خرمن های عالم، دانه دانه است (4)

و آدم اگر از بهشت دور و رانده شد نه از سر گناهی بزرگ، بلکه بر اثر گناهی خرد و کوچک بود.

1- 1) یس / 51.
2- 2) نهج البلاغه، خطبه 83.
3- 3) نهج البلاغه، حکمت 477.
4- 4) صائب.