آثار مثبت عمل: مجموعه سخنرانیهای استاد حسین انصاریان صفحه 178

صِدْقٍ وَ أَخْرِجْنِی مُخْرَجَ صِدْقٍ» .

با علل و اسباب در امور حیات

به من تنها هم اکتفا نکن،چون دنیا دار علل و اسباب است.این را من خودم قرار دادم؛

«أبَیٰ اللّهُ أَنْ یَجْرِیَ الأَشْیٰاءَ إلّاٰ بِأَسْبٰابٍ» (1)من از این که امور را بدون علت در مجرا قرار بدهم،امتناع دارم.

شما گرسنه هستی،سبب برطرف کننده گرسنگی تو،غذا است.من گرسنگی تو را برطرف می کنم،اما از طریق وسایل و اسباب.بنابراین فقط به ربوبیت من دل خوش نباش و تنها مرا به یاری نطلب،چون نظام هستی،نظام علل و اسباب است.

من به نظام علل و اسباب تکیه می کنم که نگویید:توحید یعنی اسباب و ابزار و علل را رها کن،خدا مستقیماً همه کار مرا انجام می دهد بلکه انسان موحّد باید حرکت کند و حوایج خود را با اسباب و ابزار و علل تأمین کند.

چنین چیزی در عالم نبوده و نخواهد بود و امکان ندارد.ذره ای به توحید حضرت یوسف علیه السلام تلنگر نخورد،وقتی به آن کسی که داشت آزاد می شد-ساقی شاه-گفت:به شاه و اربابت بگو:یک بی گناه نُه سال است که در گوشه زندان است.

خدا این توسل و این تشبث را قبول کرده است.ساقی رفت و سرگرم کارش شد و دیگر از حال و هوای زندان بیرون آمد.تا زمانی که شاه خواب دید و تعبیر خوابش را کسی نمی دانست.

یک مرتبه ساقی گفت:یک مرد بزرگواری در زندان است،به من هم گفت که نزد شما یادش کنم،من یادم رفت:

« فَأَنْسٰاهُ الشَّیْطٰانُ ذِکْرَ رَبِّهِ فَلَبِثَ فِی السِّجْنِ بِضْعَ سِنِینَ» (2)

از نظر ادبی تمام ضمیرهای آیه به ساقی برمی گردد و هیچ کدام از آنها به